Dava Türk Borçlar Kanununun 19.maddesi gereğince muvazaa hukuksal sebebine dayalı araç satışına ilişkin iptal istemine ilişkindir. Bir dava da öne sürülen maddi olguların hukuki nitelendirilmesini yapmak, uygulanacak yasa maddelerini bulmak ve uygulamak hakimin doğrudan görevidir.(HMK'nun madde 33)Somut olayda dava dilekçesindeki ileri sürüş biçimine göre dava hukuksal nitelikçe Türk Borçlar Kanununun 19.maddesinin özüne ve sözüne uygun muvazaaya nedeniyle iptal istemine ilişkindir.Kural olarak 3.kişiler, danışıklı işlem nedeniyle hakları zarara uğratıldığı takdirde tek taraflı veya çok taraflı olan bu hukuki işlemlerin geçersizliğini ileri sürebilir. Çünkü danışıklı bir hukuki işlem ile 3.kişilere zarar verilmesi onlara karşı işlenmiş bir haksız eylem niteliğindedir....
İSTİNAF NEDENLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: HMK'nun 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebepler ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesinde; Dava, muvazaa hukuksal nedenine dayalı olarak araç trafik tescil kaydının miras payı oranında iptali ile davacılar adına tescili isteğine ilişkindir. Dava, davacıların ortak miras bırakanının davalıya muvazaalı olarak sattığı traktörün trafik kaydının ve iptali-tescili isteminine ilişkindir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : ARAÇ TESCİLİ-TAZMİNAT -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre, dava; TBK.19 ' dan kaynaklanan muvazaa nedenine dayalı araç tescil, olmazsa tazminat istemine ilişkindir. Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 09.02.2018 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 21.02.2018 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.03.2018 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca bu davanın temyiz incelemesi Yargıtay 17. Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hâl böyle olunca, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 23.07.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6723 sayılı Kanun'un 21. maddesi ile değişik 60/3. maddesi gereğince dosyanın Yargıtay 17. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE,22.11.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : ARAÇ MÜLKİYETİNİN TESBİTİ VE TESCİLİ -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre, dava TBK. 19 dan kaynaklanan muvazaa nedenine dayalı araç tescil istemine ilişkindir. Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 16.01.2016 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 26.02.2016 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.03.2016 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca bu davanın temyiz incelemesi Yargıtay 17.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hâl böyle olunca, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 23.07.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6723 sayılı Kanun'un 21. maddesi ile değişik 60/3. maddesi gereğince dosyanın Hukuk İşbölümü İnceleme Kurulu'na GÖNDERİLMESİNE,11.01.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Maddesine göre muvazaa nedeniyle açılan iptal davalarında hak düşürücü zamanaşımı süresinin uygulanmadığı ve İİK'nın 277 vd. Maddelerine göre açılan iptal davalarında aranılan aciz belgesinin muvazaaya dayanan iptal davalarında aranmadığı açıktır. Dava, TBK 19 maddesinden kaynaklanan muvazaaya dayalı tasarrufun iptali davası olup, bu tür davalar sonucu verilen hüküm ve kararları inceleme görevi, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi, Hukuk Daireleri arasındaki iş bölümünü belirleyen ve 01/09/2020 tarihinden itibaren uygulanması gereken, Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun 25/06/2020 tarih ve 564 sayılı kararı uyarınca, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi, 1. Hukuk Dairesi'nin görev alanına girdiği anlaşıldığından, aşağıdaki şekilde görevsizlik kararı verilmiştir....
İstinaf sebepleri ile sınırlı dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda; İddianın ileri sürülüş biçimine göre dava konusunun davacı eşin boşanmadan kaynaklanan tazminat ve alacaklarının tahsili amacına yönelik olması gözetildiğinde, davanın muvazaa (TBK m.19) hukuki olgusuna dayalı tasarrufun iptali davası olarak nitelendirilmesi gerektiği, muvazaa nedenine dayalı tasarrufun iptali davalarında kıyasen uygulanabilecek nitelikte olan İİK'nin 281/2'nci fıkrası uyarınca iptale tabi tasarrufların konusu olan mallar hakkında ihtiyati haciz düzenlenmiş ise de ihtiyati tedbir kararının uyuşmazlık konusu ve mülkiyet ihtilafı olmayan taşınmaz hakkında verilmesinin mümkün bulunmaması nedeniyle mahkemece verilen kararın usul ve yasaya uygun olduğu sonucuna varılmakla, davacı vekilinin istinaf isteminin reddine karar verilmesi gerekmiştir....
Mahkemece dosya kapsamına göre, asıl davanın (menfi tespit davası) kısmen kabulüne, takip dosyasından davacı ...’ın borçlu olduğu asıl alacak miktarının 8.274 TL olduğunun tespitine, takibin bu miktar üzerinden devam ettirilmesine, birleşen muvazaa nedeniyle satış iptali davasının kabulüne, birleşen gabin nedeniyle satış iptali davasının reddine karar verilmiş, hükmün asıl davadaki davacı ... ve birleşen davalardaki davalı ... vekilince ve asıl davadaki davalılar, birleşen davalardaki davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 2013/9239 Esas, 2013/15024 Karar sayılı, 01.10.2013 tarihli ilamı ile “Asıl davada talep, icra takibine konulan senetten dolayı borçlu olunmadığının tespitine ilişkin menfi tespit davasıdır....
Somut olay yukarıda açıklanan Kanun hükümleri ve ilkeler doğrultusunda değerlendirildiğinde, davacı tarafından kat karşılığı inşaat sözleşmesi ve takas sözleşmesine dayalı davasının bulunduğu, anılan dava nedeniyle alacağına kavuşmasını engellemek amacıyla taşınmazların davalılar arasında muvazaalı devrinin yapıldığı ileri sürülerek 6098 sayılı TBK'nun 19. maddesi uyarınca muvazaa nedeniyle iptali talebiyle eldeki davanın açıldığı, iddianın içeriği, davanın açıklanan niteliği, muvazaa nedeniyle iptali istemli davalarda geçici hukuki koruma yolunun kural olarak ihtiyati haciz olarak benimsenmesi hususları nazara alındığında davada 6100 sayılı HMK'nin 389 ve devamı maddeleri uyarınca ihtiyati tedbir koşulları bulunmadığı gerekçeleriyle ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiş olmasında hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşılmaktadır....
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillere göre iptali istenen tasarrufun takip konusu borçtan önce yapıldığı dava koşulunun oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir. Dava dilekçesindeki ileri sürüşe ve yargılama sırasındaki sözlü ve yazılı açıklamalara göre dava niteliği itibarıyla TBK 19.maddesinde tanımını bulan muvazaa hukuksal nedenine dayalı iptal davasıdır. Yüzeysel bakıldığında iptal davaları ile muvazaa davaları arasında bir benzerlik görülmekte ise de bu benzerlik her iki davanın güttüğü amaçtan öte gitmemektedir....
