HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2021/1543 KARAR NO : 2021/1709 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : OSMANCIK SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 18/12/2020 NUMARASI : 2020/121 E 2020/604 K DAVA KONUSU : Ortaklığın Giderilmesi (Paylı Mülkiyette) KARAR : DAVA DİLEKÇESİNİN ÖZETİ: Davacı dava dilekçesi ile özetle; Çorum ili Osmancık İlçesi Çampınar köyü 211 ada 5 parsel (eski 224 parsel) sayılı parselin tapuda davalılar ile birlikte paylı mülkiyetlerinde olduklarını, taraflar arasında taşınmazların taksimi, kullanımı ve paylaştırılması konusunda bir anlaşmaya varamadıklarını, bu nedenle dava ettiği taşınmazların satılarak ortaklığın giderilmesini talep ve dava etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Osmancık Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 18/12/2020 tarih 2020/121 Esas, 2020/604 Karar sayılı ilamıyla davanın kabulüne karar verilmiştir....

Bölme istemi durum ve koşullara uygun görülmezse ve özellikle paylı malın önemli bir değer kaybına uğramadan bölünmesine olanak yoksa, açık artırmayla satışa hükmolunur. Satışın paydaşlar arasında artırmayla yapılmasına karar verilmesi, bütün paydaşların rızasına bağlıdır." düzenlemesini içermektedir. TMK'nun el birliği mülkiyet hükümlerini düzenleyen 703.maddesinde ise "Elbirliği mülkiyeti, malın devri, topluluğun dağılması veya paylı mülkiyete geçilmesiyle sona erer. Paylaştırma, aksine bir hüküm bulunmadıkça, paylı mülkiyet hükümlerine göre yapılır." düzenlemesi bulunmaktadır. Bu yasal düzenleme uyarınca paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda ortaklar arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Bu davalarda davalı da davacı gibi aynı haklara sahiptir....

Bölme istemi durum ve koşullara uygun görülmezse ve özellikle paylı malın önemli bir değer kaybına uğramadan bölünmesine olanak yoksa, açık artırmayla satışa hükmolunur. Satışın paydaşlar arasında artırmayla yapılmasına karar verilmesi, bütün paydaşların rızasına bağlıdır." düzenlemesini içermektedir. TMK'nun el birliği mülkiyet hükümlerini düzenleyen 703.maddesinde ise "Elbirliği mülkiyeti, malın devri, topluluğun dağılması veya paylı mülkiyete geçilmesiyle sona erer. Paylaştırma, aksine bir hüküm bulunmadıkça, paylı mülkiyet hükümlerine göre yapılır." düzenlemesi bulunmaktadır. Bu yasal düzenleme uyarınca paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Bu davalarda davalı da davacı gibi aynı haklara sahiptir. Bu nedenle davacının satış suretiyle paylaşma istemesi davalıların aynen paylaşma istemesine engel teşkil etmez....

TMK'nun 688. maddesine göre, paylı mülkiyette birden çok kimse, maddi olarak bölünmüş olmayan bir şeyin tamamına belli paylarla maliktir. Başka türlü belirlenmedikçe, paylar eşit sayılır. Paydaşlardan her biri kendi payı bakımından malik hak ve yükümlülüklerine sahip olur. Türk Medeni Kanunu, yerleşik uygulamalar ve öğretide paylı mülkiyette paydaşların taşınmazı nasıl kullanacakları belirtilmiştir. TMK 'nun 689. maddesine göre, paydaşlar, kendi aralarında oybirliğiyle anlaşarak yararlanma, kullanma ve yönetime ilişkin konularda kanun hükümlerinden farklı bir düzenleme yapabilirler. Ancak, böyle bir anlaşmayla, paylı mülkiyet konusu eşyanın kullanılabilirliğinin ve değerinin korunması için zorunlu olan yönetim işlerini yapmak ve gerektiğinde mahkemeden buna ilişkin önlemlerin alınmasını istemek, eşyayı bir zarar tehlikesinden veya zararın artmasından korumak için derhal alınması gereken önlemleri bütün paydaşlar hesabına almak hak ve yetkileri kaldırılamaz ve sınırlandırılamaz....

Dava, delil tespiti ve yetki verilmesi istemi ile açılmış ise de; hukuki tavsif hakime aittir. Ayrıca dava dilekçesi içeriği ve dosya kapsamından davacının açmış olduğu davanın açıklattırılması gerektiği görülmektedir. Şöyle ki; Dava konusu 13, 14, 15 ve 16 numaralı bağımsız bölümler davacı ve davalı arasında paylı mülkiyet hükümlerine tabidir. Paylı mülkiyet Türk Medeni Kanunu'nun 688 vd.maddelerinde düzenlenmiş olup TMK.'nun 689/1.maddesinde paydaşların, paylı mülkiyet konusu eşyanın kullanılabilirliğinin ve değerinin korunması için zorunlu olan yönetim işlerini yapmak ve gerektiğinde mahkemeden buna ilişkin önlemlerin alınmasını istemek haklarının bulunduğu görülmektedir. O halde dava paylı mülkiyette paydaşlar arasında yönetime ilişkin uyuşmazlığın giderilmesi istemi ile açılmış ise bu durumda paylı mülkiyet ve paydaşlar arasındaki uyuşmazlığın giderilmesine yönelik davanın asliye hukuk mahkemesinde görülmesi gerektiği açıktır....

Ne var ki; binanın bulunduğu taşınmaz paylı mülkiyete konu olup, satıcı, davalı taşınmazda paydaştır. Türk Medeni Kanunu'nun 688 ve devamı maddelerinde paylı mülkiyet rejimi düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre; Paylı mülkiyeti Medeni Kanun 688. maddede "paylı mülkiyette birden çok kimse maddi olarak bölünmüş olmayan bir şeyin tamamına belli paylarla maliktir/' ifadesi ile belirtmiştir. Paylı mülkiyete tabi şey tek bir mülkiyet konusudur, ancak, tek mülkiyet hakkı birden çok kişiye ait bulunmakta ve bu sebeple sözü geçen kişiler arasında mülkiyet hakkı dolayısıyla "paylı mülkiyet birliği" meydana gelmektedir. Tüzel kişiliği bulunmayan bu birlikte malın yönetimi konusundaki kararların nasıl alınacağı ve fiilen yönetimin nasıl icra edileceği 689. maddede gösterilmiştir. Anılan madde hükmünce, paydaşlar paylı malla ilgili olarak yapacakları yararlanma, kullanma ve yönetim sözleşmelerinin geçerliliği oybirliği ile alınacak karara bağlanmıştır....

Aynı iş bölümü kararının dairemizin görevini belirleyen '' paydaşlar veya mirasçılar arasında taşınır ve taşınmaz malların taksimi ve şüyunun giderilmesi (TMK'nın 642, 696- 699 ) davaları (paydaşlıktan çıkarma dahil) sonucu verilen hüküm ve kararlar '' şeklinde düzenlenen 2. Bendine göre dairemizin ortaklığın giderilmesi davasındaki tek görevi bu davalar sonucu yargılaması yapılarak verilen kararların ve yargılamanın yenilenmesine ilişkin kararların istinaf incelemesi ile sınırlı olup, kesinleşen ortaklığın giderilmesi davaları sonucu satış memurluğunca İcra İflas Hukuku hükümlerine göre yapılan satışa ilişkin tüm işlemlerle ilgili şikayetlerin incelenmesi görevi 12. HD 'ye aittir. Nitekim 28.09.2022 tarihli Başkanlar kurulu toplantısının 14. maddesinde 28/09/2022 tarih ve 2022/121 karar nolu toplantı kararı ile aynı mahiyetteki sıra cetveline itiraz dosyasında oy çokluğuyla görevli dairenin 12. Hukuk Dairesi olduğu belirlenmiştir....

nun 510.maddesine göre; mirasçı, mirasbırakana veya miras bırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse ya da mirasbırakana veya miras bırakanın ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemişse miras bırakan ölüme bağlı tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkarabilir. Mirasçılıktan çıkarılan kimse mirastan pay alamayacağı gibi tenkis davası da açamaz.(TMK.m. 511). Ölüme bağlı tasarrufta mirastan çıkarma sebebi gösterilmişse mirasçılıktan çıkarma geçerlidir. Mirastan çıkarma sebebinin varlığını ispat etmek, çıkarmadan yararlanan mirasçıya ait bulunmaktadır.(TMK. m.512). Somut olayda miras bırakanın vasiyetnamede "...ben hayattayken malımı yeteri kadar yedi... hiçbirşey vermiyorum....

Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; dosyaya ibraz olunan tarihsiz sözleşmedeki imzanın davalının eli ürünü olmadığı tespit edilmekle, sözleşmede imzası bulunmayan davalıyı, tapuda cins tashihi yapılması konusunda vekaletname vermeye zorlamanın mahkemenin görevi dahilinde olmadığı, aynı nedenle davacı tarafın tazminat da talep edemeyeceği, MK'nın 696. maddesi uyarınca " paylı mülkiyet ilişkisinin çekilmez hale geldiği" iddiasıyla dava açılabilmesi için pay ve paydaş çoğunluğu ile karar verilmesi gerektiği, bu nedenle paydaş olmayan davacının davalının paydaşlıktan çıkarılmasını talep edemeyeceği, aktif husumet ehliyetinin münhasıran paydaşlara ait olması sebebiyle 3....

Dosyada yer alan bilgi ve belgelerden çekişmeli 3892 sayılı parselde davacı ile davalının paylı malik oldukları, taşınmazda başkaca maliklerin de paylarının bulunduğu anlaşılmaktadır. Dosyaya sunulan ve noterde düzenlenen 04.08.2000 tarihli sözleşmeden taşınmaza o tarihte malik olan kişilerin katılımıyla yararlanma sözleşmesi yapıldığı, her bir paydaşın kullanımına bırakılan yerlerin belirlendiği, davalının sözleşmeye katılan paydaşlardan tapuda pay devralarak taşınmazda paylı malik olduğu görülmektedir. Diğer taraftan; Türk Medeni Kanununun 599. maddesi uyarınca 04.08.2000 tarihli sözleşmeye katılan paydaşlar ölmüş olsa dahi sözleşme mirasın kazanılması suretiyle sonradan malik olan mirasçıları da bağlar. Bu genel açıklamalardan sonra somut olaya gelince; Kuşkusuz, paylı mülkiyette taşınmazdan yararlanamayan paydaş, engel olan öteki paydaş veya paydaşların payına elatmalarının önlenmesini her zaman isteyebilir....