Toplu iş sözleşmelerine tabi işyerleri işverenlerince veya kamu idareleri veya yargı mercilerince verilen kararlara istinaden, sonradan ödenen ücret dışındaki ödemelerin hizmet akdinin mevcut olmadığı veya askıda olduğu bir tarihte ödenmesi durumunda, 82 nci madde hükmü de nazara alınmak suretiyle prime esas kazancın tabi olduğu en son ayın kazancına dahil edilir. Bu durumlarda sigorta primlerinin, yukarıda belirtilen mercilerin kararlarının kesinleşme tarihini izleyen ayın sonuna kadar ödenmesi halinde, gecikme cezası ve gecikme zammı alınmaz ve 102 nci madde hükümleri uygulanmaz." düzenlemesi yer almaktadır. Somut olayda, gerek iş teftiş raporunda gerekse kurum kayıtlarında ödenen ancak bordroya ve SPEK tutarına dahil edilmeyen bir fazla çalışma ücretinden bahsedilmemektedir. İleri sürülen iddia fazla çalışma ücretinin sigortalılara eksik ödendiği iddiasıdır.5510 sayılı yasaya göre SPEK dahil olan tutarlar ödenmiş veya ödenmesine karar verilerek sonradan ödenen tutarlardır....
Dosya incelendi, gereği görüşüldü: Taraflar arasında davacı işçinin hizmet süresinde uyuşmazlık bulunmaktadır. Davacı işçi tarafından davalı işveren aleyhine işçilik alacakları ile hizmet tespiti davası birlikte açılmış mahkemece hizmet tespitine ilişkin dava tefrik edilerek ayrı bir esasa kaydedilmiştir. İşçilik alacaklarına ilişkin davada ise yargılamaya devam olunarak davanın kabulüne karar verilmiştir. İş yargılamasında çalışma olgusunu ve hizmet süresini, ispat yükü, genel ispat kuralı gereği iddia eden işçiye aittir. İşçi işçilik davası sırasında hizmet süresinin tespiti ile ilgili işçilik alacaklarından bağımsız olarak hizmet tespiti davası açmış olabilir. Bu durumda hizmet süresine bağlı işçilik alacakları davasının sonuçlanması, hizmet tespiti davasının sonucuna bağlıdır....
İş Mahkemesinin 2014/69 E., 2014/561 K., sayılı kararı doğrultusunda davalı tarafından davacıya yapılan bir ödeme olup olmadığı, varsa ödeme belgelerinin mahkememize sunulması hususunda taraflara süre verilerek araştırılmış olup davacı vekilince sunulan belgelere göre ödemelerin hizmetin sonra ermesinden sonra yapıldığı anlaşıldığından, hizmet akdi mahkeme kararı ile ödeme yapıldığı tarihten önce sona ermiş bulunduğundan 5510 sayılı Kanun madde 80/d hükmüne göre prime esas kazancın çalışmanın geçtiği en son ayın kazancına dâhil edilerek yapılan 18.07.2022 tarihli ek rapordaki hesap hükme esas alınmıştır. Bu rapora göre sadece davacının hizmetinin geçtiği son ay 2012/7 SPEK miktarı değişmiş olup hesaplamalarda SPEK tavan tutarı da gözetilmiştir. SPEK miktarı değişen ay dikkate alınarak dava tarihinden önceki ay emekli maaşı miktarı da tespit edilerek fark alacak hesaplanmıştır....
K A R Ş I O Y Davacı, hizmet tespiti ve buna bağlı olarak yaşlılık aylığı bağlanması talebi ile dava açmış, mahkemece her iki talebin kabulüne karar verilmiştir....
Ek roparda ise davacı tarafından sunulan bordrolardaki SPEK tutarı ile işverenin kuruma verdiği SPEK tutarının uymadığı belirtildiği halde bilirkişinin son raporunda bu eksikliklere değinmeksizin hesaplama yaptığı, eksik bilgi ve belgelerle karar verildiğini, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, yol yardımından kesilen primlerin iadesi istemine ilişkindir. Davacı şirket 01/01/2008- 31/12/2008 tarihleri arasında çalıştırdığı işçilere yol yardımı yaptığını ve yapılan bu yol yardımları için kuruma prim ödediğini belirterek ödenen bu primlerin iadesi talebi ile bu davayı açmıştır. Davanın yasal dayanağı olan 506 S.Y.'...
Yapılan İncelemede; Dava dilekçesi içeriğine göre, müteveffanın eksik hizmet bildirimi bulunduğu da iddia edilmekle; aynı Mahkeme'nin 2017/568 Esas nolu dosyasının 22/11/2018 tarihli duruşma zaptına göre, eldeki davanın hizmet tespitine ilişkin talep yönünden 2017/568 E nolu dosya üzerinden görülmesine, davacının diğer talebi ile ilgili (SPEK ve eksik olduğunu iddia ettiği maaşlarına dair) talebin bu dosyadan tefrik edilerek; mahkemenin 2018/507 Esas nolu dosyası üzerinden görülmeye başlandığı anlaşılmıştır. Dava, sigorta primine esas kazanç tespiti davasıdır....
Dosya kapsamında yalnızca ücretin tespiti talebi olmayıp ayrıca hizmet tespiti talebi bulunduğundan SGK fer'i müdahil olarak kabul edilmiş ve lehine vekalet ücreti takdir edilmemiştir." gerekçesine dayalı olarak karar verilmiştir....
Bozma Kararı 1.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı, davalı ve fer’i müdahil Kurum vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur. 2.Daire kararında; "1- Eldeki davada, öncelikle, Mahkemece, hizmet tespiti yönünden verilen hüküm eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olup çelişkili tanık anlatımlarına göre hizmet süreleri ve hizmetin başlangıç tarihinin tespit edildiği anlaşılmaktadır....
Bu durumda Mahkemece yapılacak iş; Davalı işverene ait işyerinin işverenin talep konusu dönem yönünden vergi kayıtlarının da celbi, dinlenen tanıkların işverenlerinin ünvanlarını da gösterir şekilde hizmet cetvellerinin ve kendi işyerlerine ilişkin kayıtların dosyaya kazandırılarak beyanlarının denetlenmesi, davacıya hiç kimsenin hizmet tespiti davası açmaya zorlanamayacağı, hizmet tespiti davasının sosyal güvenlik hakkını ilgilendirdiği hususları da unutulmadan ve fakat tespiti istenen sürenin uzunluğu dikkate alındığında davacı hizmet tespiti davası açmaya zorlanamaz ise de davacıya hizmet tespiti davası açıp açmayacağının sorulup hizmet tespiti davası açması halinde açılacak davanın bekletici mesele yapılarak, hizmet tespiti davası açmadığı takdirde ise tüm deliller birlikte değerlendirilerek ulaşılacak sonuca göre karar vermekten ibarettir....
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME: Sahte sigortalılığa dayanan davalar hizmet tespiti içerikli olmakla, davanın yasal dayanağını oluşturan 5510 sayılı Yasa’nın 79. maddesinde bu tür hizmet tespiti davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında resmi belge ve yazılı delillerin bulunması sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki bu tür kanıtların bulunmaması halinde somut bilgilere dayanması inandırıcı olmaları koşuluyla bordro tanıkları veya iş ilişkisini bilen komşu işyeri çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen diğer tanıklarla dahi sonuca gitmek mümkündür....
