"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki uyarlama davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. KARAR Davacı, dava dışı kayıt malikinden 13.10.2004 tarihinde bir taşınmaz satın aldığını, taşınmazda fuzuli şagil olarak bulunan davalıya itharname gönderdiğini, davalının 23.3.2004 gününde gönderdiği cevabı ihtarında taşınmazı önceki kayıt malikinden 23.3.2004 günlü sözleşme ile 5 yıl süre ile yıllık 700.000.000 TL bedelle kiraladığını bildirdiğini, iki katlı ve 280 m2 alanında şehir merkezinde bulunan taşınmazın kirasının çok düşük olduğunu ve ilk malikle yapılan sözleşmenin muvazalı olduğunu ileri sürerek 23.3.2006 gününden itibaren yıllık kiranın 17.000 YTL'ye uyarlanmasına karar verilmesini istemiştir....
Davacı, davalının kullanımında bulunan mecur için ödenen bedelin, emsal yerlerin kira bedeline göre daha düşük olduğunu belirterek, aylık kiranın 2.000 TL olarak uyarlanmasını talep etmiş, mahkemece, taraflar arasında imzalanan 01.03.2003 başlangıç tarihli, 9 yıl süreli kira sözleşmenin hususi şartlar kısmında “her yeni yıl başında kira bedelinin TEFE-TÜFE endeksine göre Belediye Encümenince belirleneceği” hükmünün yer aldığı, Sözleşmede kira artışına ilişkin özel bir madde mevcut olup, bu hükmün tarafları bağladığı, uyarlama davasında hakimin sözleşmeye müdahalesi için kira miktarının tespiti için bir kararlaştırmanın olmamasının gerekli olduğu gerekçesi ile, davanın reddine karar verilmiş ise de; Taraflar arasındaki 01.03.2003 tarihli sözleşmenin kira artışına ilişkin maddesinde; kira artışına karar verme yetkisinin Belediye Encümeninde olduğu belirtilmekle beraber, bu belirleme yetkisinin sınırsız olmayıp, “TEFE-TÜFE endeksine göre” belirleneceğinin kararlaştırılmış olduğu, yargılama...
İmkânsızlık kavramından farklı olan aşırı ifa güçlüğüne dayanan uyarlama isteminin temeli, Türk Medenî Kanununun 2 nci maddesinde öngörülen dürüstlük kurallarıdır. Ancak, sözleşmenin değişen koşullara uyarlanması ya da dönme hakkının kullanılması, şu dört koşulun birlikte gerçekleşmesine bağlıdır. 1.Sözleşmenin yapıldığı sırada, taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum ortaya çıkmış olmalıdır. 2.Bu durum borçludan kaynaklanmamış olmalıdır. 3.Bu durum, sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirmiş olmalıdır. 4.Borçlu, borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olmalıdır. Maddeye göre uyarlamanın bütün koşulları gerçekleşmişse borçlu hâkimden sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasını isteyebilir....
İmkânsızlık kavramından farklı olan aşırı ifa güçlüğüne dayanan uyarlama isteminin temeli, Türk Medenî Kanunu’nun 2. maddesinde öngörülen dürüstlük kurallarıdır. Ancak, sözleşmenin değişen koşullara uyarlanması ya da dönme hakkının kullanılması, şu dört koşulun birlikte gerçekleşmesine bağlıdır. a. Sözleşmenin yapıldığı sırada, taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum ortaya çıkmış olmalıdır. b. Bu durum borçludan kaynaklanmamış olmalıdır. c. Bu durum, sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirmiş olmalıdır. d. Borçlu, borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olmalıdır. Maddeye göre, uyarlamanın bütün koşulları gerçekleşmişse borçlu, hâkimden sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasını isteyebilir....
DAVA KONUSU : Sözleşmenin Uyarlanması|Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Burdur Sulh Hukuk Mahkemesinin 03/11/2022 tarih ve 2021/656 Esas sayılı ara kararına istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dairemize intikal eden dosya incelendi: GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle : Sözleşmenin 149.maddesinde yetkili mahkeme olarak Burdur Mahkemelerinin belirlenmiş olması sebebiyle işbu davanın mahkemede ikame edildiğini, Tarım ve Orman Bakanlığı (6.)...
Rafinerisi motorin fiyatına 58 tl/m3 eklenmek suretiyle motorin bedelinin belirlenmesine ve sözleşme sonuna kadar ayrıca bir fiyat farkı uygulaması yapılmamasına, mahkemece uygun görülecek bir usulle uyarlama yapılmasına, bu mümkün olmazsa TBK m. 138 uyarınca sözleşmenin feshine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davacının iddialarının hukuki mesnetten yoksun olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir....
"İçtihat Metni"Davacı ... ile ... aralarındaki kira (uyarlama istemli) davasına dair...0.Sulh Hukuk Mahkemesinden verilen 22.10.2015 günlü ve 2014/139 E-2015/630 K.sayılı hükmün onanması hakkında Yargıtay 6.Hukuk Dairesince verilen 25.10.2016 günlü ve 2016/4278 E-2016/6140 K. sayılı ilama karşı davacı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiştir....
Asliye Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 10/10/2013 NUMARASI : 2011/285-2013/398 Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı uyarlama istemli davasına dair karar Dairemizin 24.12.2014 gün ve 2014/2418-2014/14428 sayılı ilamı ile bozulmasına karar verilmesi üzerine bu defa davacı ve davalı Hazine tarafından yasal süresinde karar düzeltme isteminde bulunulmuş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Mahkemenin kararında ve Yargıtay ilamında yazılı sebeplere göre 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 440.maddesinde yazılı hallerden hiçbirine uymayan karar düzeltme isteminin REDDİNE ve aynı yasanın 442.maddesi gereğince takdiren 248.-TL para cezasının karar düzeltme isteyen davacıdan alınmasına, karar düzeltme harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına 30.09.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Asliye Ceza Mahkemesinin,06.11.2008 tarihli kararının sanık tarafından temyizi üzerine yapılan ön inceleme neticesinde gereği düşünüldü: Sanığın yokluğunda 06.11.2008 gününde verilip. tebliğ tarihinde Ceza İnfaz Kurumun'da bulunduğu halde adrese yapılan tebligat usûlüne uygun değil ise de, 11.08.2009 tarihli hükmedilen adli para cezasını ödeyemeyeceğini, 06.01.2017 tarihli şikayete bağlı suçların kapsamının genişletilmesi ile ilgili kanun nedeniyle uyarlama istemli, 10.05.2018 tarihli gerekçeli kararın tebliğ talepli, 07.10.2020 tarihli akıl hastalığı olduğundan cezasının kaldırılması istemli,15.11.2021 tarihli yargılamanın yenilenmesi talepli ve 03.01.2023 tarihli yeni yasalardan faydalanma istemli dilekçeler verildiği, anılan taleplerin reddine dair kararlar verilip usulüne uygun tebliğ edildiği halde temyiz etmediği, bu şekilde kararı öğrendiği, en son incelemeye konu 06.04.2023 tarihli dilekçeyi ibraz ettiği, mahkemesince eski hale getirme ve temyiz değerlendirmesinin Yargıtay'a...
Kanunun 138. maddesinde yazılı şartların oluştuğunu ve müvekkil ile davalı arasındaki sözleşmenin de işlem temelinin çöktüğünü, herhangi bir müdahale olmadan sözleşmenin yürütülmesinin imkansızlaştığını, sözleşmenin aynı şartlarla ifasının müvekkilden istenmesinin dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede aleyhine değiştiğini, bu nedenle kanunun ön gördüğü sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasını hakimden isteme zarureti doğduğunu bu konuda yöntem ve takdir hakkının hakime ait olduğunu, ancak sözleşmenin başlangıcında var olan ve ortadan kalkmış olan dengenin yeniden sağlanması bakımından mahkemece müvekkillin yükümlüğünün azaltılması yada diğer tarafın hakkaniyete uygun ilave bir yükümlülüğe icbar edilmesi hususunu sayın mahkemenin takdirlerine sunduklarını, sözleşmenin ifası için süre başladığını, 2. partinin bir bölümünün teslim edildiğini, ancak ilgili Belediye'ye itirazı kayıt gönderildiğini, bahsedilen durum nedeniyle gecikmeler söz konusu olduğundan davalı tarafın müvekkile...
