Böylece yalnızca tüketicinin imzası kendisini bağlamayacak, senet üzerinde bulunan diğer imza sahiplerinin sorumlulukları, imzaların istiklali ilkesi uyarınca bu durumdan etkilenmeyecektir. Nitekim Kanunun 4/5. maddesine ilişkin gerekçesinde de. "Beşinci fıkrada yapılan düzenlemeyle, sadece nama yazılı ve her bir taksit ödemesi için ayrı ayrı olacak şekilde senet düzenlenebileceği belirtilmiş, tüketici dışındaki kişiler yönüyle kambiyo senedi geçerli sayılmış, dolaşıma giren kambiyo senedi yönüyle işlem güvenliği sağlanmış, aynı zamanda da tüketicinin mağdur olmasının önüne geçilmesi amaçlanmıştır." diye ifade edilerek tüketicilerin mağduriyetlerinin önlenmesinin amaçlandığı belirtilmiştir.(YİBBGK 2018/5 E.- 2019/6 K.)...
Zira, davacı borçlu senedin varlığını kabul etmekle birlikte bir hukuki ilişkiye dayanmadığını değil, başka bir hukuki ilişkiye dayandığını ileri sürmekte; temelde bir hukuki ilişkinin varlığını kabul etmektedir.Somut olaya gelince; dava, kambiyo senedinden dolayı borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkin olduğuna göre, konunun hem kambiyo hem de ispat hukuku açısından ve yukarıdaki açıklamaların ışığında ele alınması gerekir. Dava konusu bonoda davacı kefil, davacının oğlu dava dışı ... keşideci, davalı lehtar olup, ihdas nedeni olarak “nakten” kaydı bulunmaktadır.Görülmekte olan davada, davacı senetteki imzayı inkar etmemiş; bonoların tanzim nedeninin araç alım satım sözleşmesi kapsamında olduğunu ileri sürerek borçlu olmadığının tesbitini istemiştir. Davalı ise, bononun davacının oğlu ... 'a elden verilen borçların karşılığı olduğunu savunmuştur....
Bu sebeple taraflar arasındaki temel borç ilişkisindeki bozukluklar kambiyo ilişkisini etkilemez. Temel borç ilişkisinden doğan def’îler, temel borç ilişkisi ile kambiyo ilişkisinin taraflarının aynı olması ve bile bile borçlu zararına hareket edilmesi hâlleri dışında, kambiyo ilişkisinde ileri sürülemez. Zira temel borç ilişkisi kendi hukukuna, kambiyo ilişkisi de kendi hukukuna tabidir. Borçlu, kambiyo senedi nedeniyle alacaklıya karşı, genel olarak, ya kambiyo taahhüdünün hükümsüz olduğunu ya da temel borç ilişkisinden dolayı herhangi bir nedenle sorumlu tutulamayacağını ileri sürerek menfi tespit talebinde bulunabilir. Başka bir anlatımla borçlunun kambiyo senedi borcundan dolayı sorumlu olmaması, doğrudan doğruya kambiyo senetleri hukukundan doğan nedenlerden kaynaklanabileceği gibi, temel borç ilişkisine yönelik nedenlere de dayanabilir....
İcra Dairesi'nin ... esas sayılı kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip nedeniyle davacının davalıya karşı borçlu olmadığının tespitine, İstanbul 30....
Bu nedenle, söz konusu çeklerde 6102 sayılı TTK m. 796 ve 808 hükmü koşullarında muhatap bankaya ibraz edildiğine dair ibraz şerhi bulunmadığından anılan belgeler kambiyo senedi vasfı taşımamaktadır. Bu durumda, dava konusu belgeler çek niteliğinde olmayıp, adi senet hükmündedir. Davalılardan Akbank TAŞ dava konusu belgelere kambiyo ilişkisi nedeniyle dahil olmuş, ancak çekler geçerli bir şekilde bankaya ibraz edilmediğinden, kambiyo senedi (çek) vasfını kaybederek adi senet niteliğine dönüşmüştür. Bir kambiyo senedinin bu vasfını yitirmesinden sonra hâmil, TTK m. 732 (mülga 6762 sayılı TTK m. 644) hükmüne dayalı olarak ya hakkında sebepsiz zenginleşme nedeniyle keşideci aleyhine tazminat ya da temel ilişkiye dayalı olarak kendi cirantası aleyhine alacak davası açabilir....
İşte bu amaç bir kambiyo senedinde saklı tutulan hakkın doğumu ve devri açısından hukuki nedeni oluşturur. Kambiyo senedi düzenlenmesi dolayısıyla ortaya çıkan ilişki “kambiyo ilişkisi” ismiyle anılmaktadır. Kambiyo senedi düzenleyerek borç altına giren borçlu “kambiyo taahhüdü” altına girer. Kambiyo senedinden kaynaklanan talebin geçerliliği temel ilişkiden kaynaklanan temel talebin ve bununla ilgili olarak taraflar arasında varılmış amaca ilişkin antlaşmanın geçerliliğinden tamamen bağımsızdır. Kambiyo senedinden doğan talep hakkına kambiyo hukuku, temel talebe ise bu talebin ait olduğu hukuk kuralları uygulanır. Bu açıklamalar çerçevesinde davaya konu her bonoda, ödeme vaadi niteliğinde bir kambiyo senedidir. Bu nedenle bonoyu düzenleyen kişi asıl borçlu durumundadır. Bononun talil edilmesi durumunda ispat yükünün borçlu üzerinde olacağına ilişkin olarak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu aşağıya alıntı yaptığımız kararında ayrıntılı tespitte bulunmuştur....
Şubesi 29.04.2021 keşide tarihli .......... seri numaralı 750.000,00 TL bedelli çekten dolayı İİK 72. maddesi gereğince borçlu olmadığının tespiti ve çekin iptali talebine ilişkindir. Menfi tespit davalarında kural olarak ispat külfeti, alacaklı olduğunu iddia eden davalı taraftadır. Davalı taraf takipte kambiyo senedine dayandığında, kambiyo senetlerinin hukuki niteliği itibariyle temelindeki hukuki ilişkiden ayrık olarak mücerret borç ikrarını içerdiğinden, alacaklı taraf iddiasını senetle kanıtlamış olduğundan, borçlu olmadığını kanıtlamak DAVACI TARAFA GEÇER. Somut olayda davacı ile davalı arasındaki ticari ilişki kapsamında avans olarak verilen dava konusu çeki de kapsayan bir kısım çekler karşılığında mal ve hizmet sağlanmadığından bahisle dava konusu çekten dolayı borçlu olmadığının tespiti ileri sürülmüştür. Dolayısıyla, dava konusu çek kambiyo senedi olduğundan, senedin bedelsiz kaldığını ispat külfeti davacı taraftadır....
Böylece yalnızca tüketicinin imzası kendisini bağlamayacak, senet üzerinde bulunan diğer imza sahiplerinin sorumlulukları, imzaların istiklali ilkesi uyarınca bu durumdan etkilenmeyecektir. Nitekim Kanunun 4/5. maddesine ilişkin gerekçesinde de. "Beşinci fıkrada yapılan düzenlemeyle, sadece nama yazılı ve her bir taksit ödemesi için ayrı ayrı olacak şekilde senet düzenlenebileceği belirtilmiş, tüketici dışındaki kişiler yönüyle kambiyo senedi geçerli sayılmış, dolaşıma giren kambiyo senedi yönüyle işlem güvenliği sağlanmış, aynı zamanda da tüketicinin mağdur olmasının önüne geçilmesi amaçlanmıştır." diye ifade edilerek tüketicilerin mağduriyetlerinin önlenmesinin amaçlandığı belirtilmiştir.(YİBBGK 2018/5 E.- 2019/6 K.) Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu'nun 2018/5 E.-2019/6 K....
Hukuk Dairesi ise takibin dayanağı olan kambiyo senedinin senet altındaki imzanın borçlu tarafından kabul edilmiş olduğu, İİk 170 madde gereğince takibin dayanağı olan senedin kambiyo vasfının olmadığı gerekçesiyle takibin iptaline karar verilemeyeceği hususunun belirlendiği daha sonra Ankara BAM 19. Hukuk Dairesince de takip konusu senedin kambiyo senedi olmadığına dair itirazının reddedildiği Bu karar temyiz edilmediğinden kesinleştiğini, buna göre Davacı tarafın daha önce verilmiş olan görevsizlik ve dava konusu kambiyo senedi hakkında verilen kararlara itiraz etmediği, mahkemece bu kararlar gözetilmeden hüküm kurulduğu, davaya bakmaya Ticaret Mahkemesinin görevli olduğu bildirilmiştir. UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR Öncelikle mahkemenin davaya bakmaya görevli olup olmadığı hususu uyuşmazlık konusudur. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dava, bonoya dayalı menfi tespit istemine ilişkindir....
İcra md. ... esas sayılı takibine konu edilen senetlerden dolayı davacının davalıya borçlu olup olmadığının tespiti noktasında toplanmaktadır. Davacı vekili tarafından dosyaya sunulan 09/11/2021 tarihli ıslah dilekçesi ile Bakırköy ... icra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası ile başlatılan takip ve senet sebebiyle müvekkilinin borçu olmadığının tespitini, %20'den az olmamak üzere kötü niyet tazminatının davalıdan tazmini ile müvekkile ödenmesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı taraftan tahsili talep edilmiştir. Davacı ile davalı arasındaki uyuşmazlık davalı tarafından davacı aleyhine başlatılan takibe konu 200.000 tl bedelli senet nedeniyle davacının borçlu olup olmadığının tespiti noktasında toplanmaktadır. Davacı söz konusu senedin lehtarı ve davalı ise davacıdan senedi ciro yolu ile devralan senedin hamili konumundadır....
