olsa dahi takas mahsup işleminde uygulanacak hukuki prosedür işletilmeden takas mahsup işlemi gerçekleştirilemeyeceğini, tüm bu işlemlerin hukuka uygun yapıldığı varsayılsa dahi davacının bu itirazını icra müdürlüğüne bildirmesi ve takas mahsup işlemini gerçekleştirmesi gerektiğini, davacının icra müdürlüğünde yapacağı işlem ile elde edeceği hukuki yararı dava konusu yapmış olması nedeniyle davanın hukuki yarar yokluğuyla reddedilmesi gerektiğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur....
Tarafların biri, borcu ile alacağını takas ettiğini karşı tarafa bildirerek, bu hakkını kullanmış olacaktır (TBK m. 143/1). Takas hukuki niteliği itibari ile bozucu yenilik doğuran bir haktır. Borçlunun takas hakkını kullanma isteğini, alacaklıya bildirmesi gerekir. Takas bir sözleşme olmadığı için karşı tarafın kabulüne bağlı değildir. Takas aynı zamanda borcu sona erdirdiği için bir tasarruf işlemidir. Bu nedenle borçlunun takas edilecek alacak üzerinde tasarruf yetkisine sahip olması gerekir. Takas bir defidir. Taraflarca ileri sürülmedikçe kendiliğinden dikkate alınamaz. Takas, karşılık dava olarak ileri sürülebileceği gibi, defi olarak da ileri sürülebilir. Takasın defi olarak ileri sürüldüğü davada, takas ve mahsup sonucu kalan ve hüküm altına alınan miktar üzerinden yargılama harcı alınacak, takas ve mahsup defi nedeni ile reddedilen miktar üzerinden ileri süren yararına vekalet ücreti ve yargılama giderine karar verilecektir....
Davada dayanılan ve hükme esas alınan davalı ile dava dışı önceki malik kiralayan ... arasındaki 05.02.2011 başlangıç tarihli bir yıl süreli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kira sözleşmesi gereğince 5.500 TL depozito bedeli alındığı ve kira akdinin sona ererek kiralananların tahliye edildiği çekişmesizdir. Taraflar arasındaki sözleşmenin 14. maddesinde; verilmiş olan depozitonun kiraya mahsup edilemeyeceği ve taşınmazda zarar ziyan yok ise 1 ay sonra depozitonun iade edileceği kararlaştırılmıştır. Bu şart geçerli olup tarafları bağlar. Taşınmaz davacı tarafından 26.02.2012 tarihinde satın alma yoluyla iktisap edilmiştir. Davacı alacaklı tarafından ödenmeyen kira ve doğalgaz bedellerinin tahsili için açılan dava üzerine davalı vekili tarafından sunulan cevap dilekçesinde davacıya ödenen depozitonun takas-mahsubunu talep etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Takas mahsup talebi KARAR 1-Dosya arasına hata ile alındığı anlaşılan...8. İcra Dairesi'nin 2013/2199 Esas sayılı dosyasının ilgili İcra Dairesi'ne iadesi, 2-.... 12. İcra Dairesi'nin 2013/1677 Esas ve...16. İcra Dairesi'nin 2013/2617 Esas sayılı dosyalarının sıralı, onaylı ve okunaklı birer örneklerinin getirtilerek dosyaya eklenmesi, ondan sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere geri çevrilmesi için dosyanın mahal mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 25.04.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Sayılı dosyasındaki alacak kalemlerine yönelik takas-mahsup defi uyarınca mahsup edilmesi durumunda davacının davalı taraftan hem asıl davada hem de birleşen davada dayanak olan icra takipleri ile ilgili herhangi bir hak ve alacağının olmadığı kanaati asıl ve birleşen davanın ayrı ayrı reddine, davanın neticesine göre de asıl ve birleşen davadaki davacının icra inkar tazminatı talebinin şartları oluşmadığından ayrı ayrı reddine, dair aşağıdaki şekilde hüküm tesisi yoluna gidilmiştir....
HGK'nin 12.10.1994 tarihli ve 1994/251- 593 sayılı kararında da benimsendiği üzere dar yetkili icra mahkemesinin yargılama usulü gözönünde tutulduğunda takip hukuku bakımından takas ve mahsup iddiası kural olarak; 1- Takasa konu alacağın İİK'nin 68. maddesindeki belgelere dayalı bulunması, 2- Bu alacakla ilgili olarak icra takibinin yapılmış ve takibin kesinleşmiş olması, 3- Alacağın ilama bağlanması hallerinde nazara alınabilir. Bir alacağın ilama bağlanmış olması halinde, takas ve mahsuba konu edileceği tartışmasız olup, takas ve mahsup yapılabilmesi için ilamın kesinleşmesi de zorunlu değildir. İlama dayalı takas itirazı, icra mahkemesinde her zaman ileri sürülebilir. İki kişinin karşılıklı ve aynı cinsten muaccel olan borçlarının birbirini karşıladığı oranda, taraflardan birinin tek taraflı irade açıklamasıyla sona erdirilmesine takas denilmektedir....
DAVA TÜRÜ : Takas mahsup talebi KARAR İncelemesi gerekli bulunduğundan; İstanbul 35. İcra Müdürlüğü'nün 2012/... Esas sayılı takip dosyası aslının incelendikten sonra iade edilmek üzere ya da okunaklı onaylı örneğinin tüm belgeleri ile noksansız ve sıralı olarak temin edilip eklenmesinden sonra gönderilmesi için dosyanın mahalline GERİ ÇEVRİLMESİNE, 02.12.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Mahkemece iddia, savunma, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre takas talebinin süresinde ve yerinde olduğu, gerek hor kullanmaktan ve gerekse ödenmeyen elektrik bedelinden kaynaklanan takas talebinin davacının istediği bedelden daha fazla olduğu, bu durumda davalı tarafın takas talebi yerinde olduğundan davacının istediği üç aylık fazladan ödenen kira bedeliyle ilgili talebi yerinde bulunmadığı, her iki tarafın istemiş olduğu tazminat talebinin koşullarının olmadığı gerekçesiyle davacının açmış olduğu itirazın iptali davasının takas nedeniyle reddine, takas talebinde bulunan vekilinin tazminat talebinin reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir. HUMK.nun 74. maddesi uyarınca “kanuni medeni ile muayyen hükümler mahfuz olmak üzere hakim her iki tarafın iddia ve savunmaları ile bağlıdır”....
Davalının, dava dayanağı olayı ve borcun varlığını inkâr etmeden, borçlu bulunduğu edimi, özel bir sebebe dayanarak yerine getirmekten kaçınmasına imkân veren hakka defi denir. En tipik örneği, zamanaşımı def'idir. Defiler, dava dilekçesine cevap verilirken ileri sürülmelidir. Aksi halde, davalı "savunmanın genişletilmesi yasağı" ile karşılaşabilir. Defiler, davada ileri sürülmedikçe hâkim tarafından kendiliğinden dikkate alınmazlar. Takas ve mahsup bir defidir. Bu itibarla, ileri sürülmedikçe kendiliğinden dikkate alınamaz. Takas, karşılık dava olarak ileri sürülebileceği gibi, defi olarak da ileri sürülebilir. Takasın def'i olarak ileri sürüldüğü davada, takas ve mahsup sonucu kalan ve hüküm altına alınan miktar üzerinden yargılama harcı alınacak, takas ve mahsup defi nedeni ile reddedilen miktar üzerinden ileri süren yararına vekâlet ücreti ve yargılama giderine karar verilecektir....
Bu durumda davanın açıldığı tarih itibariyle davalı şirketin satım ve kira sözleşmesinden kaynaklı muaccel hale gelen alacaklarının, davacı alacağından takas ve mahsup edilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde mahsup yoluna gidilmeksizin hüküm kurulması doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı ...'...
