Kıymetli evrak iptali veya çek iptali davalarında amaç; kıymetli evrakı ibraz mecburiyetinde olan ve çekin zilyetliğini kaybetmesi nedeniyle bu zorunluluğu yerine getiremeyen lehtar veya hamile, hakkının mevcudiyetini kanıtlamak bakımından bir imkan sunmak ve çeki ibraz edememekten dolayı alacak hakkını kullanmaktan mahrum kalmasını önlemektir. 6102 sayılı TTK 757 madde hükmünde kıymetli evrakın iptali ve önleyici önlemler konusunda düzenleme yapılmıştır. Aynı yasanın 757/1. maddesinde iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişinin, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebileceği, 759/1. maddesinde ise poliçeyi eline geçiren kişi bilinmiyorsa, poliçenin iptaline karar verilmesi istenebileceği hususu düzenlenmiştir. Çeklerin iptali hakkında da poliçenin iptali hakkındaki hükümler uygulanacaktır....
Bu hükme göre kıymetli evrakın iptali için dava açabilecek olan kişi çekin yetkili hamilidir. Keşidecinin kıymetli evrakın iptali için dava açması mümkün değildir. Nitekim Yargıtay 11. H.D. Başkanlığı'nın 09/01/2018 tarih, 2016/5819 Esas - 2018/90 Karar sayılı kararında çek iptali davası açma hakkının hamile ait olduğu, keşidecinin çek iptali davası açmasında hukuki yararının bulunmadığı belirtilmektedir....
DAVALI : HASIMSIZ DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı)) DAVA TARİHİ : ... KARAR TARİHİ :... KARARIN YAZ. TARİH : ... Mahkememizde görülmekte bulunan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İddia ve savunmaların özeti; Davacı ... tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirkete ait Ziraat Bankası ... seri numaralı keşidecisi...olan çekin müvekkili şirket yetkilisi ... tarafından keşide yeri doldurulup, kaşelenip imzalandıktan sonra keşide tarihi, miktar ve hamil kısımları boş halde kaybolduğunu yahut çalındığını belirterek, söz konusu çekin iptalini sağlamak için çeklerin iptalini talep ve dava etmiştir. Dava kıymetli evrak iptaline ilişkin çek iptali davasıdır....
Genel haciz yolu ile takipte borçlunun yasal sürede yapmış olduğu itiraz, İİK'nun 66. maddesi gereğince icra takibini durduracağından, alacaklı itirazın iptali veya itirazın kaldırılması davası açıp takibin devamı yolunda bir karar almadıkça takibe devam edemez. İİK'nun 67. maddesi kapsamında açılan itirazın iptali davasının kabulü halinde alacaklı, itiraz ile durmuş olan icra takibine devam edilmesini isteyebilir. İtirazın iptali davasını kazanan alacaklının, ilamsız icra takibine devam edilmesini (haciz, satış, paranın ödenmesini) isteyebilmesi için itirazın iptali kararının kesinleşmesi gerekmez. Ancak, itirazın iptali kararını temyiz eden borçlu, Yargıtay'dan icranın durdurulmasına karar verilmesini isteyebilir. Somut olayda, alacaklı vekili tarafından borçlu hakkında itirazın iptali davası açılmış, ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce 12.09.2013 tarih ve 2012/107 E,- 2013/474 K. sayılı hükümle itirazın iptaline karar verilmiştir....
Kıymetli evrak iptali veya çek iptali davalarında amaç; kıymetli evrakı ibraz mecburiyetinde olan ve çekin zilyetliğini kaybetmesi nedeniyle bu zorunluluğu yerine getiremeyen lehtar veya hamile, hakkının mevcudiyetini kanıtlamak bakımından bir imkan sunmak ve çeki ibraz edememekten dolayı alacak hakkını kullanmaktan mahrum kalmasını önlemektir. 6102 sayılı TTK 757 madde hükmünde kıymetli evrakın iptali ve önleyici önlemler konusunda düzenleme yapılmıştır. Aynı yasanın 757/1. maddesinde iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişinin, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebileceği, 759/1. maddesinde ise poliçeyi eline geçiren kişi bilinmiyorsa, poliçenin iptaline karar verilmesi istenebileceği hususu düzenlenmiştir. Çeklerin iptali hakkında da poliçenin iptali hakkındaki hükümler uygulanacaktır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2024/229 KARAR NO : 2024/222 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 11/03/2024 KARAR TARİHİ : 11/03/2024 KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 11/03/2024 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA: Davacı dava dilekçesinde özetle; ... Bankası .... Şubesine ait keşidecisi ... olan keşide yeri İstanbul, keşide tarihi 02/03/2024 olan .... numaralı 650.000,00 TL bedelli çekin kaybedilmiş olması sebebiyle çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE ; Dava, keşideci tarafından açılan çek iptali istemine ilişkindir. 6102 Sayılı TTK' nın 818 maddesi yollamasıyla TTK' nın 757 vd. maddelerinde zayi nedeniyle çek iptali davası açılabileceği düzenlenmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2024/497 Esas KARAR NO : 2024/575 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 30/05/2024 KARAR TARİHİ : 31/05/2024 KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 27/06/2024 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Keşidecisi ... olan ...bank .... Şubesi ... Şubesine ait .... seri numaralı, 10/07/2024 ödeme tarihli 200.000,00 TL bedelli çekin müvekkilinin rızası dışında elinden çıktığını, müvekkilinin mağduriyetinin oluşmaması için işbu davayı açma zaruriyetinin hasıl olduğunu, söz konusu çek üzerine ödeme yasağı konularak zayi nedeniyle çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2024/461 Esas KARAR NO : 2024/482 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 23/05/2024 KARAR TARİHİ : 29/05/2024 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA : Davacı , dava dilekçesinde özetle; 1029120 nolu çekinin yırtılıp kaybolduğunu, çekin zayi nedeni ile iptalini talep ve dava ettiği görülmüştür. DELİLLER :Davacı iddiasını ispata yönelik olarak;kimlik fotokopisi ve sair delillere dayandığı ancak talebine ekli olarak kimlik fotokopisi dışında herhangi bir belge sunmadığı görülmüştür....
Davanın hukuki niteliği itibariyle 6102 sayılı T.T.K.nun 818 madde hükmü delaletiyle Aynı kanunun 757,762,763,764 madde hükümleri gereğince zayi nedeniyle çek iptali talebine ilişkin olduğu anlaşılmıştır. ------ çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır"-----ibraz edilerek karşılıksız işlemine tabi tutulduklarının; ------ tarihinde ---- ibraz edildiğini ancak işlem görmeden iade edildiğinin bildirildiği anlaşılmıştır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2020/344 Esas KARAR NO : 2021/854 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 10/07/2020 KARAR TARİHİ : 23/11/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde ve duruşmalarda özetle; müvekkilinin ...Tic. Ltd. Şti. tarafından keşide edilen ... Çek numaralı ...Bankası ... Şubesine ait 30.05.2011 keşide tarihli 6.000 TL bedelli çekin hamili olduğunu, iş bu çeki 2011 yılında düşürdüğünü ya da çaldırdığını, çekin zayi olduğunu, bu nedenle çek için öncelikle ödeme yasağı kararı verilmesini ve çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. Çek iptali davaları özelliği itibariyle hasımsız açılan davalardandır....
