Ticari mümessillik; bir sözleşme olmayıp, tek taraflı bir hukuki işlemle verilen temsil yetkisini içerir. Buna bağlı olarak, ticari mümessillik işletme sahibinin iradesine dayanır. Dolayısıyla burada söz konusu olan temsil yetkisi kanuni değil, iradi temsil yetkisidir. Ticari mümessilin temsil yetkisinin kapsamı kanunda tam olarak belirlenmiştir. Bu hâliyle ticari mümessillik, sınırı kanunla çizilmiş iradi bir temsil yetkisidir. Ticari mümessil, iyi niyetli üçüncü kişilere karşı, işletme sahibi adına kambiyo taahhüdünde bulunmaya ve onun adına işletmenin amacına giren her türlü işlemleri yapmaya yetkili olup açıkça yetkili kılınmadıkça, taşınmazları devredemez veya bir hak ile sınırlandıramaz (BK m.450; TBK m.548). Ticari mümessillik ticaret siciline tescil olunur. Ancak işletme sahibi tescilden önce de temsilcinin yaptığı işlemden sorumludur (BK. m. 449/2; TBK. m. 542/2)....
Bu yardımcılardan, konumu ve yetkileri bakımından, ticari mümessile en çok benzeyeni ticari vekildir Ticari mümessillik gibi ticari vekalet de, BK’nun 32 vd. (TBK 40 vd.) maddelerinde düzenlenmiş temsilin ticari hayatın ihtiyaçlarına uydurulmuş bir türüdür. Dolayısıyla ticari vekalet, ticari mümessillik gibi tek taraflı hukuki işlemle verilen bir temsil yetkisini içerir. BK 453/lve II'ye göre, “Ticari vekil, ticari mümessil sıfatını haiz olmaksızın bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir müessese sahibi tarafından müessesenin bütün işleri veya muayyen bazı muameleleri için temsile memur edilen kimsedir. Bu salahiyet, müessesenin mutad olan muamelelerinin cümlesine şamildir. Şu kadar ki ticari vekil kendisine sarih mezuniyet verilmedikçe istikraz edemez ve kambiyo taahhütlerinde ve muhakeme ve murafaada bulunamaz.”...
Bu yardımcılardan, konumu ve yetkileri bakımından, ticari mümessile en çok benzeyeni ticari vekildir Ticari mümessillik gibi ticari vekalet de, TBK 40 vd. maddelerinde düzenlenmiş temsilin ticari hayatın ihtiyaçlarına uydurulmuş bir türüdür. Dolayısıyla ticari vekalet, ticari mümessillik gibi tek taraflı hukuki işlemle verilen bir temsil yetkisini içerir. TBK 551. maddesine göre “Ticari vekil, bir ticari işletme sahibinin, kendisine ticari temsilcilik yetkisi vermeksizin, işletmesini yönetmek veya işletmesinin bazı işlerini yürütmek için yetkilendirdiği kişidir. Bu yetki, işletmenin alışılmış bütün işlemlerini kapsar. Ancak, ticari vekil açıkça yetkili kılınmadıkça, ödünç olarak para veya benzerlerini alamaz, kambiyo taahhüdünde bulunamaz, dava açamaz ve açılmış davayı takip edemez.” şeklinde düzenlenmiştir....
Ancak eldeki menfi tespit davasının temelini teşkil eden icra takibine 11/02/2020 tarihinde girişilmesi ve cevap dilekçesinin içeriğinden davalı alacaklının temel ilişkiye dayanarak alacağını talep ettiği sonucuna varılmalıdır. Taraflar arasındaki temel ilişki ile ilgili yargılamada kambiyo senedinin vasfını yitirmesinden kaynaklı olarak yazılı delil başlangıcı olması hususu söz konusu olacaktır, ancak temel ilişkiden kaynaklı yapılacak yargılama, bir mutlak ticari dava niteliği taşımadığından eldeki davanın nisbi ticari dava olup olmadığı öncelikle belirlenmelidir. Yazılı delil başlangıcı niteliğindeki senede bakıldığında davacıların avalist olduğu ve ticari işletme faaliyetleri ile ilgili olarak aval verdiklerinin anlaşılmadığı, bu durumda nisbi ticari davadan söz edilemeyeceği kanaatine varılmakla; aşağıdaki şekilde davanın usulden reddi ile görevsizlik kararı vermek gerekmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/140 Esas KARAR NO : 2021/444 DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 23/02/2021 KARAR TARİHİ : 25/05/2021 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili tarafından Mahkememize sunulan dava dilekçesinde özetle; Davacı vekili tarafından dava dilekçesinde talebe ilişkin özetle;Müvekkili ...'...
"İçtihat Metni" İzmir 3.Asliye Hukuk Mahkemesi KARAR Davacı, “Hakan Ticaret” adlı ticari işletmesinin yönetimini babası ... ... ’ya bıraktığını ancak elde edilen kazancın kendisine ödenmediğini ileri sürerek, davalı ... ... terekesine karşı elde edilen ticari kazancın tahsili için alacak davası açmış olup, davanın ticari mümessillik sözleşmesinden kaynaklanmış olmasına göre kararın temyizen incelenmesi görevi Yargıtay 11. Hukuk Dairesine aittir. SONUÇ: Dosyanın görevli Yargıtay Yüksek 11. Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 18.12.2006 günün oybirliğiyle karar verildi....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/419 Esas KARAR NO : 2023/533 DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 16/06/2023 KARAR TARİHİ : 23/06/2023 Mahkememize tevzi edilen dava dosyasının evrak üzerinde yapılan incelemesi sonrasında; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Yukarıda esas numaralı dava, .... Asliye Ticaret Mahkemesi'nce verilen 19/06/2023 tarih ve 2023/... Esas, 2023/... Karar Sayılı kararla, İİK.nın 72.maddesi kapsamında açılan menfi tespit davası olması nedeniyle genel mahkemelere tevzi edilmek üzere Tevzi bürosuna gönderilmiş ve bunun üzerine dosya mahkememize tevzi edilmiş ise de; Yapılan incelemede, davanın İİK.nın 72.maddesi gereğince menfi tespit istemine ilişkin olduğu; gönderme kararı veren .......
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2017/575 Esas KARAR NO: 2021/568 DAVA : İtirazın İptali (Ticari Mümessillik Kaynaklı) DAVA TARİHİ : 18/05/2017 KARAR TARİHİ : 01/07/2021 Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Mümessillik Kaynaklı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: davacının davalıdan olan alacağını tahsiline ilişkin ---- sayılı dosyası ile başlatılan icra takibine ---- tarihinde itiraz edilmesi sonucu durduğunu, davacı ile davalı şirket arasında şirketin ---- ilindeki işler ile ilgili olarak gayrimenkul değerleme işlerine yönelik hizmet sözleşmesi imzalandığını sözleme kapsamında değerleme raporlarını hazırlandığı, fatura kesildiğini, bir kısım ödeme alındığı fakat ---- ödeme alınamadığını, bu nedenlerle davalının yapmış olduğu itirazın iptali ile takibin devamına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
VEKİLİ : DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : KARAR TARİHİ : GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekilinin mahkememize vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle; Müvekkil yetkilisi olduğu şirkete ait ... ... Şubesi 31.03.2013 Keşide Tarih ve 15.000,00 TL bedelli ... nolu çek şirket adına keşide edilerek ...'na verildiğini, şirket adına verilmiş olan bu çekten kaynaklı icra takibi yapıldığını, ancak Konya . İcra Müdürlüğünün ... Esasına (yeni esası ile ... Esas) kayıtlı bulunan çek nedeni ile borçlu olmamasına rağmen müvekkil de borçlu gibi gösterilmiş hakkında icra takibi yapılarak gayrimenkullerine ve maaşına haciz konulduğunu, limited şirketlerin özel nitelikteki ticari borçlarından şirket müdürlerinin şahsi olarak sorumlulukları mevcut olmadığını, müvekkil çeki kendi adına değil, ayrı bir hükmü şahsiyet olan ......
Davalı vekili savunma doğrultusunda istinaf dilekçesi sunarak müvekkili şirket ile ticari mümessili T1 arasındaki ilişkinin vekalet ilişkisine dayalı ticari mümessillik ilişkisi olduğunu, ticari mümessillik yaptığından işe giriş çıkış saatleri de kendi insiyatifinde olduğundan herhangi bir fazla çalışma ücreti talep edilemeyeceğini, aylık ücretinin 8.500,00 TL olmadığını, müvekkili firmanın davacıya verdiği borçların davacı yanın taleplerinden mahsup edilmesini talep etmelerine rağmen bu hususun gözardı edildiğini savunarak ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Dairemizce istinaf incelemesi HMK'nun 355. ve 357. maddeleri gereğince istinaf sebepleri ile bağlı olarak ve kamu düzenine aykırılık hususları da gözetilerek yapılmıştır. Uyuşmazlık taraflar arasında işçi-işveren ilişkisinin bulunup bulunmadığına ve davacının ücreti ile takas mahsup define ilişkindir....
