Dolayısıyla rödövans sözleşmesi rödövansçının bağımsızlığını ve inisiyatifini tamamen ortadan kaldıracak şekilde düzenlenemez. Rödövans sözleşmesinde, asgari üretim miktarı ile ton başına verilecek ücretin belirlenmesi hukuki ilişkiyi rödövans olmaktan çıkarmaz. Rödövans sözleşmesinde rödövansçı istediği kadar işçi alıp çıkartabilir, kanunlara aykırı olmamak şartıyla üretim sürecini istediği gibi yönetebilir, vardiyalar oluşturabilir, çalışma şartlarını belirleyebilir. Rödövansta önemli olan belirli nitelikte ve miktardaki madenin belirli zaman dilimleri içinde çıkartılarak istenilen yerlere sevkini yapmaktır....
İSTİNAF SEBEPLERİ: İlk derece mahkemesince verilen karara karşı istinaf talebinde bulunan davacı vekili dilekçesinde özetle; "Geçerli bir rödövans sözleşmesi için, ruhsat sahası üzerinde kullanım hakkının rödövansçıya devri, devir karşılığında bedel ödemesi, sözleşme süresinin belirlenmesi, son olarak da rödövansçının kiraladığı maden sahası üzerinde hukuki, idari ve teknik bağımsızlığının bulunması gerektiğini, tüm bunlar göz önüne alındığında; taraflar arasında akdedilmiş bir rödövans sözleşmesi bulunmadığı gibi; ne davalarına dayanak 27/06/2017 tarihli sözleşmenin ne de bahsi geçen fakat dosyada yer almayan "iş makinası kiralama sözleşmesi" niteliğindeki sözleşmenin; rödövans sözleşmesi olarak kabulünün mümkün olmadığını, zira, yargılamaya konu dava dosyasında, kira ilişkisini ortaya koyan tek bir delil dahi olmadığı gibi, taraflar arasında da, kiralayan - kiracı ilişkisi olmadığını, arada bir kira ilişkisi olmadığı halde, taraflar arasında rödövans sözleşmesi akdedildiğinin kabulünün...
“Ruhsat sahipleri ile üçüncü kişiler arasında rödövans sözleşmeleri Bakanlığın iznine tabidir. İzin alınmaksızın yapılan rödövans sözleşmesi ile yürütülen madencilik faaliyetleri durdurulur." Şirketin rödövans suretiyle madencilik faaliyeti yapabilmesi Bakanlıktan izin alınması şarttır. Bu izin alınmadan madencilik faaliyeti yapıldığına göre bu faaliyetin yasal olduğunun kabulü mümkün değildir....
Davalı ... vekili; diğer davalı ile müvekkili Kurum arasında 23.12.2004 tarihinde “Üzülmez 5 nolu Kömür Sahasının Rödövans Karşılığı İşlettirilmesine” dair noter onaylı rödövans sözleşmesi imzalandığını, sözleşme gereğince yer teslimi yapılarak Şirketin ocaktaki çalışmalarına başladığını, işin gerektirdiği işçileri de Şirketin kendisinin temin ettiğini ve davalı Şirketin işçilerin ücret dâhil olmak üzere tüm haklarından da sorumlu olduğunu, davalı Şirketin bağımsız işyeri olup her türlü sorumluluğun davalı Şirkete ait olduğunu, sözleşme hükümlerinden de görüleceği üzere rödövans işletmecilerine ait işyerlerinin müvekkili Kurumdan tamamen ayrı olarak madencilik faaliyeti sürdüren müstakil işyerleri olduğunu, madencilik faaliyetlerinin her türlü sorumluluğu, alınması gereken izinler, çalışanlarla ilgili yükümlülüklerin rödövans sözleşmesi imzalayan Şirkete ait olduğunu, ayrı işyeri olan rödövanslı sahalarda rödövans usulü işletmecilik yapan Şirketlerle Kurum arasında asıl işveren alt işveren...
Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliğine göre, maden işletme ruhsat sahiplerinin, ruhsat sahalarının bir kısmı veya tamamı için üçüncü kişilerle yapmış oldukları rödövans sözleşmeleri ve bu sözleşmelerde yapılan değişiklikler, tarafların talebi halinde devir ve intikal işlemlerinde bilgilendirme amacıyla maden siciline şerh edilir. Tarafların birlikte rödövans sözleşmesinin iptalini talep etmeleri halinde de bu kayıtlar terkin edilir. Maden İşleri Genel Müdürlüğü hiçbir şekilde rödövans sözleşmelerine taraf değildir. Rödövans verenin borcu maden işletme iznini rödövansçıya belli bir süre için devretmektir. Maden işletme hakkına sahip olan kişiden belirli bir süreliğine işletme iznini alan rödövansçı da bunun karşılığında rödövans bedeli denen bir payı işletme iznini devreden kişiye vermektedir....
Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliğine göre, maden işletme ruhsat sahiplerinin, ruhsat sahalarının bir kısmı veya tamamı için üçüncü kişilerle yapmış oldukları rödövans sözleşmeleri ve bu sözleşmelerde yapılan değişiklikler, tarafların talebi halinde devir ve intikal işlemlerinde bilgilendirme amacıyla maden siciline şerh edilir. Tarafların birlikte rödövans sözleşmesinin iptalini talep etmeleri halinde de bu kayıtlar terkin edilir. Maden İşleri Genel Müdürlüğü hiçbir şekilde rödövans sözleşmelerine taraf değildir. Rödövans verenin borcu maden işletme iznini rödövansçıya belli bir süre için devretmektir. Maden işletme hakkına sahip olan kişiden belirli bir süreliğine işletme iznini alan rödövansçı da bunun karşılığında rödövans bedeli denen bir payı işletme iznini devreden kişiye vermektedir....
Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliğine göre, maden işletme ruhsat sahiplerinin, ruhsat sahalarının bir kısmı veya tamamı için üçüncü kişilerle yapmış oldukları rödövans sözleşmeleri ve bu sözleşmelerde yapılan değişiklikler, tarafların talebi halinde devir ve intikal işlemlerinde bilgilendirme amacıyla maden siciline şerh edilir. Tarafların birlikte rödövans sözleşmesinin iptalini talep etmeleri halinde de bu kayıtlar terkin edilir. Maden İşleri Genel Müdürlüğü hiçbir şekilde rödövans sözleşmelerine taraf değildir. Rödövans verenin borcu maden işletme iznini rödövansçıya belli bir süre için devretmektir. Maden işletme hakkına sahip olan kişiden belirli bir süreliğine işletme iznini alan rödövansçı da bunun karşılığında rödövans bedeli denen bir payı işletme iznini devreden kişiye vermektedir....
Genel Müdürlüğü arasında imzalanmış olan rödövans sözleşmesi ve protokolü hükümleri değerlendirilerek bu sözleşmenin kapsamı itibari ile rödövans sözleşmesi olduğu, hizmet alımı sözleşmesi olmadığı, rödövans sözleşmesinin asıl-alt işveren sözleşmesi olmadığı kabul edilmiş, bu karar Yargıtay 22. Hukuk Dairesinin 16/05/2017 tarihli ve 2017/33189 Esas, 2017/11260 Karar sayılı ilamıyla hükmün onanmasına karar verilerek kesinleşmiştir. Davacının çalıştığı maden ocağı itibariyle bu ilamın emsal olarak kabulüyle, eldeki davada da davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunmadığı gerekçesiyle davalı TKİ. Kurumu aleyhine açılan davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmesi isabetli görülmüştür....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Rödövans alacağı Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı rödövans alacağı davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, rödövans bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmesi üzerine hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Ticaret Mahkemesinin 2006/523 asas sayılı dosyasında verilen ve Yargıtay’ca onanıp kesinleşen kararda rödövans bedelinin “rödövanscı fırmaların üretip sattıkları kömürlerin miktarının belirlenmesi, üretilip satılan kömür fiyatlarının ortalamasının bulunması ve üretilen kömür miktarı ile ortalama fiyatın çarpılarak bulunan rakamın sözleşmede belirtilen rödövans bedeli %6,5 alınması, bulunan miktardan da stopaj düşüldükten sonra kalan kısmın rödövans bedeli olarak ödenmesi gerektiği” belirlenmiştir....
