Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, taraflar arasındaki adi yazılı sözleşme geçersiz ise de, sözleşmeye konu taşınmazın yükleniciye devredilmiş olması nedeniyle geçerlilik kazandığı, davalı yüklenicinin sözleşmeden kararlaştırılan sürede edimini ifa etmediği gerekçesiyle, davanın kabulü ile taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiştir. Kararı, davalı temyiz etmiştir. Davacı tarafça, tapu iptal tescil istemi ile birlikte sözleşmenin geriye etkili olarak feshi isteminde de bulunulmuş olmasına rağmen, mahkemece, sözleşmenin geriye etkili olarak feshi istemi hakkında hüküm tesis edilmemiş ise de, sözleşmeye konu parselin davalı yüklenici adına olan tapu kaydının iptali ile davacı arsa sahibi adına tesciline karar verilmiş olmasının, sözleşmenin geriye etkili olarak feshi sonucunu da doğurduğu açıktır....
Mahkemece, iddia, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, inşaatın gerçekleşme seviyesinin % 78,05 olduğu, sözleşme ile ruhsatın hangi zaman dilimi içerisinde alınacağının kararlaştırılmadığı, bu nedenle de yüklenicinin makul sürede inşaat ruhsatı alması gerektiği, makul süresinin ise 3 ay olduğu, davalının 23 aylık zaman dilimi içerisinde inşaatı bitiremeyerek temerrüde düştüğü, sözleşmenin geriye etkili olarak feshi gerektiği, sözleşme nedeniyle oluşan tapu kayıtlarının sebepsiz kaldığı, bu nedenle de diğer davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptali gerektiği, olumlu zarar kapsamında olan kira tazminatı isteminin sözleşmenin geriye etkili feshi nedeniyle verilemeyeceği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile sözleşme ve ek sözleşmenin geriye etkili olarak feshine, tapu kayıtlarının iptali ile arsa sahibi olan davacılar ve davalı ...’ın hisseleri oranında tesciline, tazminat isteminin reddine karar verilmiştir. Kararı, davalılardan ..., ... ve... İnşaat Ltd....
İşin mahiyetine göre, bu seviyedeki fesih geriye etkili sonuçlar meydana getirir. Kural olarak eser sözleşmesi, sözleşmedeki hak ve borçların karşılıklı olarak bütünüyle yerine getirilmesi suretiyle sona erer. Fesih ise, sözleşmeyi sona erdiren özel bir durumdur. Geriye etkili fesihte taraflar, sözleşmenin yapıldığı tarihteki mal varlığına dönerler. Dolayısıyla ileriyi etkili fesihte olduğu gibi geriye etkili fesihte sözleşmenin getirildiği fiziki seviyeye paralel talepte bulunulamaz. Geriye etkili fesihte yüklenici yaptığı inşaatın seviyesine uygun parasal istemde bulunabilir ise de ne yüklenici ve ne de onun halefi durumundaki üçüncü kişiler bir bakıma eserin bedeli olan bağımsız bölüm tescili isteyemez....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında görülen sözleşmenin iptali, tazminat, tapu iptali ve tescil davalarının sonucunda verilen hükmün onanmasına ilişkin Dairemizin 18.04.2014 gün ve 2013/8430 Esas, 2014/3064 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi asıl ve birleşen davada davalı ... vekili tarafından istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü. - KARAR - Asıl davada davacı vekili, müvekkili arsa sahibi ile davalı yüklenici ... arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imazlandığını ancak davalının kararlaştırılan sürede inşaatı tamamlayamadığını ve temerrüde düştüğünü ileri sürerek, sözleşmenin feshi ile 20.000,00 TL tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiş, daha sonra ıslah dilekçesi ile sözleşmenin geriye etkili feshi ile tapu kayıtlarının iptaline ve müvekkili adına tesciline ayrıca 135.000,00 TL menfi zararının tahsilini talep etmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında görülen sözleşmenin feshi, tazminat, tapu iptali ve tescil davası sonucunda verilen hükmün bozulmasına ilişkin Dairemizin 04.11.2014 gün ve 2014/4792 Esas, 6928 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü. - KARAR - Davacı vekili, taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince davalı yüklenicinin edimlerini yerine getirmediğini, inşaata başlamadığı gibi kendi payına düşecek daireleri üçüncü şahıslara sattığını ileri sürerek, sözleşmenin geriye etkili feshi ile cezai şartın tahsiline ve tapu iptal ve tescile karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, 10.01.2014 tarihli duruşmadaki beyanında; akdin geriye yönelik feshinin kabul edilmesi halinde, ifaya ekli cezanın reddi ile imalat bedelinin tahsiline karar verilmesini istemiştir....
Dava; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi ve tapu iptali tescil istemlerine ilişkindir. .../... S.2 1-) Dava dilekçesinde sözleşmenin geriye etkili feshi ile sözleşme gereği davacılara isabet eden bağımsız bölümlerin tapularının iptali ile davacılar adına tescili talep edilmiştir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi talep edildiği takdirde sözleşme uyarınca oluşacak bağımsız bölümlerin tapu kayıtlarının iptalini istemek mümkün değildir. Bu şekilde bir talep sözleşmeyi ayakta tutmak iradesini taşır. Sözleşme geriye etkili feshedildiği takdirde arsa sahibi sözleşme uyarınca tapu kaydı devretmiş ise bunun geri verilmesini talep eder. Yüklenici ise arsa sahibi yararına yaptığı imalat bedelini sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre talep edebilir....
Taraflar arasındaki asıl ve birleşen davada sözleşmenin iptali, tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın kabulüne, birleşen davanın reddine yönelik verilen hükmün süresi içinde asıl davada davalı birleşen davada davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Asıl davada davacılar vekili, davalı yüklenicinin, müvekillerinin murisiyle 31.08.1994 tarihinde yaptığı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan edimlerini yerine getirmediğini ileri sürerek inşaatın gerçekleşme oranının ve davalının bu orana göre sahip olabileceği payın tespitini ve sözleşmenin haklı nedenlerle feshedildiğinin tespitini talep ve dava etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmenin iptali, tapu iptali ve tescil davalarının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalılardan ... ve ... vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -K A R A R- Davacılar vekili, müvekkilleri ile davalılardan ... arasında arsa paylı inşaat sözleşmesi bulunduğunu, davalı ...’in inşaatı projesine aykırı ve kaçak imal ettiği gibi, imal edilen binanın bir kısmını diğer davalılara devrettiğini ileri sürerek, sözleşmenin geriye etkili olarak feshine, diğer davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptali ile davacılar adına tesciline ve diğer davalılar hisseleri üzerindeki takyidatların kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalılardan ... ve ... vekili ile davalı ..., davanın reddini istemişlerdir....
Mahkemece, bozma ilamı, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamından, inşaatın süresinde teslim edilmediği, geriye etkili fesih hakkının oluştuğu, yükleniciden bağımsız bölüm satın alan üçüncü kişilerin iyiniyet iddiasında bulunamayacakları, ancak davalılardan ... yönünden kesin hüküm bulunduğu gerekçesiyle, sözleşmenin geriye etkili feshi ile davalılardan ... hariç diğer davalılara yönelik davanın kabulü ile davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiştir. Karar, davalılar ..., ..., ..., ..., ...'a velayeten ..., ......
Sözleşmenin diğer tarafı olan yüklenicinin edim borcu ise sözleşmede kararlaştırılan koşullarda binayı yapıp arsa sahibine teslim etmektir. Aynı zamanda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ani edimli bir sözleşmedir. Ani edimli sözleşmenin kural olarak geriye etkili feshi ve tasfiyesi mümkündür. Geriye etkili fesihte sözleşmenin tarafları verdiklerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilirler. Uygulamada arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldıktan sonra yüklenici henüz edimlerini yerine getirmeden; arsa sahibi, arsa veya kat irtifak tapularını veya bir kısmını yüklenici adına tescil ettirmekte ve yüklenici finans ihtiyacını karşılamak için devredilen bağımsız bölüm veya arsa hisselerini üçüncü kişilere satmaktadır. Arsa payı veya bağımsız bölümlerin satılmasından sonra yüklenici edimlerini yerine getirmediği için sözleşmenin geriye etkili feshedildiği bir realitedir....
