Tespit davaları eda davalarının öncüsüdür, bu nedenle eda davası açılmasının mümkün olduğu hallerde, tespit davası açılmasında hukuki yararın bulunmadığı kabul edilmektedir. Hukuki yararının bulunması dava şartı olup, yargılamanın her aşamasında taraflarca ileri sürülebileceği gibi, hakim tarafından da re'sen gözetilir. Hukuki yararın bulunmadığının tespiti halinde davanın, dava şartı yokluğu gerekçesiyle usulden reddine karar verilmelidir(HMK 114/1-h, 115 m.) Öğretide ve Yargıtay'ın devamlılık gösteren uygulamalarında, taşınmaz hakkında derdest ortaklığın giderilmesi davasının, kentsel dönüşüm uygulamasının ya da kamulaştırma işleminin bulunması gibi istisnai durumlarda muhdesatın tespiti davasının açılmasında güncel hukuki yararın bulunduğu kabul edilmektedir....
nın da zilyet olduğunun beyanlar hanesine şerhine karar verilmiş; hüküm, Hazine tarafından temyiz edilmiştir. Mahkemece davalı ... Karağit'in kabul beyanı esas alınarak davanın kabulüne karar verilmiş ise de yapılan araştırma inceleme ve uygulama hüküm kurmak için yeterli bulunmamaktadır....
Dava, kadastro tespiti sırasında yapılan muhdesatın aidiyetine ilişkin belirtmenin hatalı olduğu iddiasıyla terkin ve muhdesatın gerçek hak sahibi adına yazılması istemine ilişkindir. 22.12.1995 tarihli ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında vurgulandığı üzere, Eşya Hukukunda “muhdesat” kavramından bir arazi üzerinde arz malikinden başkasına veya yalnızca bir paydaşa ait yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlaşılmalıdır. Muhdesat, sahibine arazi mülkiyetinden ayrı bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak sağlamaz. Muhdesat sahibinin hakkı sadece şahsi bir haktır. Bu hakkın hukuki mahiyeti ve nasıl kullanılacağı ise Türk Medeni Kanununun 722, 724. ve 729. maddelerinde açıklanmıştır. Bir kişi lehine muhdesatın tespitine ve bunun kütüğün beyanlar hanesine yazılmasına 3402 Sayılı Kadastro Kanununun 19/2 maddesi olanak sağlamaktadır....
Davacı Hazine, dava konusu taşınmaz üzerinde kullanım bulunmadığını öne sürmüş, şerhin kaldırılması talebi ile de kadastro tutanağının beyanlar hanesine yönelik dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne; çekişmeli 133 ada 7 parsel sayılı taşınmaza ait kadastro tutanağının beyanlar hanesindeki şerhin iptaline, taşınmazın beyanlar hanesine taşınmaz üzerinde bulunan ve 25.03,2015 tarihli bilirkişi raporunda belirtilen 40 adet 8-10 ve 25 adet 6-7 yaşlarında olmak üzere toplam 65 adet zeytin ağacının davalı M.. Ç..'e ait olduğu şerhinin yazılması suretiyle tespit gibi tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ : Kullanım kadastrosu sırasında Kartalpınarı Köyü çalışma alanı içerisinde bulunan 246 ada 4 parsel sayılı 664,61 metrekare yüzölçümünde ve tarla niteliğindeki taşınmaz, beyanlar hanesine 6831 sayılı Yasa'nın 2/B maddesi gereğince orman sınırları dışına çıkarıldığı ve 1983 yılından beri ... oğlu ... ile ... oğlu ...'ın 1/2'şer hisse itibariyle kullanımında olduğu şerhi verilerek davalı ... adına tespit edilmiştir. Davacı ..., taşınmazın tamamının kendi zilyetliğinde olduğunu iddia ederek, beyanlar hanesinde adına zilyetlik şerhi verilmesi istemi ile dava açmıştır....
Dava, kadastro tutanağının beyanlar hanesindeki ismin düzeltilmesi istemine ilişkindir. 5831 sayılı Yasa ile 3402 sayılı Yasaya eklenen Ek 4/1. maddesi gereğince "6831 sayılı Orman Kanunun 20/06/1973 tarihli ve 1744 sayılı Kanunla değişik 2. maddesi ile 23/09/1983 tarih ve 2896 sayılı, 05/06/1986 tarihli ve 3302 sayılı kanunlarla değişik 2. maddesinin (B) bendine göre orman kadastro komisyonlarınca Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerler, fiili kullanım durumları dikkate alınmak ve varsa üzerindeki muhdesatın kime veya kimlere ait olduğu ve kim veya kimler tarafından ne zamandan beri kullanıldığı kadastro tutanağının beyanlar hanesinde gösterilmek suretiyle, bu Kanunun 11. maddesinde belirtilen askı ilanı hariç diğer ilanlar yapılmaksızın öncelikle kadastrosu yapılarak Hazine adına tescil..." edilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ : Kullanım kadastrosu sırasında Kartalpınarı Köyü çalışma alanında bulunan 246 ada 2 parsel sayılı 1637,42 metrekare yüzölçümündeki tarla niteliğindeki taşınmaz, beyanlar hanesine 6831 sayılı Yasa'nın 2/B maddesi gereğince orman sınırları dışına çıkarıldığı ve 1983 yılından beri ... oğlu ...'ın kullanımında olduğu şerhi verilerek davalı ... adına tespit edilmiştir. Davacı ..., taşınmazın 1/2 hissesinin kendi zilyetliğinde olduğunu iddia ederek, beyanlar hanesinde 1/2 hissesinin kendi adına 1/2 hissesinin davalı adına zilyetlik şerhi verilmesi istemi ile dava açmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ : Kullanım kadastrosu sırasında Kartalpınarı Köyü çalışma alanında bulunan 228 ada 2 parsel sayılı 1728,51 metrekare yüzölçümündeki tarla niteliğindeki taşınmaz, beyanlar hanesine 6831 sayılı Yasa'nın 2/B maddesi gereğince orman sınırları dışına çıkarıldığı ve 1982 yılından beri ... oğlu ...'ın kullanımında olduğu şerhi verilerek davalı ... adına tespit edilmiştir. Davacı ..., taşınmazın 1/2 hissesinin kendi zilyetliğinde olduğunu iddia ederek, beyanlar hanesinde 1/2 hissesinin kendi adına, 1/2 hissesinin davalı adına zilyetlik şerhi verilmesi istemi ile dava açmıştır....
Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine, çekişmeli 25806 ada 2 parsel sayılı taşınmaz yönünden dava konusu edilen kadastro tutanağı ve sınırlandırma krokisinde (B) harfi ile işaretli kısım ile dava dışı (A), (C), (D) ve (E) harfleri ile işaretli kısımların 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun Ek-4. maddesine göre yapılan kadastro tespiti gibi kullanıcı ve muhdesat şerhlerinin aynen korunarak, çekişmeli taşınmazın arsa vasfıyla Hazine adına tapuya tesciline, tapu kaydının beyanlar hanesine taşınmazın 6831 sayılı Yasa'nın 2/B maddesi uyarınca orman sınırları dışına çıkartıldığı şerhinin yazılmasına, çekişmeli 25806 ada 3 parsel sayılı taşınmaz yönünden dava konusu edilen kadastro tutanağı ve sınırlandırma krokisinde (A) harfi ile işaretli kısım ile dava dışı (B), (C) ve (D) harfleri ile işaretli kısımların 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun Ek-4. maddesine göre yapılan kadastro tespiti gibi kullanıcı ve muhdesat şerhlerinin aynen korunarak, çekişmeli taşınmazın arsa vasfıyla Hazine...
İmar ve Gecekondu Mevzuatına aykırı yapılara uygulanacak bazı işlemleri düzenleyen yasa uyarınca hak sahibine tahsis beyanları, 1163 s. KK' nun 15. maddesi, 2924 s. OKDDK' nun 7. maddesi ve 3402 s. KK' nun 19/II. maddesi tapunun beyanlar sütununa şerh verilmesine imkan veren yasal düzenlemelerden bir kısmıdır. Ne var ki, çoğun içinde az da vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti ve tapunun beyanlar sütununa tescili isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespiti isteğini de kapsadığı kabul edilmelidir. Bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda, muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespiti isteğinin kabulüne, muhdesatın mülkiyetinin aidiyeti ve tapunun beyanlar sütununa tescili isteğinin ise reddine karar verilmesi gerekir. Tespit davası, kendine özgü davalardan olup, dava sonucunda verilecek kararın icra ve infaz kabiliyeti yoktur. Bu nedenle uygulama alanı sınırlıdır....
