"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi SAYISI : 2020/41 E., 2023/25 K. 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun (2797 sayılı Kanun) 40 ıncı ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18 ... maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; dava konusu uyuşmazlığın niteliği ve temyizin kapsamının, işletme devrinden dolayı düzenlenen ve icra takibine konu edilen kambiyo senedi nedeniyle borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkin olduğu ve Yargıtay 19 uncu Hukuk Dairesinin bozma ilamı üzerine hüküm kurulduğu anlaşılmıştır. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun dairelerin iş bölümüne ilişkin 25.01.2023 tarihli ve 1 sayılı kararı uyarınca dosyayı inceleme görevi Yargıtay 11. Hukuk Dairesine ait olduğundan, 2797 sayılı Kanun’un 60 ıncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gerekli inceleme yapılmak üzere dosyanın ilgili daireye gönderilmesine karar vermek gerekir. KARAR Açıklanan sebeple; Dosyanın YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE, 10.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi....
Bu durumda dosya içeriğine, temyizin kapsamına, uyuşmazlığın kambiyo senedi nedeniyle borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkin bulunmasına göre, temyiz inceleme görevi Yargıtay Kanunu'nun 14. maddesi ve Başkanlar Kurulu kararı uyarınca Yargıtay 19. Hukuk Dairesine aittir. Yukarıdaki yasal düzenleme de dikkate alındığında dosyanın görevli Yargıtay 19. Hukuk Dairesine gönderilmesine 22/01/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Senetlerde asıl borçlu olarak yer alan davacı şirket açısından borçlu olmadığı tespit edildiğinden kefil olarak yer alan dava dışı ----- da söz konusu senetler nedeniyle borçlu olduğu söylenemez. Dolaysıyla ortada kambiyo senedi vasfında senetler olmadığından kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile başlatılan ---------- sayılı icra takibi ve icra takibine konu 3 senet nedeniyle davacı şirketin borçlu olmadığı tespit edilmiş ve takibin iptaline karar verilmiştir....
-KARAR- Davacı vekili, davalılardan ... tarafından müvekkili aleyhine kambiyo senetlerine özgü takip yolu ile icra takibi başlatıldığını, takibe konu bononun davalı ...ye ... apartmanının ısı yalıtım işi için verildiğini, teminat senedi olduğunu, daha sonra işin tamamlanması için kalan bedelin tamamını ödediklerini, işin tamamının bedeli olan 62.500TL'nin ödendiğine dair makbuzu aldıklarını, müvekkili ile diğer kat maliklerinin işin bedelini tamamen ödemelerine rağmen verdikleri senedi geri alamadıklarını, davalının kötü niyetli olarak elinde bulunan bonoyu ... ciro ettiğini ve müvekkili hakkında haksız takip yapıldığını ileri sürerek müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine ve %20 oranında kötü niyet tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
-TL tutarlı kullandığı kredinin, şubenin ticari müşterisi olan ...’in bankadaki kredi risklerini kapama maksadıyla kullandığını bildirdiği, davacı, ... hakkındaki davasını takipsiz bıraktığından bu kişi yönünden dosyanın tefrik edildiği, davalı ...’in senedi ciro ile alan 3. kişi olduğu, bu kişinin davacıya karşı senetten sorumlu olabilmesi için, alacaklı ile borçlu arasındaki ticari durumu bilen veya bilmesi gereken kişi olması gerektiği, ..., senet borçlusu ...'in babası olup, senedin durumunu bilebilecek veya bilmesi gereken konumunda olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, ... İcra Müdürlüğü’nün 2015/16415 E. sayılı dosyasına dayanak yapılan senetler nedeni ile davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava 2 adet bonodan dolayı borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Davacı senette lehtar, davalı ise hamil sıfatını taşımaktadır....
Kambiyo ilişkisinin altında esas itibariyle bir asıl/temel borç ilişkisi vardır. Kambiyo senedinden kaynaklanan talebin geçerliliği, temel ilişkiden kaynaklanan temel talebin ve bununla ilgili olarak taraflar arasında varılmış amaca ilişkin mutabakatın geçerliliğinden tamamen bağımsızdır. Kambiyo senedinden doğan talep hakkına kambiyo hukuku, temel talebe ise, bu talebin ait olduğu hukuk kuralları uygulanır. Bu genel açıklamadan sonra, hemen belirtmelidir ki, bono, ödeme vaadi niteliğinde bir kambiyo senedi olup, bonoyu düzenleyen, asıl borçlu durumundadır. Bono, bağımsız borç ikrarını içeren bir senettir. Bu nedenle bir illete bağlı olması gerekmez ve kural olarak ispat yükü senedin bedelsiz olduğunu iddia eden tarafa aittir. Davacı tarafından dava konusu senedin altındaki imzanın kendisine ait olduğu ve davalıya kendisi tarafından verildiği tarafların kabulündedir. İş bu davada, dava konusu icra takibine dayanak senedin teminat senedi olduğunu, davalı ...'...
Esas sayılı takibin takdiren teminatsız olarak tedbiren durdurulmasını, müvekkilinin davalı alacaklıya borçlu olmadığının tespitine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalıya dava dilekçesi ve tensip zaptının usulüne uygun olarak tebliğ olunduğu ancak davaya cevap vermediği görülmüştür. DELİLLER VE GEREKÇE: Dava, dava konusu senet nedeniyle davacının borçlu olup olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Bakırköy ..... İcra Müdürlüğünün ....... esas sayılı dosyasında takibe konu senedin 15/12/2014 tanzim tarihli 01/09/2017 ödeme tarihli ve 100.000,00TL bedelli senet olduğu anlaşılmıştır....
Ayrıca davacı müvekkiline bir borcunun olmadığını ve senedin teminat olarak verildiğini iddia etmekte olduğunu, dolayısıyla ispat yükünün davacı / borçluda olduğunu, davacı tarafın kambiyo senedinde müvekkilinin davalı kendi müvekkiline borcu olmadığını iddia etmekte olduğunu ve bu durumu ispat etmek davacı tarafın yükümlülüğünde olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir. Delillerin değerlendirilmesi ve gerekçe;Davanın, davacının kambiyo senedi nedeniyle başlatılan icra takibinde davalı alacaklıya borçlu olmadığının tespiti talebinden ibaret olduğu görülmüştür. Karacabey İcra Dairesinin 2020/... Esas sayılı icra dosyası DYS üzerinden dosyamız arasına alınmış, incelenmesinde alacaklının davalımız ..., borçlunun davacımız ... ... takip konusu 20/09/2020 ödeme tarihli 350.000,00 TL tutarlı bono kambiyo senedine ilişkin olduğu, kambiyo senedinin incelenmesinde şekil şartlarının tam olduğu, geçerli bir kambiyo senedi olduğu anlaşılmıştır....
Takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs, ödediği tarihten itibaren bir sene içinde, umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geriye alınmasını isteyebilir..." hükmünü içermektedir. Bütün mücerret alacaklarda olduğu gibi kambiyo senedi alacağı da kural olarak uygun bir asıl borç ilişkisine, bir illi ilişkiye dayanır. Bir kambiyo senedi düzenleyip veren ve bu senedi alan herkes, bütün hukuki işlemlerin yapılmasına temel teşkil eden bir gayeye ulaşmak istemektedir. İşte bu gaye bir kambiyo senedinde mündemiç hakkın doğumu ve devri açısından hukuki sebebi teşkil eder. Kambiyo senedi düzenlenmesi dolayısıyla ortaya çıkan ilişki 'kambiyo ilişkisi' ismiyle anılmaktadır. Kambiyo senedi vermek suretiyle borç altına giren borçlu 'kambiyo taahhüdü'nde bulunmuş olur. Kambiyo ilişkisinin altında esas itibariyle bir asıl /temel borç ilişkisi vardır....
Takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs, ödediği tarihten itibaren bir sene içinde, umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geriye alınmasını isteyebilir..." hükmünü içermektedir. Bütün mücerret alacaklarda olduğu gibi kambiyo senedi alacağı da kural olarak uygun bir asıl borç ilişkisine, bir illi ilişkiye dayanır. Bir kambiyo senedi düzenleyip veren ve bu senedi alan herkes, bütün hukuki işlemlerin yapılmasına temel teşkil eden bir gayeye ulaşmak istemektedir. İşte bu gaye bir kambiyo senedinde mündemiç hakkın doğumu ve devri açısından hukuki sebebi teşkil eder. Kambiyo senedi düzenlenmesi dolayısıyla ortaya çıkan ilişki 'kambiyo ilişkisi' ismiyle anılmaktadır. Kambiyo senedi vermek suretiyle borç altına giren borçlu 'kambiyo taahhüdü'nde bulunmuş olur. Kambiyo ilişkisinin altında esas itibariyle bir asıl /temel borç ilişkisi vardır....
