Dava dilekçesinde, tevliyete ehil ve galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istenilmiştir. Mahkemece galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespitine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava, davacıların galle fazlasına müstehak ve tevliyete ehil vakıf evladı olduklarının tespiti istemine ilişkin olup, mahkemece yapılan yargılama sonucunda davacıların galleye müstehak vakıf evladı olduklarının tespitine karar verilmiştir Vakıftan galle fazlasının alınabilmesi ve tevliyete ehil evlat olunabilmesi için öncelikle vakfeden ile kan bağının ispatlanması sonra da bu hususta vakfiyede öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekir. Dosya içindeki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; dava konusu 618 numaralı defterin 148.sahifesinde kayıtlı ....nın mazbut bir vakıf olup .... yönetildiği görülmektedir....
Davalı Vakıflar idaresi vekili cevap dilekçesinde özetle; Davanın Mülhak Es bak Kaptan-ı Derya Elhac İbrahim Bin Selim Ağa vakfının yöneticisi Ekrem Basmacı’nın 18/05/2013 tarihinde vefatı üzerine açıldığı, davacı tarafın vakfiye, evlat listesi ve nüfus kayıtlan ile vakfın tevliyete ehil evladı olduğunu, ispat etmesi gerektiği, bütün kayıt ve belgeler toplandıktan sonra vakıf uzmanı bilirkişiden rapor alınması gerektiğini, vakıflar idaresinin kanuni hasım olmasından dolayı mahkeme masrafı ve vekalet ücretinden sorumlu tutulamayacağını, bu sebeplerle davanın reddi ile mahkeme masrafları ve ücreti vekaletin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir. İlk Derece Mahkemesince; ..."Dava, vakfa mütevelli olmaya müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 01/10/2020 NUMARASI : 2019/127 ESAS, 2020/156 KARAR DAVA KONUSU : Tespit (Galleye Müstehak Vakıf Evladı Olduğunun Tespiti) KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, davacılar vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla HMK'nın 352 ve devamı maddeleri uyarınca dosya incelendi....
Dava tevliyete ehil vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. Tevliyete ehil vakıf evladı olduğunun tespitine karar verilebilmesi için öncelikle vakfeden ile soybağının ispatlanması sonra da vakfiyede öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekir. Tevliyete ehil vakıf evladı olduğunun tespiti mahkemeye, 5737 sayılı Vakıflar Kanunu’nun 6. maddesi gereğince, atama (tevcih) ise, davalı idareye ait bir görevdir. Mahkemece davalı ... ...'ın davacıya göre ön batında olduğu gerekçesiyle dava reddedilmiş ise de, re'sen UYAP ortamında temin edilen nüfus kayıtlarının incelenmesinden Suzan ...'ın 29.04.2021 tarihinde öldüğü anlaşıldığından, değişen durumun değerlendirilmesi için hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, Mülhak Mehmet Bin Osman Bin Hızır Vakfı'nın galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun ve Mülhak Vakfın malvarlığının tespiti ile birikmiş galle alacağının tahsili istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 Sayılı Kanun) Geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 Sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedinci fıkrası ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 5737 Sayılı Vakıflar Kanunu 3. Değerlendirme 1.Galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkin davalar kişiye sıkı sıkıya bağlı davalardandır. Somut olayda, dosyada mübrez nüfus kayıtlarının incelenmesinden, davacılardan ...'...
Vakfı'nın galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istenmiş; Mahkemece, davanın kabulü ile davacının galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespitine karar verilmiştir. Davanın kabulüne dair verilen kararın davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 15.11.2018 tarihli ve 2018/9411 Esas, 2018/18711 Karar sayılı ilamı ile onanmasına dair kararının davalı ... vekili tarafından düzeltilmesi istenildiğinden dosya yeniden incelenmiştir. Dava, vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 3.maddesinde, mülhak vakıf mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi'nin yürürlük tarihinden önce kurulan, yönetimi vakfedenlerin soyundan gelenlere şart edilen ve bu kişiler tarafından yönetilen vakıflar olarak tanımlanmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tevliyete ve Galleye Müstehak Vakıf Evladı Olduğunun Tespiti Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı ... tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: İstinaf yoluna başvuran davalı T9ne İzafeten Adana T9 vekili istinaf dilekçesinde özetle; Davacıların, Türk Kanuni Medenisinden önce kurulmuş olan mazbut Karmutzade Hacı Mustafa Ağa Vakfının galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti talebi ile dava açtıklarını, Galleye müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti davasında araştırma yapılırken dikkat edilmesi gereken birtakım hususlar bulunduğunu, galleye müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti davasında vakfın vakfiyesinin incelenerek, vakfiyede belirlenen şartlara göre karar verilmesi ve vakfeden kişi ile soy bağının tespit edilmesi gerektiğini, Cumhuriyet öncesi kurulan vakıfların bir kısmının mazbut bir kısmının ise mülhak vakıf olarak sınıflandırıldığını, mülhak vakıflar vakfedenin soyundan gelen mütevelli tarafından yönetilen vakıflar olup mazbut vakıfların ise T9 tarafından yönetilmekte olan vakıflar olduğunu, davaya konu Karmutzade Hacı Mustafa Ağa Vakfının da mazbut vakıflardan olduğunu...
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, galle fazlasına müstehik vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. 6100 sayılı HMK’nun 355. maddesi uyarınca inceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılmış, kamu düzenine aykırılık olup olmadığı ise re'sen gözetilmiş ayrıca; HMK'nun 357. maddesindeki "İlk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunma istinafta dinlenemez ve istinafta yeni delillere dayanılamaz." kuralı nazara alınmıştır. Bilindiği üzere 5737 sayılı Vakıflar Kanunu ve Vakıflar Yönetmeliği'ne göre, mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir....
