TAŞINMAZ ÜZERİNDEKİ MUHDESATIN AİDİYETİNİN TESPİTİ"İçtihat Metni" Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davacı tarafça istenilmiş olup, temyiz isteminin süresinde olduğu anlaşılmakla; dosya incelendi, gereği görüşüldü: 1-Dava niteliği ve içeriği itibariyle taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatın aidiyetinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve soruşturma, toplanan deliller hüküm vermeye yeterli değildir. Öğretide ve uygulamada kararlılık kazanan görüşlere göre davada yöntemine uygun biçimde taraf koşulunun oluşturulmamış olması başlı başına bozma nedenidir. Muhtesat aidiyetinin tespiti davalarında ortaklığın giderilmesi davasının yargılaması sırasında muhtesatın davacı tarafça meydana getirildiğini açıkça kabul edenler dışında kalan ve muhtesatın üzerinde bulunduğu taşınmazda paydaş olan tüm tapu maliklerinin davada taraf olmaları zorunludur....
Dava, muhdesatın aidiyetinin tespiti isteğine ilişkindir. Tespit davaları, kendine özgü davalardan olup dava sonucunda istihsal edilecek ilamın icra ve infaz kabiliyeti bulunmamaktadır. Bunun doğal sonucu olarak da bu davaların uygulama alanı sınırlıdır. Hukuki yararın bulunması dava şartı olup, yargılamanın her aşamasında taraflarca ileri sürülebileceği gibi, hakim tarafından da re'sen gözetilir. Hukuki yararın bulunmadığının tespiti halinde davanın, dava şartı yokluğu gerekçesiyle usulden reddine karar verilmesi gerekir (HMK 114/1 -h, 115 m.) Somut olayda; dosya arasında bulunan tapu kaydına göre, dava konusu, 88 ada 11 parsel, 10 numaralı bağımsız bölüm davalı ... adına kayıtlı olup, Devletçe tutulan tapu sicilindeki bu belirleme karşısında, davacının, borçlu ...'a ait dükkanın kat irtifak projesinde belirtilmeyen bağımsız bölüm numarasının 10 olarak aidiyetinin tespitine karar verilmesini istemesinde hukuki yarar bulunmamaktadır....
İstinaf Sebepleri Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazın taksitlerinin müvekkili tarafından ödendiğini, mahkemece mülkiyetin aidiyetinin tespiti davasının açılması için süre verildiğini, hükmü veren mahkemece gerekli araştırmaların yapılmadığını belirterek ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasını talep etmiştir. C. Gerekçe ve Sonuç Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda esas ve karar sayısı belirtilen kararı ile her ne kadar davacı tarafça muhdesatın aidiyetinin tespiti davası açılmış ise de dava konusu taşınmazın bağımsız bölüm olup muhdesat niteliğinde olmadığı, bu durumda davacının tapu iptali ve tescil davası açabileceği, eda davası açılmasının mümkün olduğu hallerde, tespit davası açılmasında hukuki yararın bulunmadığı, davacı tarafından yapıldığı iddia edilen iyileştirmelerin sebepsiz zenginleşme davasına konu olabileceği gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. V. TEMYİZ A....
Mahkemece, davanın kabulü ile 30.07.2013 tarihli teknik bilirkişi raporunda A harfli gösterilen mavi boyalı alandaki B harfi ile gösterilen hayvan barınağı niteliğindeki yapı ile zeytin ağaçlarından oluşan muhdesatın davacıya ait olduğunun, hayvan barınağının 7.393,26 TL zeytin ağaçlarının değerinin ise 1.838,92 TL olduğunun tespitine karar verilmesi üzerine; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, muhdesatın tespiti istemine ilişkindir. 1-Taşınmaz üzerindeki muhdesatın tespiti davaları kendine özgü davalardan olup dava sonucunda istihsal edilecek ilamın icra ve infaz kabiliyeti bulunmamaktadır. Bunun sonucu olarak bu davaların uygulama alanı sınırlıdır....
Temyiz Sebepleri Muhdesatın aidiyeti davası için gerekli olan hukuki yararın eldeki davada bulunmadığını, paydaşlarca açılmış bir ortaklığın giderilmesi davasının da bulunmadığını, mahkemece bu gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi gerekir iken davanın kabulüne karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir. C. Gerekçe 1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, muhdesatın aidiyetinin tespiti istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. Bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur (4721 s.lı TMK 684/1 m.). Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar....
Mahkemece; dava konusu muhdesatın 1986 yılından sonra diğer malikler tarafından meydana getirildiği ve taşınmazın 2013 yılında davacıya satıldığı bu surette dava konusu muhdesatın davacıya ait olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabul kısmen reddine 312 ada 10 parsel üzerindeki muhdesatın davacıya aidiyetinin tespitine; tescil talebinin reddine karar verilmiştir. Hüküm, davalı ... kızı ... kayyımı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir. Dava; muhdesat tespiti ve tapunun beyanlar hanesine şerhi isteğine ilişkindir. Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli değildir....
Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. Ne var ki; çoğun içinde azda vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespitini de kapsadığı kabul edilmelidir. Muhdesatın aidiyeti isteğiyle açılan bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespitine karar verilmesi gerekir....
Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın mülkiyetinin arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. Ne var ki; çoğun içinde azda vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespitini de kapsadığı kabul edilmelidir. Muhdesatın mülkiyetinin aidiyeti isteğiyle açılan bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespitine karar verilmesi gerekir(Yargıtay8. HD. 2018/10660 E. 2018/132294 K )Aidiyet tespiti davasında sağlıklı bir sonuca ulaşılabilmesi için davaya konu edilen muhtesatın kim tarafından, kime ait olmak üzere, bir başka deyişle kimin adına ve hesabına yaptırıldığının duraksamasız belirlenmesi zorunludur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 23.02.2009 gününde verilen dilekçe ile temliken tescil veya muhdesatın aidiyetinin tespiti ve beyanlar sütununa kaydı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; muhdesatın davacıya ait olduğunun tespitine, diğer istemlerin reddine dair verilen 19.03.2010 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, yerel mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, Harçlar Kanunun 13/j maddesi gereğince Hazineden harç alınmasına yer olmadığına, 01.07.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Dava tapu iptal ve tescil isteği ile ikincil talep olarak muhdesat aidiyetinin tespiti isteğinden ibarettir. HMK'nun 355.maddesi gereğince istinaf incelemesi; belirtilen istinaf sebepleri ve kamu düzeni ile ilgili konularla sınırlı olarak yapılmıştır. İlk derece mahkemesi tarafından her ne kadar davanın hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmiş ise de, davada tapu iptal ve tescil talebi ile muhdesatın aidiyetinin tespiti olmak üzere iki terditli talep bulunmaktadır. Ancak mahkemece davacının tapu iptal ve tescil talebi hakkında herhangi bir değerlendirme yapılmadan ve bu istek hakkında herhangi bir hüküm kurulmadan muhdesat aidiyetinin tespiti davası bakımından hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmiş olması hatalı olmuştur....
