Yargıtay 5.HD'nin emsal niteliğindeki 2009/11639- 2009/12182 E-K, 2010/12314- 2010/19634 E-K, 2010/6215- 12195 E-K sayılı kararlarındaki belirlemeler gözönüne alındığında taşınmazdan kamulaştırma yapılmaksızın geçirilen enerji nakil hattı nedeniyle davalı idare lehine irtifak hakkı tesis edilmesi halinde, tesis edilen irtifak hakkının tapuya tescil edilmesi yerine, Kamulaştırma Kanununun 31/b maddesi uyarınca satılamaz şerhinin konulması maddenin düzenleme amacına uygun düşmemektedir. Dava konusu taşınmazla ilgili kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan tazminat davasının kabulü halinde irtifak tesis ve tesciline ilişkin hükmün özetinin İİK'nın 28.maddesine göre Mahkemece tapu sicil müdürlüğüne gönderilip tapu kaydına işleneceği, kararın kesinleşmesi sonrasında ise tesis edilen irtifak hakkı tapuya tescil edileceği halde, davalı idare tarafından tapuda 31/b şerhi tesis ettirilmesinin yasal dayanağı bulunmayıp, bu işlem davacının mülkiyet hakkının engellenmesi mahiyetindedir....
Dava konusu taşınmazla ilgili kamulaştırmasız el atma nedeniyle Adıyaman 2.Asliye Hukuk Mahkemesinde açılmış 2020/43 esas sayılı tazminat davasının kabulüne karar verilmesi halinde, irtifak tesis ve tesciline ilişkin hükmün özetinin İİK'nın 28.maddesine göre Mahkemece tapu sicil müdürlüğüne gönderilip tapu kaydına işleneceği, kararın kesinleşmesi sonrasında ise tesis edilen irtifak hakkı tapuya tescil edileceği halde, davalı idare tarafından karar tarihinden sonra tapuda 31/b şerhi tesis ettirilmesinin yasal dayanağı bulunmayıp, bu işlem davacının mülkiyet hakkının engellenmesi mahiyetindedir. Dosyadaki bilgi belgeler ve tapu kaydı içeriğinden, yargılama sırasında ön inceleme tutanağı imzalanmadan önce idarenin talebi üzerine 04/08/2020 tarihinde şerhin terkin edildiği anlaşılmaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 29.1.2007 gününde verilen dilekçe ile intifa hakkının terkini istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 19.6.2007 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, tapu kaydındaki intifa hakkının terkini isteğine ilişkindir. Davacı, paydaşı olduğu 3870 parsel sayılı taşınmaz için açılan ortaklığın giderilmesi davası sırasında davalı yararına tesis edilen intifa hakkının terkini isteminde bulunmuştur. Davalı, dava konusu taşınmazın intifa hakkı ile yükümlü olarak satılmasına karar verildiğini, davacınında taşınmazı bu hakla yükümlü olarak ihalede satın aldığını savunarak davanın reddini talep etmiştir....
Tüm bunların dışında, irtifak hakkının sağladığı yarar büsbütün ortadan kalkmış ya da bu hakkın, doğurduğu yüke oranla pek az çıkar sağlamış olması durumunda, irtifakın terkini için istemde bulunulabileceği Medeni Kanunun 785. maddesinde öngörülmüştür. İrtifakın sağladığı yararın kaybı sebebiyle terkini talep kuralının bazı uygulama halleri Türk Medeni Kanununun 793. maddesinde ayrıca düzenlenmiş; “Yüklü taşınmazın bölünmesi” başlığını taşıyan anılan maddede, “Yüklü taşınmazın parsellere bölünmesi halinde kural, irtifak hakkının her parsel üzerinde devam etmesidir. Ancak, irtifak hakkı belirli parseller üzerinde kullanılmıyorsa, durum ve koşullara göre de kullanılamayacaksa, bu parsellerin maliklerinden her biri, kendi taşınmazı üzerindeki irtifak hakkının terkinini isteyebilir. Tapu sicil memuru, bu istemi irtifak hakkı sahibine bildirir ve onun bir ay içinde itiraz etmemesi halinde irtifak hakkını terkin eder.” Hükmü öngörülmüştür....
Mahkemece, dava konusu 119 ada 18 parsel sayılı taşınmazın ... vasfıyla ... adına tapuda kayıtlı olduğu ve taşınmazın 6831 sayılı Kanunun 2/B maddesi gereğince ... sınırları dışına çıkarıldığına ilişkin herhangi bir ibare olmadığı, ormanlar üzerinde kişi ve kurumlar lehine hiçbir şekilde şerh konulamayacağı gerekçesiyle, dava ve karar tarihi itibariyle mevcut tapu kaydına göre davanın kabulüne, taşınmazın beyanlar hanesinde davalılar lehine “1975 yılından beri ... oğlu ...’in kullanımındadır” şerhinin ve davalı ... Kurumu lehine tesis edilen irtifak hakkının kaldırılmasına, tapudaki beyanlar hanesinin bu şekilde düzeltilmesine karar verilmiş, hüküm bir kısım davalılar vekili tarafından esasa ilişkin olarak temyiz edilmiştir. Dava dilekçesindeki açıklamaya göre dava, tapu kaydındaki şerhlerin terkini istemine ilişkindir....
Bu çerçevede yapılan değerlendirmeye göre; 1- Dava konusu 181 ada 302- 303- 304 nolu parsellerde tek hattın geçtiği, bu hattın taşınmazların kaydındaki irtifak hakkı ile aynı olduğunun belirlendiği, kaydındaki irtifak hakkı şerhinde irtifak alanının yazılı olmadığı, ancak ekli krokisi taşınmazlara uyumlu olan ve kaydındaki irtifak hakkının dayanağı bulunan mahkemenin 1969/360 E-530 K. Sayılı ilamında, 960 m² irtifak hakkı için karar verildiği, taşınmazların zemininde ise (302 parselde 208,60 m², 303 parselde 363,99 m², 304 parselde 360,14 m², 305 parselde 153,74 m² olmak üzere) toplamında 1.086,47 m² irtifak alanı bulunduğu, bu durum da genişleyen toplamda 126,47 m² için ortada bir irtifak hakkı şerhi bulunmadığı, dolayısıyla bu alan yönünden (mahkemenin 1969/360 E-530 K....
istenenin irtifak hakkı bedeli olduğunu, mülkiyet durumunu değiştirecek, taşınmazın bir kısmının ya da tamamının idareye devrine sebep olacak bir dava olmadığını, davanın kabulü halinde mahkemenin hükmü ilgili tapu müdürlüğüne gönderdiğini ve tapu müdürlüğünün irtifak hakkını taşınmaz kaydına işlediğini beyanla davanın kabulü ile tapu kaydında 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 31/b maddesi gereğince konulan şerhin terkinine karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesini talep ve dava etmiştir....
nakil hatları sebebiyle açılan kamulaştırmasız el atma davalarında mülkiyet hakkının uyuşmazlık konusu olmaması nedeniyle 31/b maddesinin uygulamayacağını, istenenin irtifak hakkı bedeli olduğunu, mülkiyet durumunu değiştirecek, taşınmazın bir kısmının ya da tamamının idareye devrine sebep olacak bir dava olmadığını, davanın kabulü halinde mahkemenin hükmü ilgili tapu müdürlüğüne gönderdiğini ve tapu müdürlüğünün irtifak hakkını taşınmaz kaydına işlediğini beyanla davanın kabulü ile tapu kaydında 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 31/b maddesi gereğince konulan şerhin terkinine karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesini talep ve dava etmiştir....
, istenenin irtifak hakkı bedeli olduğunu, mülkiyet durumunu değiştirecek, taşınmazın bir kısmının ya da tamamının idareye devrine sebep olacak bir dava olmadığını, davanın kabulü halinde mahkemenin hükmü ilgili tapu müdürlüğüne gönderdiğini ve tapu müdürlüğünün irtifak hakkını taşınmaz kaydına işlediğini beyanla davanın kabulü ile tapu kaydında 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 31/b maddesi gereğince konulan şerhin terkinine karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesini talep ve dava etmiştir....
nakil hatları sebebiyle açılan kamulaştırmasız el atma davalarında mülkiyet hakkının uyuşmazlık konusu olmaması nedeniyle 31/b maddesinin uygulamayacağını, istenenin irtifak hakkı bedeli olduğunu, mülkiyet durumunu değiştirecek, taşınmazın bir kısmının ya da tamamının idareye devrine sebep olacak bir dava olmadığını, davanın kabulü halinde mahkemenin hükmü ilgili tapu müdürlüğüne gönderdiğini ve tapu müdürlüğünün irtifak hakkını taşınmaz kaydına işlediğini beyanla davanın kabulü ile tapu kaydında 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 31/b maddesi gereğince konulan şerhin terkinine karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesini talep ve dava etmiştir....
