Mezkur maddede ihtiyati tedbirin şartları düzenlenmiş olup, meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağı ya da tamamen imkansız hale geleceği veya gecikmesinde sakınca bulunması yahut ciddi bir zararın ortaya çıkacağı endişesi bulunan haller, ihtiyati tedbir sebebi ve şartı olarak kabul edilmiştir. Mahkemece, ihtiyati tedbir yargılamasının gerektirdiği inceleme ve ispat kuralları dikkate alınarak, yapılan incelemeden sonra, bu sakınca veya zararı ortadan kaldıracak tedbire karar verilmesi mümkün olacaktır. İhtiyati tedbirde asıl olan ihtiyati tedbire esas hakkın bulunması ve bir ihtiyati tedbir sebebinin ortaya çıkmasıdır. Bunlar ihtiyati tedbirin temel şartlarını oluştururlar. Maddede bu iki hususa yer verilmiş ihtiyati tedbire ilişkin hak ve özellikle ihtiyati tedbir sebebi genel olarak belirtilmiştir....
Anılı düzenlemeler çerçevesinde davanın icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası niteliğinde bulunduğu, buna göre icra takibinin durdurulmasına karar verilmesinin mümkün olmadığı, yasal şartların oluşmadığı sonucuna ulaşılarak ihtiyati tedbir talebinin reddine..." şeklinde hüküm kurulmuştur. İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı asil istinaf başvuru dilekçesinde özetle; ihtiyati tedbir talebinin reddi kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, önceki beyanlarını tekrarla ihtiyati tedbir talebinin reddi kararının iptaline, tedbir talebinin kabulü ile istinaf masraflarının adli yardımdan karşılanmasına karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava; icra takibinden sonra açılan menfi tespit istemine ilişkindir. Talep ise; icra takibinin tedbiren durdurulmasına ilişkindir. Mahkemece; davacı asilin ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiş olup, karar davacı asil tarafından istinaf edilmiştir....
Tekstil Ltd.Şti, ... vekili, ihtiyati hacze konu senetlerle ilgili açılan menfi tespit davasında tedbir kararı alındığını, ihtiyati tedbir nedeniyle ihtiyati haciz kararı verilemeyeceğini ileri sürerek ihtiyati haczin kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Mahkemece ihtiyati hacze konu senetler yönünden ihtiyati tedbir kararı verildiği, bu nedenle ihtiyati hacze konu yapılamayacağı gerekçesiyle ihtiyati haczin kaldırılmasına karar verilmiş, karar alacaklı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Menfi tespit davasında verilen ihtiyati tedbir kararı ihtiyati haciz kararı alınmasına engel olmadığından (11.H.D. 14.11.1990, 4400/11560), mahkemece ihtiyati haczin kaldırılması talebinin reddi gerekirken, yazılı gerekçeyle kabulünde isabet görülmemiştir. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 19.1.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Esas sayılı takip dosyasında, dava konusu çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibi başlatılmış ve menfi tespit davasında talep edilmesi üzerine mahkemece ihtiyati tedbir kararı verilmiştir. İhtiyati tedbire itiraz eden-davalı vekilince, menfi tespit davası içerisinde verilen ihtiyati tedbirin hukuka aykırı olduğundan bahisle incelemeye konu itirazı yaparak ihtiyati tedbirin kaldırılmasını talep etmiştir. İcra ve İflas Kanunu (İİK)'nun 72/2. Maddesi, icra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir, şeklinde düzenlenmiştir. 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu(HMK)'nun 389/1....
İhtiyati tedbirin şartları, uygulanması ve tedbir kararına karşı kanun yolları, tedbirin değiştirilmesi ve kaldırılması, ihtiyati tedbiri tamamlayan işlemler ve teminat bakımından, tapu iptali ve tescil davasından tamamen farklı olup, ihtiyati tedbir yoluyla buna karar verilmesi durumunda, dava ile elde edilmek istenen sonucu sağlar şekilde ihtiyati tedbire karar verilmiş olacağından, geçici hukuki koruma olan ihtiyati tedbir, davanın yerine ikâme edilmiş ve uyuşmazlığın esasını çözümler şekilde ihtiyati tedbire karar verilmiş olacaktır. Bu durum ihtiyati tedbir hukuki kurumu ile amaçlanan hükümlerle bağdaşmayacağından davacının ihtiyati tedbir isteminin reddine karar verilmiştir..." gerekçesiyle davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiştir....
ihtiyati tedbir talebinin bu aşama da reddine" karar verilmiştir....
İhtiyati tedbir talep eden davacılar vekilinin istinaf sebepleri doğrultusunda dosya içerisindeki bilgi ve belgeler, mahkeme kararının gerekçesi dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesi ile yapılan inceleme sonunda; Menfi tespit davalarında tedbir müessesesi İİK'nın 72. maddesinde düzenlenmiştir. İİK'nın 72/2. maddesinde icra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkemenin, talep üzerine alacağın % 15'inden az olmamak üzere gösterilecek teminat karşılığında, davaya konu alacağın icra takibine konu edilmemesi hakkında ihtiyati tedbir kararı verebileceği düzenlenmiştir. Bu maddenin düzenleniş biçiminden menfi tespit davasına bakan mahkemece mevcut, delil durumu nazara alınarak tedbire karar verilebileceği, delil durumunun değişmesi durumunda verdiği tedbir kararını kaldırabileceği anlaşılmaktadır. Mahkemenin tedbir verip vermemekte takdir hakkı bulunmaktadır....
İHTİYATİ TEDBİR KARARI: Mahkemece 16/07/2021 tarihli ara karar ile; menfi tespit davalarında ihtiyati tedbir müessesesine ilişkin özel düzenleme bulunmakta olup İİK'nun 72/2. maddesi gereğince icra takibinden önce açılan menfi tespit davalarında icra takibinin durdurulması, İİK'nun 72/3. maddesi gereğince icra takibinden sonra açılan menfi tespit davalarında icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilebileceği gerekçeleriyle davacı vekilinin talebinin kısmen kabulüne, davacı vekili dava dilekçesi ile icra takibinin tedbiren durdurulmasını talep etmiş ise de, İİK'nun 72/3 1. cümlesi gereğince icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar verilemeyeceğinden tedbir talebinin reddine, Bakırköy ... İcra Müdürlüğü'nün ......
E. sayılı dosyasından aleyhe icra takibine geçilmiş olup söz konusu icra dosyasında müvekkillerinin borçlu olmadığının tespiti ile takibe konu tüm hacizlerin fekkine ve takibin durdurulmasına, kabul edilmemesi halinde ise icra veznesine yatacak paranın alacaklıya ödenmemesi üzere teminatsız olarak ihtiyati tedbir kararı verilmesini, mahkeme aksi kanaatte ise takdir edilecek teminat üzerinden ihtiyati tedbir talebinin kabulü yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir.İlk Derece Mahkemesi'nin 23/05/2023 tarih ve 2023/328 Esas sayılı ara kararında; "Dava; İİK 72 maddesine dayalı olarak açılan menfi tespit davasıdır. İİK 72 maddesinde "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir....
Talep, ihtiyati tedbir kararına itiraza ilişkindir. İhtiyati tedbir talebine itiraz üzerine mahkemece 05/10/2021 tarihli duruşmada istinafa konu red kararı verilmiş, ayrı gerekçeli karar yazılmamıştır. Geçici Hukuki Koruma türlerinden olan “ihtiyati tedbir” 6100 sayılı HMK’nin 389 - 399. maddelerinde düzenlenmiştir. HMK’nin 389. maddesinde ihtiyati tedbirin şartları, 391. maddesinde ihtiyati tedbir kararının kapsam ve içeriği, 393. maddesinde ihtiyati tedbir kararının uygulanması, 394. maddesinde ihtiyati tedbir kararına itiraz ve uygulanacak usule yer verilmiştir. Bunun yanında ihtiyati tedbir kararının muhtevası özel olarak HMK'nin 391/2. maddesinde belirtildiği gibi genel olarak da mahkeme kararlarının neleri kapsaması gerektiği HMK'nin 297. maddesinde düzenlenmiştir. Ayrıca Anayasa’nın 141. maddesi “Bütün mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli yazılır” hükmünü amirdir....
