Davalıya yapılan tasarrufun tenkisine sıra geldiğinde tasarrufun tümünün değeri ile davalıya yapılan fazla teberru arasında kurulan oranda (sabit tenkis oranı) tasarrufa konu malın paylaşılmasının mümkün olup olmayacağı (TMK..md.564) araştırılmalıdır. Bu araştırma sonunda tasarrufa konu mal sabit tenkis oranında bölünebilirse bu kısımların bağımsız bölüm halinde taraflar adına tesciline karar verilmelidir. Tasarrufa konu malın sabit tenkis oranında bölünmezliği ortaya çıktığı takdirde sözü geçen 564. maddedeki tercih hakkı gündeme gelecektir....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 23/05/2018 tarih ve 2007/264 Esas 2018/514 sayılı kararı ile kurulan hüküm nedeniyle davacılar vekili ve davalılar Sebiha Şimşek ile Yasemin Kurultan vekilinin istinaf başvurusu ile ilgili yapılan esas incelemesinde; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA DİLEKÇESİNDE ÖZETLE : Müvekkilleri ile davalıların kardeş olduğunu, murisleri Nazire Şenöz'ün hukuki fiil ehliyeti olmadığı bir halde davalılara Işıklı Köyü 21 pafta 712 parselden 15.000m² ve 3750m²lik parçalar halinde bahçe ve tarla vasiyet etmiş olduğunu, ancak davalıların müvekkillerinin murisini kandırarak ne yaptığını bilmeyen murislerine dava konusu hukuki tasarrufta bulundurduklarını, bu nedenle yapılan vasiyetnamenin geçerlilik şartlarını taşımayan yok hükmünde bir vasiyetname olduğunu, öncelikle batıl olan bu ölüme bağlı bu tasarrufun iptali için bu davayı açtıklarını, mahkemece iptal talebi yerinde görülmez ise yapılan tasarrufun müvekkillerinin mahfuz hisselerine tecavüz ettiği için bu oranda tasarrufun tenkis edilmesini...
Yasanın açık düzenlemesi ile iflas idaresinin ve alacaklıların dava hakkı tenkis davası ile sınırlandırılmış olup yasa metninin vasiyetnamenin iptali ile ilgili hükümlerinde mirasçı alacaklılarına veya iflas idaresine böyle bir hakkın verilmemiş olması yasakoyucunun bilinçli bir tercihidir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasında görülen tapu iptali, tescil ve tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'nun raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuksal nedenlerine dayalı tapu iptal ve pay oranında tescil, mümkün olmaz ise tenkis isteğine ilişkindir. Davacı mirasbırakanı ...'nin maliki olduğu 6523 parsel sayılı taşınmazı 2004 yılında mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olarak davalıya satış yoluyla devrettiğini, işlemin yapıldığı tarihte mirasbırakanın işlem yapma ehliyetinin bulunmadığını belirterek dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile adına miras payı oranında tesciline, olmadığı takdirde tenkise karar verilmesini istemiştir....
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil olmazsa tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'nin raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmazsa tenkis istemine ilişkindir....
E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, vasiyetnamenin iptali ve tenkis istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince her iki davanın da reddine karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir. Somut olayda, davacı ve davalının muris İsmail Türk mirasçıları oldukları, davacının vasiyetnamenin murisin ehliyeti olmadığı bir dönemde baskı ve tehdit sonucu yapıldığı iddiası ile iptalini talep ettiği, bu konuda ceza dosyalarını de delil olarak gösterdiği, ayrıca vasiyetname iptal edilmediği takdirde tenkis talebinin bulunduğu, tenkis konusunda bilirkişiden rapor alınmadan karar verildiği görülmüştür. TMK'nın 557 ve devamı maddeleriyle ölüme bağlı tasarruflar iptali ve tenkis düzenlenmiş olup, iptal sebepleri 557.maddede tek tek sayılmıştır. Mirasçılık ve mirasın geçişi mirasbırakanın ölüm tarihinde yürürlükte olan hükümlere göre belirlenir (4722 s. Türk Medeni Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun m. 17)....
Terekenin pasifini TMK'nın 507/2.maddesinde açıklandığı gibi, mirasbırakanın borçları, cenaze giderleri, terekenin mühürlenmesi ve yazım giderleri, mirasbırakan ile birlikte yaşayan ve onun tarafından bakılan kimselerin üç aylık geçim giderleri oluşturmaktadır. Terekenin pasifleri hesaptan indirilir. Net tereke bu şekilde tespit edildikten sonra davacıların net tereke üzerinden miras payı bulunur ve daha sonra saklı payları belirlenir. Ölüme bağlı tasarruflar (vasiyetnameler) mutlak tenkisine tabi tasarruflardır. Bu durumda davanın TMK'nun 565.maddesi gereğince tenkis hükümlerine göre incelenmesi gerekir. Tenkisde, tasarrufa konu malın paylaşımı yönünden araştırma yapmak için sabit tenkis oranı belirlenmelidir. Sabit tenkis oranı, 11.11.1994 gün ve 4/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı ile "tasarrufun tümünün değeri ile davalılara yapılan fazla teberru arasında kurulan orandır"....
Sulh Hukuk Mahkemesinin 2012/821 Esas sayılı dosyası ile haberdar olduklarını, anılan tasarrufun mirasçılardan mal kaçırma amaçlı olduğunu, saklı paylarının ihlal edildiğini ileri sürerek, vasiyetnamenin iptaline olmadığı takdirde saklı paylarını aşan tasarrufun tenkisine karar verilmesini istemişlerdir. Davalı, vasiyetnamenin mirasçılardan mal kaçırma amacı ile düzenlenmediğini belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, vasiyetnamenin iptali koşulları oluşmadığından vasiyetnamenin iptali isteğinin reddine, davacıların saklı paylarının ihlal edildiği gerekçesi ile tenkis isteğinin kabulüne karar verilmiştir. Karar, davacılar vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'nin raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasında birleştirilerek görülen tapu iptali ve tescil olmadığı takdirde tenkis davası sonunda, yerel mahkemece asıl ve birleştirilen davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Asıl dava, tapu iptali ve tescil, olmazsa tenkis, birleştirilen dava faiz isteklerine ilişkindir. Asıl davada davacı, mirasbırakanı ...... Onuk'un, davalının 30.000 TL'lik kredi kartı borcunu ödemek için ...... bulunan evini satarak, borcu ödediğini, kalan para ile 2006 yılında 130.000 TL ödeme yaparak ............
O zaman davalıdan tercihi sorulmak ve 11.11.1994 günlü 4/4 sayılı içtihadı birleştirme kararı uyarınca süratle dava konusu olup sabit tenkis oranına göre bölünemeyen malın, tercih hakkının kullanıldığı gündeki fiyatlara göre değeri belirlenmeli ve bu değerin sabit tenkis oranıyla çarpımından bulunacak NAKTİN ödetilmesine karar verilmelidir.Somut olayda; yanların ortak mirasbırakanı ...’ın, ... 3. Noterliğince düzenlenen 14.06.2002 tarih ve 8373 yevmiye numaralı vasiyetnamesi ile; 293 ada 4 ve 471 ada 17 parsel sayılı taşınmazlarını ve yine adına intikal etmiş ve edecek olan miras paylarını torunları olan davalılara vasiyet ettiği anlaşılmaktadır.Yerel mahkemece, davaya konu vasiyetin içerdiği bu hüküm gözetilmemiş, kazandırma konusu (temlik içi) tereke belirlenmediği gibi kazandırma dışı (temlik dışı) tereke de araştırılmamıştır. Oysa tenkis davalarında tereke mevcudunun (temlik içi - temlik dışı) mahkemece resen araştırılması zorunludur....
