ettiği üzere takibe konu olan senedin bir teminat senedi olup davalı yanın takip mahiyeti kanuna aykırı olduğunu, bu nedenlerle Ayvalık İcra Dairesi'nin ... esas sayılı dosyası ile müvekkil aleyhine davalı tarafından açılan kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile icra takibinin yargılama sonuna kadar tedbiren durdurulmasına, müvekkilinin borçlu olmadığının tespiti yapılarak aleyhine haksız ve hukuka aykırı başlatılmış olan icra takibinin iptaline, kötü niyetli davalının icra takinin konusu olan meblağın %20’sinden aşağı olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine, yargılama giderleri ve AAÜT uyarınca hesaplanacak vekalet ücretinin davalıya yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
ettiği üzere takibe konu olan senedin bir teminat senedi olup davalı yanın takip mahiyeti kanuna aykırı olduğunu, bu nedenlerle Ayvalık İcra Dairesi'nin ... esas sayılı dosyası ile müvekkil aleyhine davalı tarafından açılan kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile icra takibinin yargılama sonuna kadar tedbiren durdurulmasına, müvekkilinin borçlu olmadığının tespiti yapılarak aleyhine haksız ve hukuka aykırı başlatılmış olan icra takibinin iptaline, kötü niyetli davalının icra takinin konusu olan meblağın %20’sinden aşağı olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine, yargılama giderleri ve AAÜT uyarınca hesaplanacak vekalet ücretinin davalıya yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Davalı şirket vekili davaya cevabında, alacaklarının kambiyo senedine dayanmakta olduğunu, dava konusu senedin teminat senedi olmadığını, çiftçilerle çalıştıkları için çoğu alım-satımın elden yapıldığını, fabrikadan ürünün teslim edildiğini, alıcı çiftçi vade talebinde bulunduğunda senet düzenlendiğini, davacının da vadeli ürün alması nedeniyle senet düzenlendiğini, söz konusu senedin kambiyo senedi vasfını yitirmediğini, davacının davasını kesin delillerle ispatlaması gerektiğini savunarak davanın reddini dilemiştir. Mahkemece, kambiyo senedinin gerek asıl borç gerekse uygulanacak vade farkı konusunda anlaşmaya aykırı doldurulduğu yönünde davacı tarafça kesin delil sunulmadığı, davanın ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir....
koparıp fahiş bir rakam yazarak kambiyo senediymiş gibi icra takibine koyduğunu beyan ederek müvekkilinin Siirt İcra Dairesi'nin 2021/955 E. sayılı icra dosyası kapsamında yapılan icra takibinde borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir....
GEREKÇE : Dava davacının davalıya borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Öncelikle uyuşmazlığa konu menfi tespit davası ve kötü niyet tazminatına ilişkin yasal düzenlemelerin irdelenmesinde yarar vardır. Borçlu, aslında borçlu olmadığı veya borçlu olmadığına inandığı bir borcu ödememek için, alacaklının takip yapmasını veya dava açmasını bekleyebilir. Bu durumda aleyhine başlatılan ilamsız icra takibine itiraz edebilir ve itiraz üzerine takip duracağından, alacaklı bu itirazı bertaraf ettirmek için harekete geçtiğinde, alacaklının itirazın iptali veya kaldırılması talebi üzerine, borçlu bu konudaki savunmalarını genel mahkemede veya icra mahkemesinde ileri sürebilecektir. Diğer hâlde borçlu, alacaklının harekete geçmesini beklemeden borçlu olmadığının tespitinde korunmaya değer bir yararı bulunması hâlinde borçlu olmadığının tespiti için dava açabilir (İİK. m. 72/2)....
Mahkememizce yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; davacının, ---- sayılı takip dosyasına dayanak ---- vade tarihli, ---- bedelli bonodaki imzanın davacıya ait olmaması nedeniyle borçlu olmadığının tespitini talep ettiği görülmüştür. Davacının ------ bedelli bonoya yönelik imzaya itirazı kapsamında ----- tarafından yapılan incelemede; imzanın davacıya ait olmadığının tespit edilmesi ve raporun hüküm kurmaya ve denetime elverişli olması nedeniyle rapor hükme esas alınmış olup davacının ----- vade tarihli ve ------ bedelli bonodan dolayı davalıya borçlu olmadığını kanıtladığı mahkememizce kabul edilerek davanın kabulüne karar verilmiştir....
Hukuk Dairesi; menfi tespit davasını, bir hukuki ilişkinin ya da ondan doğan bir hak veya yetkinin mevcut olmadığının, bir belgenin sahteliğinin ya da herhangi bir nedenle hükümsüzlüğünün tespiti için hukuki yarar bulunması koşuluna bağlı olarak açılan ve sonucunda herhangi bir mahkumiyet istemini içermeyip, konusunu teşkil eden hususun bir kararla tespitini amaçlayan dava olarak tanımlamıştır. Borçlu icra takibine süresinde itiraz etmediği ve takibin kesinleşmesi halinde borcunun bulunmadığını bu dava türü ile ileri sürebilir. Menfi tespit davasında ispat yükü kural olarak davalı alacaklıya düşer. Ancak kambiyo senedi niteliğinde bulunan bonolardan kaynaklanan alacaklarda ispat yükü borçlu bulunmadığını iddia eden davacı borçluya düşer. Borçlu imza inkarında bulunduğu takdirde ispat yükü alacaklı olan davalıya düşmektedir. Bono ödeme vaadinde bir kambiyo senedi olup, bağımsız borç ikrarını içerir, sebepten mücerrettir....
Bu sebeple taraflar arasındaki temel borç ilişkisindeki bozukluklar kambiyo ilişkisini etkilemez. Temel borç ilişkisinden doğan def'îler, temel borç ilişkisi ile kambiyo ilişkisinin taraflarının aynı olması ve bile bile borçlu zararına hareket edilmesi hâlleri dışında, kambiyo ilişkisinde ileri sürülemez. Zira temel borç ilişkisi kendi hukukuna, kambiyo ilişkisi de kendi hukukuna tabidir. Borçlu, kambiyo senedi nedeniyle alacaklıya karşı, genel olarak, ya kambiyo taahhüdünün hükümsüz olduğunu ya da temel borç ilişkisinden dolayı herhangi bir nedenle sorumlu tutulamayacağını ileri sürerek menfi tespit talebinde bulunabilir. Başka bir deyişle borçlunun kambiyo senedi borcundan dolayı sorumlu olmaması, doğrudan doğruya kambiyo senetleri hukukundan doğan nedenlerden kaynaklanabileceği gibi, temel borç ilişkisine yönelik nedenlere de dayanabilir....
Hukuk Dairesi tarafından da onandığını, ancak takibin iptali için açtıkları davanın icra mahkemesinin dar yetkili mahkeme olması nedeniyle reddedildiğini belirterek, sözkonusu icra dosyasındaki bono nedeniyle davacı murisi ...' in ... dışındaki mirasçılarının borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiş, diğer mirasçılar olan davacılar ... ve ...' in de taraf teşkilinin mahkemece sağlandığı ve alınan beyanlarında dava dilekçesi içeriğinin doğru olup, borcun ...' e ait bir borç olduğunu, murislerinin senetten haberinin olmayıp borçlu da olmadığını beyan ettikleri anlaşılmıştır....
Dava, kambiyo senedi nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti ( menfi tespit) talebine ilişkindir. Davacı taraf, dava dilekçesi ile Gaziantep İcra Müdürlüğü'nün 2021/2506 Esas sayılı dosyasından ve bu dosyanın dayanağı olan 500000,00 TL bedelli senetten borçlu olmadığının tespitini talep etmiştir. Gaziantep İcra Müdürlüğü'nün 2021/2506 Esas sayılı dosyasında 463000,00 TL asıl alacak, 2337,20 TL işlemiş faiz, 1389,00 TL komisyon olmak üzere toplam 466.726,20 TL alacağın tahsili talep edilmiştir. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 2020/2827 Esas, 2021/1012 Karar sayılı ilamında da belirtildiği üzere menfi tespit davalarının özelliği itibariyle kısmi dava olarak açılması mümkün değildir. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 28/a ve 32. maddeleri uyarınca eksik peşin harç tamamlanmadan yargılamaya devam edilemeyeceğinden öncelikle eksik peşin harcın tamamlatılması gerekecektir....
