İtfa veya imhal iddiası yetkili mercilerce resen yapılmış veya usulüne göre tasdik edilmiş yahut icra dairesinde veya tetkik merciinde veya mahkeme önünde ikrar olunmuş senetle tevsik edildiği takdirde icra geri bırakılır.” hükmü düzenlenmiştir. İcra takibinin hangi hallerde durdurulacağı ayrıca İİK'un 72. maddesi ile HUMK'nun 317. maddesinde de düzenlenmiştir. İİK’nun 72. maddesinde “Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TÜKETİCİ MAHKEMESİ Dava; kredi kartı alacağının tahsili amacıyla başlatılan icra takibinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkindir. Davanın bu niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay 11. Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yargıtay 11. Hukuk Dairesine gönderilmesine 24/02/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Dava; nafakanın tahsili için başlatılan icra takibinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkindir. Davanın bu niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay 2. Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yargıtay 2. Hukuk Dairesine gönderilmesine 13/09/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Uyuşmazlık, taraflar arasındaki kambiyo senetlerine özgü yapılan icra takibinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkindir. Davanın bu niteliğine göre inceleme görevi Yargıtay 19.Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 19.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 17.10.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi....
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) İSTİNAF KARAR TARİHİ: 31/03/2023 Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme sonucunda; G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü: İhtiyati tedbire itiraz eden vekili talep dilekçesinde özetle; İİK 72. maddesine göre, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemeyeceğini, mahkemece verilen 18/11/2022 tarihli ara karar ile takibin durdurulmasına karar verildiğini, davacı borçlu tarafından icra takip dosyasına teminat yatırılarak takibin durduğunu, icra dosyasından konulan hacizlerin kaldırıldığını, takipten sonra açılan menfi tespit davasında takibin durdurulmasına karar verilemeyeceğini ancak alacağa %15'inden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat karşılığında mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesinin istenebileceğini belirtmiştir....
(Kuru-El Kitabı, s.370 ilâ 372) Menfi tespit davasında amaç bir hukuki ilişkinin veya bir hakkın gerçekten mevcut olmadığının tespitine yöneliktir. Başka bir deyişle hukuki bir yarar bulunması koşuluyla sonuçta alacak-borç ilişkisi doğuracak bir durumun olmadığının tespiti amaçlanır. Dayanılan hukuki ilişkinin gerçekten mevcut olmadığı icra takibine maruz kalmadan önce (alacaklının harekete geçmesini beklemeden borçlu olmadığının tespitinde korunmaya değer bir yararı bulunması şartı ile) ileri sürülebileceği gibi, icra takibinden sonrada ileri sürülebilir. Borçlunun icra takibinden önce veya sonra menfi tespit davası açabilmesi için borçlu olmadığının tespitinde hukuki yararının bulunması şarttır. Borçlu, belirtilen şekilde takipten önce veya sonra alacaklıya karşı bir menfi tespit davası açar; bu davayı kazanırsa, hakkındaki icra takibi iptal edilir ve borcu ödemekten kurtulur. Ancak, borçlu borcunu icra dairesine ödedikten sonra, artık menfi tespit davası açamaz....
Mahkemece yapılan yargılama sonunda menfi tespit davasına konu takibin İstanbul'da yapıldığı, davalının ikametgahının İstanbul Anadolu Adliyesi yetki alanında bulunduğu, yetkili mahkemenin İstanbul Anadolu Asliye Ticaret Mahkemesi olduğu gerekçesiyle davanın yetkisizlik nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde, bankanın ikametgahının İstanbul Anadolu Adliyesinin yetki alanı içerisinde bulunduğunu belirterek mahkemenin yetkisine yönelik yetki itirazında bulunmuştur. Davalı vekilinin yetki itirazı süresinde olduğu gibi, usulüne uygundur. Davacı vekilinin istinaf itirazları incelendiğinde, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası için kanun koyucu İİK'nun 72/son maddesinde iki özel yetki kuralı öngörmüştür. Buna göre icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası davalı alacaklının yerleşim yeri mahkemesinde açılabileceği gibi icra takibinin yapıldığı yer mahkemesinde de açılabilecektir....
Mahkemece yapılan yargılama sonunda menfi tespit davasına konu takibin İstanbul'da yapıldığı, davalının ikametgahının İstanbul Anadolu Adliyesi yetki alanında bulunduğu, yetkili mahkemenin İstanbul Anadolu Asliye Ticaret Mahkemesi olduğu gerekçesiyle davanın yetkisizlik nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde, bankanın ikametgahının İstanbul Anadolu Adliyesinin yetki alanı içerisinde bulunduğunu belirterek mahkemenin yetkisine yönelik yetki itirazında bulunmuştur. Davalı vekilinin yetki itirazı süresinde olduğu gibi, usulüne uygundur. Davacı vekilinin istinaf itirazları incelendiğinde, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası için kanun koyucu İİK'nun 72/son maddesinde iki özel yetki kuralı öngörmüştür. Buna göre icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası davalı alacaklının yerleşim yeri mahkemesinde açılabileceği gibi icra takibinin yapıldığı yer mahkemesinde de açılabilecektir....
Somut uyuşmazlıkta, davalı tarafından davacı hakkında Çarşamba İcra Müdürlüğü'nün 2009/5424 Esas ve 2009/5431 sayılı takip dosyalarında bonoya dayalı takip başlatıldığı, davacının takip dayanağı senetlerdeki imzaların kendisine ait olmadığını ileri sürerek eldeki menfi tespit davasını açtığı, yerel mahkemece menfi tespit davalarının genel zamanaşımı süresine tabi olduğu, icra takip dosyalarında davanın açıldığı tarih itibariyle zamanaşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle davanın zamanaşımı yönünden reddine karar verilmiştir. İİK'nın 72. maddesinde "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir....
ESASTAN İNCELEME RAPOR SONUCU: Dava, menfi tespit davasıdır. Somut olayda; davacı taraf, davalı tarafça başlatılan icra takibine konu alacak nedeniyle borçlu bulunmadığı iddiasıyla menfi tespit davası açmış ve ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasını talep etmiştir. İİK'nun 72. Maddesi; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
