Öğreti ve uygulamada kabul edilen tüzel kişilik perdesinin aralanması teorisi; bazı şartların varlığı hâlinde, tüzel kişilik ve mal ayrılığı ilkesi dikkate alınmadan, mevcut tüzel kişiliğin arkasına saklanan gerçek veya tüzel kişinin borçtan sorumlu tutulmasını ifade etmektedir. Tüzel kişilik perdesinin aralanması teorisi her somut olayın özelliği gözetilerek değerlendirilmeli ve TMK’nin 2. maddesi gereğince dürüstlük kuralı ve hakkın kötüye kullanılma yasağı gözetilerek tüzel kişiliğin alacaklılardan mal kaçırmak amacıyla kullanılıp kullanılmadığı, tüzel kişiliği düzenleyen normların dışına çıkılıp çıkılmadığı incelenmelidir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ NUMARASI: 2020/379 Esas - 2022/829 Karar TARİH: 07/12/2022 DAVA: Alacak (Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması) KARAR TARİHİ: 27/04/2023 İlk derece mahkemesi kararına karşı, davacı vekili ve davalılar vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulduğu anlaşılmış olmakla; HMK 352 madde uyarınca dosya incelendi. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: 6100 Sayılı HMK'nın 347/1. maddesi; "İstinaf dilekçesi kararı veren mahkemece karşı tarafa tebliğ olunur" hükmünü içermektedir. HMK'nın 347/1. maddesindeki düzenleme dikkate alındığında istinaf dilekçesinin karşı tarafa tebliği zorunludur....
Doktrinde; "tüzel kişilik perdesinin aralanması (tüzel kişilik örtüsünün aralanması), İngiliz ve Amerikan hukuk sistemlerinde doğmuş olan ve daha sonradan Kara Avrupası hukuk sistemlerince de benimsenmiş bulunan bir teoridir. Bu teori uyarınca, istisnai durumlarda mahkemeler, tüzel kişilik ve onu oluşturan bireyler arası ayrılık prensibini göz ardı edip ( perdeyi aralayıp ), tüzel kişinin ardında rol alan gerçek kişilere uzanmakta yani zaman zaman tüzel kişi ve ardında yer alan gerçek kişiyi iki ayrı hukuk süjesi olarak değerlendirmeyip, bunlara tek bir bütün olarak yaklaşmaktadır. Tüzel kişilik perdesinin aralanması teorisi sadece bir tüzel kişi ile onu oluşturan gerçek kişiler arasındaki ilişkiler hususunda uygulanmaz. Somut olayda hakim, gerekli gördüğünde iki ayrı tüzel kişiyi ayrı ayrı hukuk süjeleri kabul etmek yerine onları tek bir tüzel kişilik olarak tanımayı tercih edebilir. Buna "kişiler arası özdeşlik ilkesi" demek mümkündür.(......
Bu hâliyle organik bağ kavramının da kaynağını TMK’nın 2. maddesinde yer alan dürüstlük kuralı ve hakkın kötüye kullanılması yasağı oluşturmaktadır (Öztek/Memiş, s. 210). Ancak organik bağ kavramı, tüzel kişilik perdesinin aralanmasına göre daha geniş bir anlama sahip olsa da organik bağın varlığı, tek başına tüzel kişilik perdesinin aralanmasını gerektirmemektedir. Başka bir deyişle şirketler arasında organik bağ tespit edilse dâhi tüzel kişilik perdesinin aralanması ve alacağın perdenin arkasındakinden de istenebilmesi için sırf alacaklıdan mal kaçırmak ve onu zarara uğratmak amacıyla kötü niyetli işlemler yapıldığının da somut verilerle ispatlanması gerekmektedir....
Ticaret şirketlerinde sınırlı sorumluluk ya da ayrı malvarlığı ilkesinin alacaklıların menfaatlerine zarar verecek şekilde kötüye kullanılması durumunda alacaklıların hak ve menfaatlerini korumak için Kıta Avrupası ve Anglo-Sakson hukuk sistemlerinde 'Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması Teorisi' geliştirilmiş ve tüzel kişiliğin arkasına sığınarak durumu kötüye kullanan ortakları veya kardeş şirketleri sorumlu tutma imkanı getirilmiştir. Teorinin amacı, hakkaniyet gerektirdiği zaman tüzel kişilik perdesinin arkasına sığınılmasının önlenmesidir. Teorinin uygulanmasının yasal dayanağı olarak dürüstlük kuralı ve hakkın kötüye kullanılması yasağını düzenleyen MK’nın 2. maddesi kabul edilmektedir. Dürüst davranma, doğrulukla ve dürüstlükle karşısındakinin kendisine gösterdiği güvene uygun şekilde hareket etmeyi gerektirir....
den olan ve tahsil edilemediği belirtilen alacaklarından, karşı taraf borçluların organik bağın varlığı nedeniyle sorumlu oldukları, tüzel kişilik perdesinin aralanması koşullarının oluştuğu yönündeki iddiasının esası bakımından yaklaşık ispat koşulunun mevcut deliller ile bu aşamada sağlanamadığı, organik bağın varlığı ve tüzel kişilik perdesinin aralanması şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin yargılamayı gerektirdiği, bu nedenle mahkemece muteriz borçlular ... ...A.Ş. İle ...'ın itirazlarının kabul edilerek bu borçlular yönünden ihtiyati haciz kararının kaldırılmasında bir isabetsizlik bulunmadığı anlaşıldığından istinaf nedenleri yerinde görülmeyen ihtiyati haciz talep eden alacaklı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir....
İcra Müdürlüğü'nün ...E sayılı icra dosyası ile ilamlı icra takibi başlatıldığını ve takibin kesinleştiğini, takip bedelinin dava tarihi itibari ile 40.196,00-TL olduğunu, müvekkilinin haksız şekilde işten çıkartılarak mağdur edildiğini, davalının hataları doğrultusunda mal varlığında azalma olduğunu, müvekkilinin alacaklarına kavuşmasının zorlaştığını, şirket adına kayıtlı taşınır ve taşınmaz malların elden çıkarıldığını, şirketin bütün mal varlıklarının yok edildiğini, bu aşamaya kadar müvekkilinin alacaklarının ödenmediğini belirterek davanın kabulü ile davalı şirket yöneticilerinin basiretli tacir gibi davranmamasının ve şirket malvarlığını azaltmaları sonucunda doğmuş olan 10.000,00-TL maddi zararın şirket tüzel kişilik perdesinin aralanması yolu ile şirket ortaklarının ve yöneticilerinin sorumluluğuna gidilerek belirsiz alacağın dava tarihinden işleyecek en yüksek banka mevduat faizi ile tazminine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Tasarım Reklam Hizmetleri şirketleri açısından da delil tespiti ve ilgili şirketlere, mal varlığının el değiştirmesini önlemek için tedbir konulmasını talep ve istinaf etmiştir. GEREKÇE: Talep, tüzel kişilik perdesinin kaldırılması ile alacağın tahsili amacıyla açılacak dava öncesinde ihtiyati tedbir kararı verilmesi, istemidir. İstinafa gelen uyuşmazlık temelde, ihtiyati tedbir şartlarının oluşup oluşmadığı noktasındadır. Davacı tarafça, tüzel kişilik perdesinin arkasına saklanılarak ayrılma akçesini ödememek için şirketin içini boşaltarak şirketi kapatıldığı, tüzel kişilik perdesinin kaldırılması yoluna gidilerek yeni bir dava açılacağından bahisle ilgili şirketlere malvarlığının el değiştirilmesini önlemek amacıyla ihtiyati tedbir verilmesi talep edilmiştir. 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu(HMK)'nun 389/1....
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişiler raporu, toplanan delillere göre davacı yanın kötüniyetli olduğu, tüzel kişilik perdesi arkasına saklanıldığı, bu nedenle tüzel kişilik perdesinin, kaldırılması isteminin tüm dosya kapsamına göre somut olayda uygulama yeri bulunmadığı, davalı ve davacı arasında mal satımı ile ilgili bir ilişki olmadığı, tüm e-mail iletilerinin ... A.Ş.’nin borçlarının ödenmesi için çalışmalarla ilgili olduğu, ancak davalıyı sorumluluk altına sokacak iletiler olmadığı gibi davalı yanca açıkça borcun ödenmesinin taahhüt edilmediği gibi borcu da üstlendiğini gösterir bir bulgu bulunmadığı gerekçesiyle davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir....
Mahkemece yapılan inceleme ve araştırma sonunda dava dışı ...'nin davacıya borçlu olduğu ve bu borçtan davalı şirketin sorumlu olduğu belirtilerek davanın kabulüne karar verilmiş ise de, davalı şirket ayrı bir tüzel kişilik olup, davalı şirketin dava dışı ...'nin borcunu üstlendiğine dair yazılı bir belgeye de rastlanmamıştır. Bu durumda davacının talep ettiği alacak miktarı yönünden ispat edebildiği miktar dikkate alınarak bir karar verilmesi gerekirken, olaya uygun düşmeyen tüzel kişilik perdesinin kaldırılması teorisi ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 01.10.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
