ELATMANIN ÖNLENMESİİRTİFAK HAKKIMUARAZANIN ÖNLENMESİ"İçtihat Metni" Taraflar arasındaki "elatmanın ve muarazanın önlenmesi" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İstanbul Asliye 3.Hukuk Mahkemesi'nce davanın kısmen kabulüne dair verilen 21.10.1999 gün ve 1998/334 E- 1999/452 K. sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 14.Hukuk Dairesi'nin 21.2.2000 gün ve 2000/868-1045 sayılı ilamiyle; (...Davacılar, 1410 ada 1 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki binanın maliklerinin lehine 1411 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki alışveriş merkezinin oto parkından yararlanmaları için süresiz ve bedelsiz irtifak hakkı mevcut olduğunu, ancak taşınmazın maliki davalının çarşının kullanım amacını değiştirmek ve burada sinema ve cafe açmak amacıyla proje hazırladığını ve üzerinde irtifak hakkı bulunan oto parkında projede sinema ve cafelerin otoparkı olarak gösterildiğini bu şekilde irtifak hakkına elatıldığını ileri sürerek elatmanın ve...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 16.05.2006 gününde verilen dilekçe ile muarazanın önlenmesi ortaklığın tespiti, irtifak hakkı tesisi ve olmadığı takdirde alacak istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 12.03.2009 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _K A R A R_ Yerel mahkemece uyulan Dairemiz bozma ilamı doğrultusunda hüküm kurulmuş olmasına göre yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenlere yükletilmesine, 22.06.2009 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Davacı dava dilekçesinde; ... parsel sayılı taşınmaz üzerinde .... adına 49 yıllığına irtifak hakkı tescil edildiğini, bu şirket ile ... villanın 30.07.1999 tarihli, 99 yıl süreli mülk kullanım hakkı sözleşmesi imzalandığını ve sözleşmenin 30.09.1999 tarihinde tapuya şerh edildiğini, bu şirketin iflasına karar verilmesi üzerine parsel üzerindeki irtifak hakkı ve üzerindeki villaların ihale ile davalı .... ye satılarak bu şirket adına irtifak hakkı tescil edildiğini, davalı ...nin taşınmazın irtifak hakkını satın aldıktan sonra tek yanlı ve sözleşmenin 7/5 maddesine aykırı olarak aidat belirleyerek tahsili için ihtar gönderdiğini, mecura girişe engel olduğunu, elektrik ve suyu kestiğini belirterek muarazanın giderilmesini, 2011 yılı aylık aidatın sözleşmenin 7/5.maddesi uyarınca 100$ olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir....
Mah. 1521 parselde kayıtlı taşınmaz üzerinde ... tarafından 49 yıl süre ile davalılardan ... lehine tesis kurulması amacıyla irtifak hakkı tesis edildiğini, sonrasında davalı vakıf ile arasında düzenlenen protokol gereği irtifak hakkı tesisine dayanak amacın gerçekleştirilmesi için taşınmazların 10 yıl süre ile üniversiteye devrinin kararlaştırıldığını ve Maliye Bakanlığı'nın olurunun alındığını, 1997 yılından bu yana amacına uygun şekilde işletilen taşınmazlarla ilgili olarak 2010 yılında Maliye Bakanlığı'nın farklı bir tasarrufta bulunma gayreti içine girdiğini, davaya konu kısmın üniversiteye devredilmesinin uygun bulunmadığını yazı ile bildirdiklerini, bu yazıya istinaden protokolün iptal edildiğini, bu fesih işleminin haksız ve hukuki mesnetten yoksun olduğunu belirterek, sözleşmenin feshinin geçersizliğinin tespitini, sözleşmenin aynen devamına karar verilmesini ve muarazanın menini istemiştir....
Davacının öncelikli istemi olan muarazanın önlenmesi istemi üzerinde durulacak olursa; Dosya kapsamından davalının 43 ada 1 parsel sayılı taşınmazından çıkan kaynak suyunun Ankara 1. Noterliğinin 16.06.2006 tarihli muvafakat belgesi ile davalının yararlanmasına bırakıldığı anlaşılmaktadır. Türk Medeni Kanununun 756. maddesi gereğince "Kaynaklar, arazinin bütünleyici parçası olup, bunların mülkiyeti ancak kaynadıkları arazinin mülkiyeti ile birlikte kazanılabilir. Başkasının arazisinde bulunan kaynaklar üzerindeki hak, bir irtifak hakkı olarak tapu kütüğüne tescil ile kurulur." Yine aynı kanunun 837. maddesinde "Başkasının arazisinde bulunan kaynak üzerinde irtifak hakkı, bu arazinin malikini suyun alınmasına ve akıtılmasına katlanmakla yükümlü kılar" hükmü yer almaktadır. Bu yasa maddelerinden anlaşılacağı gibi kaynak hakkı, başkasının taşınmazındaki bir kaynağın sularından yararlanmak, başka bir deyişle bir kaynağın sularını almak ve akıtmak yetkisini veren bir "irtifak hakkıdır"....
Asliye Hukuk Mahkemesi SAYISI : 2015/170 E., 2021/369 K. 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun (2797 sayılı Kanun) 40 ıncı ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18 inci maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; dava konusu uyuşmazlığın niteliği ve temyizin kapsamının, asıl davada temliken tescil, olmazsa irtifak hakkı tesisi, birleştirilen davada muarazanın meni, tahliyenin önlenmesi, karşı davada ecrimisil istemlerine ilişkin olduğu anlaşılmıştır. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun dairelerin iş bölümüne ilişkin 25.01.2023 tarihli ve 2023/1 sayılı kararı uyarınca dosyayı inceleme görevi Yargıtay 7. Hukuk Dairesine ait olduğundan, 2797 sayılı Kanun’un 60 ıncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gerekli inceleme yapılmak üzere dosyanın ilgili daireye gönderilmesine karar vermek gerekir. KARAR Açıklanan sebeple; Dosyanın YARGITAY 7. HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE, 21.12.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 16.04.2010 gününde verilen dilekçe ile irtifak hakkı ile davalı kurumun kullanımına bırakılan taşınmazlarda çıkartılan muarazanın giderilmesi kaldırılarak irtifak hakkının yeniden tesisi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 10.12.2013 günlü hükmün Yargıtayca duruşmalı olarak incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, irtifak hakkı ile davacı kurumun kullanımına bırakılan taşınmazlarda çıkartılan muarazanın giderilmesi, birleştirilen dava ise kaldırılan irtifak hakkının yeniden tesis edilmesi istemlerine ilişkindir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde muarazanın önlenmesi, eski hale getirme ve manevi tazminat istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Davada, davalının kendisine ait C Blok'un birinci ve ikinci katlarının iç ve dış duvarları ile zemin katta dükkan tavan döşemesi dışında kalan diğer tüm betonarme döşemelerin kırılması ve donatıların açıkta kalması sonucu davacının bağımsız bölümünde yıkılma riski yaratacak nitelikte çatlakların oluştuğu, bu nedenle davacının bağımsız bölümünü kullanamadığı ve boşaltmak zorunda kaldığı ileri sürülerek sözü edilen yıkımın tedbiren oluşturulması, davalının yarattığı muarazanın önlenmesi, yapının önceki hale getirilmesi ve ayrıca davacının uğradığını ileri sürdüğü 5.000 YTL....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 20.02.2006 gününde verilen dilekçe ile irtifak hakkına elatmanın ve muarazanın önlenmesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; derdestlik nedeniyle davanın açılmamış sayılmasına dair verilen 20.07.2006 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _K A R A R_ Dava, irtifak hakkına dayalı muarazanın giderilmesi istemiyle açılmıştır. Davalı davanın diğer bir mahkemede görülmekte olduğunu, reddini savunmuştur. Mahkemece aynı davanın diğer bir mahkemede derdest olduğuna dair ilk itiraz kabul edilerek, HUMK.nun 194. maddesi uyarınca davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş, Hükmü davacı temyiz etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : MUARAZANIN ÖNLENMESİ -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava, mülkiyet hakkı bulunmaksızın irtifak hakkı sahibinin açmış olduğu elatmanın önlenmesi ve muarazanın giderilmesi isteklerine ilişkindir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 09.02.2012 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve Resmi Gazetede yayımlanarak 01.03.2012 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 14.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden 14.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 8.11.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
