AİLE MAHKEMESİ TARİHİ : 22/11/2022 NUMARASI : 2021/1896 ESAS 2022/1741 KARAR DAVA KONUSU : Nafaka (Nafakanın Azaltılması) KARAR : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm istinaf edilmekle, dosya incelendi. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Dava dilekçesi: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı ile boşandığını, ortak çocuğun velayetinin davalıya verildiğini, yıllık TEFE TÜFE oranında artırılmak üzere 1300 TL aylık iştirak nafakası takdir edildiğini, cari nafakanın TÜFE ye göre 2652,95 TL olduğunu, müvekkilinin Selçuk Üniversitesinde öğretim üyesi iken açığa alındığını gelirinin olmadığını belirterek nafakanın aylık 250 TL'ye indirilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
TMK'nun 175.maddesi "Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Kanunda öngörülen şartlar davacı lehine gerçekleştiği takdirde, tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına ve hakkaniyete uygun bir nafakaya hükmedilmesi gerekir." TMK'nun 176/4. maddesine göre de; "Tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği hallerde iradın artırılması veya azaltılmasına karar verilebilir." Yukarıda sözü edilen yasal düzenlemeye göre, iradın artırılması veya azaltılması için ya tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin bunu zorunlu kılması gerekmektedir....
Ancak, TMK'nın 176/4. maddesine göre; tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği hallerde iradın artırılmasına veya azaltılmasına karar verilebilir. Bu yasal hüküm gereğince iradın artırılması veya azaltılması için ya tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin bunu zorunlu kılması gerekmektedir. Bu doğrultuda yerleşen Dairemiz uygulamasına göre nafaka alacaklısı davacının ihtiyaçları ile nafaka yükümlüsü davalının gelir durumunda, nafakanın takdir edildiği tarihe göre olağanüstü bir değişiklik olmadığı takdirde; yoksulluk nafakası ...’in yayınladığı .. oranında artırılmalı ve böylece taraflar arasında önceki nafaka takdirinde sağlanan denge korunmalıdır. Somut olayda; taraflar 13/01/2014 tarihinde kesinleşen karar ile boşanmışlar, yoksulluk ve iştirak nafakası bu karar ile takdir edilmiş, temyiz incelemesine konu nafaka artırım davası ise 02/09/2015 tarihinde açılmıştır....
Dava konusu uyuşmazlık, yoksulluk nafakasının kaldırılması ve iştirak nafakasının yıllık 50 TL artış şartının kaldırılması talebine ilişkindir. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, sair temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak; TMK. mad. 176/lV hükmüne göre: "Tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği hallerde iradın arttırılması veya azaltılmasına karar verilebilir." Aynı şekilde 331. madde uyarınca; "durumun değişmesi halinde hakim, istem üzerine nafaka miktarını yeniden belirler veya nafakayı kaldırır." Yukarıda sözü edilen yasal düzenlemelere göre, iradın arttırılması veya azaltılması için ya tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin bunu gerektirmesi gerekmektedir....
Kabul edilen nafaka artırım miktarı yıllık 5.880,00 TL nin altında olduğundan karar davalı açısından HMK'nın 341/4. maddesi hükmü gereği kesin niteliktedir. Davacı tarafından aylık 300 TL iştirak nafakasının aylık 750 TL ye yükseltilmesi talep edilmiş, mahkeme tarafından nafakanın aylık 460 TL sına yükseltilmesine hükmedilmiş, karar davacı davalı tarafından istinaf edilmiştir. Reddedilen nafaka artırım miktarı yıllık 5.880,00 TL nin altında olduğundan karar davacı açısından iştirak nafakası yönüyle HMK'nın 341/4. maddesi hükmü gereği kesin niteliktedir. Kadının yoksulluk nafakası artışına yönelik istinafına gelince; TMK.nun 176/4.maddesine göre; tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği hallerde iradın arttırılması veya azaltılmasına karar verilebilir. Yukarıda sözü edilen yasal düzenlemeye göre iradın arttırılması veya azaltılması için ya tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin bunu zorunlu kılması gerekmektedir....
İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle: Aile Mahkemesinde tedbir nafakasının yüksek belirlendiğini, nafakanın azaltılması hususunda mahkemeden talepte bulunulduğunu, talebin bir sonraki celse karara bağlanacağını, bu durumda nafakanın azaltılmasına yönelik talep sonucunun bekletici mesele yapılması gerektiğini bildirerek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE : Dava, İİK'nın 68. maddesine dayalı itirazın kaldırılması istemine ilişkindir. Somut olayda, takip tedbir nafakasına ilişkin ara karara dayalı olarak başlatılan ilamsız takip olup, davalı tarafından süresinde nafaka miktarına itiraz ettiklerinden bahisle itiraz edilmiş, ilk derece mahkemesince davalının itirazlarını ispata yarar belge ibraz etmediği gibi borcu da ödemediği gerekçesiyle itirazın kaldırılması isteminin kabulüne karar verilmiştir....
(TMK m.176/4) Yukarıda sözü edilen yasal düzenlemelere göre, iradın kaldırılması için yasada sayılan sebeplerden birinin gerçekleşmesi, iradın artırılması veya azaltılması için de ya tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin bunu zorunlu kılması gerekmektedir. Nafaka iradı, tarafların yaptıkları sözleşmeye dayansa bile indirilebileceği gibi tamamen de kaldırılabilir. Ancak, sözleşme ile kararlaştırılmış ve hakim tarafından onaylanmış olan iradın, yasada aranan şartlar gerçekleşmeden tamamen kaldırılmasını ya da indirilmesini istemek hakkın kötüye kullanılması mahiyetini arz eder. Bunun gibi sırf boşanmayı sağlayabilmek için, bilerek ve isteyerek mali gücünün üzerinde bir yükümlülüğü üstlenen ya da karşı tarafın mali durumunun iyi olduğunu ve geçinmek için nafakaya ihtiyacı olmadığını bilen kişinin, sonradan bu yükümlülüğün kaldırılması veya azaltılması yönünde talepte bulunması da iyiniyet ve sözleşmeye bağlılık ilkeleri ile bağdaşmaz....
Kural olarak tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği hallerde iradın artırılması veya azaltılmasına karar verilebilir. (TMK m.176/4) Bu yasal düzenlemeye göre iradın artırılması veya azaltılması için ya tarafların mali durumlarının değişmesi ya da hakkaniyetin bunu zorunlu kılması gerekmektedir. Yoksulluk nafakasının artırımına ilişkin davalarda; tarafların ekonomik ve sosyal durumlarındaki değişikliğin, önce kurulan dengeyi bozup bozmadığı göz önünde bulundurulmalı, nafaka alacaklısının ihtiyaçlarını karşılayacak, nafaka yükümlüsünün gelir durumu ile orantılı olacak şekilde hakkaniyet ölçüsünde artırım yapılmalıdır....
TMK. mad. 176/lV hükmüne göre: "Tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği hallerde iradın arttırılması veya azaltılmasına karar verilebilir." Aynı şekilde 331.madde uyarınca; "durumun değişmesi halinde hakim, istem üzerine nafaka miktarını yeniden belirler veya nafakayı kaldırır." Yukarıda sözü edilen yasal düzenlemelere göre, iradın arttırılması veya azaltılması için ya tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin bunu gerektirmesi gerekmektedir. Davacı, 26.02.2013 tarihinde düzenlenen boşanma protokolü ile, davalı eski eşe toplamda 40.000 TL yoksulluk nafakası ödemeyi kabul etmiş, bu tarihten kısa bir süre sonra (19 ay sonra), nafakanın kaldırılması ya da indirilmesi talebinde bulunmuştur. Ancak, 6098 sayılı BK.nun 26 ve 27.maddelerine (818 sayılı BK 19 ve 20.maddeleri) aykırı bulunmayan karşılıklı sözleşmelerde, edimler arasındaki denge umulmadık gelişmeler yüzünden sonradan bozulacak olursa, sözleşme koşulları değişen koşullara uyarlanır....
TMK'nın 176/4. maddesi ile yasa koyucu, "Tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği hallerde iradın artırılması veya azaltılmasına karar verilebilir." 331. maddesi ile "Durumun değişmesi halinde hakim, istem üzerine nafaka miktarını yeniden belirler veya nafakayı kaldırır." şeklinde yasal düzenlemeye yer vererek, irat biçiminde ödenmesine karar verilen nafakanın artırılabilmesi/azaltılabilmesi için tarafların mali durumlarının değişmesini veya hakkaniyetin gerektirmesi koşullarından birinin gerçekleşmiş olmasını aramıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda; nafakanın kaldırılması veya azaltılması talebi bakımından yasal koşulların oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir....
