İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 25/11/2021 NUMARASI : 2020/163- 2021/332 DAVA KONUSU : Menfi Tespit (Sosyal Güvenlik Hukukundan Kaynaklanan) KARAR : Bursa 1. İş Mahkemesinin yukarıda esas ve karar numarası yazılı kararına karşı davacı tarafından istinaf yoluna başvurulduğundan dosya incelendi....
Davanın yasal dayanağı mülga 1479 sayılı yasanın 45/2- c maddesinde düzenlenmiştir. 45/2- c maddesinde, sigortalının 18 yaşını (ortaöğretim yapması halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını) doldurmayan ve (18 yaşını doldurmayanlar hariç) bu kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmayan bu kanunlar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan veya yaşları ne olursa olsun çalışamayacak durumda malül olan çocuklar ile yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla birlikte sonradan boşanan veya dul kalan ve bu kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmayan bu kanunlar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan kız çocuklarına aylık bağlanacağı düzenlenmiştir....
Aynı KHK ile 46/2 maddesi değiştirilerek, " Ancak, evliliğin son bulması ile kocasından da aylık almaya hak kazanan kız çocuklarına bu aylıklardan fazla olan ödenir. hükmü getirilmiştir. 3-04.10.2000 tarihli KHK Anayasa mahkemesinin 26.10.2000 gün ve 61/34 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. 4-4956 sayılı Yasa, 08.08.2001 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiş ve bu kez 1479 sayılı Yasanın 45/c maddesi "yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan ve bu Yasa ile diğer sosyal güvenlik Yasaları kapsamında çalışmayan, bu yasalar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan kız çocuklarının her birine %25'i," oranında aylık bağlanır şeklinde değiştirilmiştir. Aynı Yasa ile 1479 sayılı Yasanın 46/2 maddesine, "Ancak, evliliğin son bulması ile kocasından da aylık almaya hak kazanan kız çocuklarına bu aylıklardan fazla olan ödenir." hükmü getirilmiştir....
Ayrıca VI. bendin son cümlesinde; "... evliliğin son bulması ile kocasından da aylık almaya hak kazanan kimseye bu aylıklardan fazla olanı ödenir..." düzenlemesine yer verilmiştir. 06.08.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4958 sayılı Kanun'un 35. maddesi ile 506 sayılı Kanun'un 68. maddesine ek düzenleme yapılarak, anılan maddenin VI numaralı bendindeki "çalışmaya" kelimesinden sonra gelmek üzere "buralardan gelir veya aylık almaya" ibaresi eklenmiştir. Öte yandan 4958 sayılı Kanun'un 53. maddesi ile 506 sayılı Kanuna getirilen Ek 47. madde ile de "kız çocuklarının sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmiş ülkelerdeki sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi çalışmaya başlamaları veya bu ülkelerin sosyal güvenlik kuruluşlarından gelir veya aylık almaya başlamaları" bağlanmış gelir ve aylıklar bakımından kesme nedeni sayılmıştır....
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının 28/05/2019 tarihli işlemi ile, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 80. maddesinin ikinci fıkrasına göre, davacı vekilinin vekâletnamesinde vazife malullüğü aylığı bağlanması müracaatında bulunabileceğine dair yetkisi bulunmadığı ve vekâletnameye baro pulu yapıştırılmadığı gerekçesiyle başvurusu reddedilmiştir. Davacı vekili, 10/06/2019 tarihli dilekçe ile; davalı Kurumun, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 80. maddesinin ikinci fıkrasına göre, vazife malullüğü aylığı bağlanması müracaatında bulunabileceğine dair yetki içeren vekaletnamenin sunulması gerektiği yönündeki değerlendirmesinin hukuki dayanağının bulunmadığından bahisle, aynı vekâletname ile, baro pulu eksikliğini gidermek suretiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna yeniden başvurmuştur....
İkamet şartına bağlı olmayan nitelikte sosyal sigorta veya sosyal yardım ödeneği alanlara, anılan koşulun gerçekleştiğinin kabulü ile aylık bağlanabilecektir. Aksi yöndeki düşünce, Anayasamızın 23. maddesi ile güvence altına alınmış olan “Yerleşme ve seyahat hürriyeti”nin; İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşmeye (Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine) ek 4 nolu Protokolün 2....
Söz ve deyimlerin lafzi anlamına sıkı sıkıya bağlanarak, 2829 sayılı Yasadan yararlanabilmek için kişiyi tüm sosyal güvenlik kurumlarına tabi hizmet sürelerini birleştirmeye zorlamanın sosyal güvenlik sistemi ve yasanın amacı ile bağdaşmadığı gerçeği karşısında, bir/iki sosyal güvenlik Kurumuna tabi hizmetler üzerinden yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanan sigortalının ikinci/üçüncü sosyal güvenlik Kurumuna tabi hizmetlerinin birleştirilmesinin uygun olmadığı," görüşü benimsenmiş olup, bu yöndeki mahkeme yaklaşımı isabetli bulunmuştur. Öte yandan, 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunun Uygulama Esaslarıyla İlgili Yönetmelik'in Sigortalılık Süresinin Başlangıcı başlığını taşıyan 4. maddesindeki, "Kurumlardan herhangi birine ilk defa sigortalı olunan tarih, diğer kurumlarda da sigortalılık süresinin başlama tarihidir..." düzenlemesine yer verilmiştir....
Bu kapsamda sayılan kişilerden sosyal güvenlik destek primine tabi olanların prim ödeme yükümlüsü bunların işverenleridir. Bunlar hakkında sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanır. ... c) (Değişik: 12/7/2013- 6495/98 md.) 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlara göre veya 5434 sayılı Kanunun 56 ve mülga 64 üncü maddelerine göre vazife malullüğü aylığı almakta iken; bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla çalışmaya devam edenler ile sonradan bu Kanuna tabi çalışmaya başlayacaklar için sosyal güvenlik destek primi uygulanmaksızın bu Kanunun 5 inci maddesinin (c) bendi hükümleri uygulanır....
Güvenlik Merkezinin 15.08.2019 tarihli cevabi yazısında 30.06.2015 tarihine kadar Almanya çalışmalarının devam ettiği, 2016 yılından 4 gün ve 2017 yılından 300 günün tahsis tarihinden önceki hizmetleri olduğu ve aylık bağlama da nazara alındığı belirtilerek talebin reddedildiğini, Sözleşmeli ülke Almanya ile Türkiye günleri toplamı üzerinden kısmi aylık bağlanması için müvekkilinin Türkiye günlerinin tam aylığa yetmemesi gerektiğini, davalı Kurumun 01.07.2019 tarihinden itibaren tam aylık istemi ile 2016 ve 2017 yılından 304 günün emekli çalışan olarak sosyal güvenlik destek primine dönüştürülmesi istemi reddedildiğinden, kurum işleminin iptali ile aylık başlangıcının 01.07.2015 ve bu tarihten sonraki çalışma sürelerinin 2 kodu olan sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya dönüştürülmesini isteme zorunluluğu doğduğunu belirterek müvekkilinin 01.02.2019 tarihinde başlayan tam aylığın ilk başlangıcının 01.07.2015 olarak tespitine, 2016 ve 2017 yıllarında geçen normal hizmetlerin sosyal...
Somut olayda; davacının babasının ölüm tarihindeki mevzuata göre gelirinin bulunması nedeni ile aylık bağlanması mümkün değilse de, 1479 sayılı Yasa'nın 45. maddesine 24.07.2003 tarih 4956 sayılı Yasa'nın 23. maddesi ile eklenen (c) fıkrasında düzenlenen; “ onsekiz yaşını, orta öğrenim yapması halinde yirmi yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde yirmibeş yaşını doldurmayan ve (18 yaşını doldurmayanlar hariç) bu Kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmayan, bu kanunlar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan veya yaşları ne olursa olsun çalışamayacak durumda malul olan çocuklarla, yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan ve veya dul kalan ve bu Kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmayan, bu kanunlar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan kız çocuklarının her birine %25'inden az aylık bağlanamaz” hükmü uyarınca kız çocuklarına aylık bağlanması mümkün hale gelmiştir. 24.07.2003...
