İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir. Bu düzenlemeden de anlaşılacağı üzere menfi tespit davasında amaç bir hukuki ilişkinin veya bir hakkın gerçekten mevcut olmadığının tespitine yöneliktir. Başka bir deyişle hukuki bir yarar bulunması koşuluyla sonuçta alacak-borç ilişkisi doğuracak bir durumun olmadığının tespiti amaçlanır....
Dosyamız konusu, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davalarında, icra takibinin durumuna ilişkin ihtiyati tedbir 72/3 maddesinde düzenlenmiş olup "İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir" hükmünü getirmiştir. Yukarıdaki emredici kanun maddesinden de anlaşılacağı üzere, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davalarında; mahkemenin ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar veremeyeceğini, ancak gecikmeden doğan zararın karşılanması ve alacağın %15'den aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesinin istenebileceğini hüküm altına almıştır....
Dava konusu olayda, davacı tarafça menfi tespit davası açmış olup, menfi tespit davasının icra takibinden önce açıldığı, yapılan icra takibinin ise davacıya yönelik bir takip olmadığı, davacı taraf tarafı olmadığı icra takibine yönelik olarak ihtiyati tedbir talebinde bulunmuş olup, İİK 72/3 düzenlemesinin özel bir düzenleme olduğu, icra takibi borçlusu yönünden başvurulabilecek bir yol olduğu, icra takibinden önce açılan Menfi tespit davasında, tedbir istenebilir ise de başka bir icra takibindeki dosyaya ilişkin olarak icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmesinin durdurulması ancak hakkında icra takibi yapılan takip borçluları yönünden istenebileceğinden Mahkemece bu konuda verilmiş olan red kararında usul ve yasaya aykırılık bulunmadığından ihtiyati tedbir talebinin reddi yönündeki ara kararda isabetsizlik görülmemiştir....
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun U 2017- (19)11- 1644 Esas, 2021/1017 Karar sayılı kararında da belirtildiği üzere gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukukî ilişki nedeniyle icra takibine maruz kalması muhtemel olan veya icra takibine maruz kalan bir kimsenin (borçlunun) gerçekte borçlu bulunmadığını ispat için açacağı dava, menfi tespit olarak adlandırılmaktadır. Menfi tespit davası 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun (İİK) 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ DELİLLER : Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava dilekçesini tekrarla, davalı tarafından icra edilebilmesi için kesinleşmesi gereken bir ilamın kesinleşmeden icraya konduğunu, müvekkilin borç olarak adlandırılamayacak bir borçla haciz tehdidi altına girdiğini dolayısıyla menfi tespit davası açıldığını, icra takibinden sonra açılan menfi tespi davasının genel mahkemede açılmasında bir usulsüzlük olmadığını, dava açmakta hukuki yararlarının da olduğunu beyanla, mahkemece verilen kararın kaldırılarak davanın kabulüne, aksi takdirde dosyanın yeniden incelenmek üzere ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmesini istemiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : İcra dosyasının incelenmesinde; davalı-alacaklının davacı-borçlu hakkında Bakırköy 7....
İcra Dairesinin ... esas sayılı dosyası UYAP sistemi üzerinden dosya arasına eklenmiştir. Dava, davacının ciranta, davalının ise hamil olarak yer aldığı İzmir .... İcra Dairesinin ... esas sayılı dosyası üzerinden başlatılan icra takibinden dolayı menfi tespit istemine ilişkindir. Davalı vekili, süresinde sunduğu cevap dilekçesi ile icra takibinin İzmir'de başlatıldığını ve İİK.'nun 72/8.maddesi gereğince yetkili mahkemenin İzmir Mahkemeleri olduğunu belirterek yetki itirazında bulunmuştur. İicra takibinden sonra açılan menfi tespit davası için kanun koyucu İİK'nun 72/son maddesinde iki özel yetki kuralı öngörmüştür. Buna göre icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası davalı alacaklının yerleşim yeri mahkemesinde açılabileceği gibi icra takibinin yapıldığı yer mahkemesinde de açılabilecektir. Davacı borçlu anılan iki yer mahkemesinden dilediğinde menfi tespit davası açabilir, bu konudaki seçim hakkı davacı borçluya aittir....
Talep, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında mahkemece verilen ihtiyati tedbir kararına itiraza ilişkindir. İnceleme, 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesi hükmü uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Mahkemece, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında, teminat mukabilinde haczedilen paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmiştir. İİK’nın 72. maddesinde; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
nun 72/1.maddesi hükmüne göre borçlu icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığının ispatı için tespit davası açabilir. İİK'nun 72. maddesine göre açılacak menfi tespit davalarının takip alacaklısına karşı yöneltilmesi gerekir....
İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ: 07/05/2021 NUMARASI: 2021/318 (E) 2021/329 (K) DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR TARİHİ: 08/07/2021 Yukarıda yazılı İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, Dairemiz Heyetince yapılan müzakere sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ Davacı vekili, davalı sigorta şirketi tarafından müvekkili hakkında başlatılıp kesinleşen icra takibinden kaynaklı borçlu olmadıklarının tespitine ilişkin açmış olduğu davada, tedbiren icra takibinin durdurulması talebinde bulunmuştur. İlk derece mahkemesince, 04/05/2021 tarihli ara karar ile İİK 72/3. maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında takibin durdurmasına karar verilemeyeceği gerekçesiyle tedbir talebinin reddine karar verilmiştir. Karara karşı davacı vekili tarafından istinaf dilekçesinde belirtilen nedenlerle başvurusunda bulunulmuştur. Dava, menfi tespit istemine ilişkindir....
