GEREKÇE:Talep, takibin başlamasından sonra açılan menfi tespit davasında tedbiren takibin durdurulması istemine ilişkin olup ilk derece mahkemesinde yukarıda yazılı gerekçe ile tedbir talebinin reddine karar verilmiştir. İİK'nın 72/3. maddesinde " İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu geçikmeden doğan zarraları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini istiyebilir." hükmüne yer verilmiştir. Davanın icra takibinden sonra açıldığı hususunda bir ihtilaf bulunmamaktadır. Anılan yasal düzenlemeye göre takibin başlamasından sonra açılan menfi tespit davalarında tedbiren takibin durdurulmasına yasal olanak bulunmamaktadır. Açıklanan bu nedenlerle davacının tedbir talebinin reddine karar verilmesine usul ve yasaya aykırılık bulunmamıştır....
İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir. Olayımıza gelince, davacı kiracının haklılığının yargılamayı gerektirdiği, davaya konu icra takibinin davadan önce açıldığı, mahkemece bu durumda icra takibinden sonra açılmış bulunan menfi tespit davasında; icra takibinin ve talebin haklılığın yargılama gerektirmesi nedeniyle tedbir talebplerinin reddi doğru olmuştur....
İİK 72. maddesinde; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir............" denilmiştir. Yerel Mahkemece 31/01/2024 tarihli ara karar ile davacının ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiş, işbu hüküm ihtiyati tedbir isteyen davacı tarafça istinaf edilmiştir....
İİK 72. maddede; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini istiyebilir." Somut olaya gelince; davalı ... A.Ş tarafından davacı şirket aleyhine Erzurum ..........
Mahkemesince 26/05/2021 tarihinde verilen ara kararla toplanan delillere göre; "davanın icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası olduğu, İİK'nun 72/3 maddesi gereğince icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar verilemeyeceği " gerekçesiyle davacı vekilinin icra takibinin durdurulması şeklinde ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiş, kararı davacı vekili istinaf etmiştir. Davacı vekil istinafında; dava dilekçesindeki iddialarını tekrar etmiş, icra takibi nedeniyle müvekkilinin haciz tehdidi altında olduğunu, bu davayı açmakta ve tedbir kararı talep etmekte hukuki menfaatinin ve haklılığının bulunduğunu belirterek takibin durdurulması veya icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesine dair ihtiyati tedbir kararı verilmesini istemiştir. Dosyanın UYAP ortamında yapılan incelemesinde; davalının başlangıçta davacı aleyhine İstanbul ... İcra Müdürlüğü'nün ......
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE KANAAT : Dava, abonelik sözleşmesinden kaynaklı menfi tespit davasıdır....
Davacı vekilinin istinaf itirazları incelendiğinde, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası için kanun koyucu İİK'nun 72/son maddesinde iki özel yetki kuralı öngörmüştür. Buna göre icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası davalı alacaklının yerleşim yeri mahkemesinde açılabileceği gibi icra takibinin yapıldığı yer mahkemesinde de açılabilecektir. Davacı borçlu anılan iki yer mahkemesinden dilediğinde menfi tespit davası açabilir, bu konudaki seçim hakkı davacı borçluya aittir. Davacı borçlu menfi tespit davasını maddede yer alan mahkemelerden hiçbirinde açmaz ise o zaman seçim hakkı davalı alacaklıya geçer. Yani davalı, yetki ilk itirazı ile bu mahkemelerden kendisi seçimine göre birinin yetkili olduğunu bildirebilir. İİK'nun 72/son maddesinde yer alan yetki kuralı kamu düzenine ilişkin olmayıp, mahkemece re'sen gözetilerek yetkisizlik kararı verilemeyecektir....
Davacı vekilinin istinaf itirazları incelendiğinde, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası için kanun koyucu İİK'nun 72/son maddesinde iki özel yetki kuralı öngörmüştür. Buna göre icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası davalı alacaklının yerleşim yeri mahkemesinde açılabileceği gibi icra takibinin yapıldığı yer mahkemesinde de açılabilecektir. Davacı borçlu anılan iki yer mahkemesinden dilediğinde menfi tespit davası açabilir, bu konudaki seçim hakkı davacı borçluya aittir. Davacı borçlu menfi tespit davasını maddede yer alan mahkemelerden hiçbirinde açmaz ise o zaman seçim hakkı davalı alacaklıya geçer. Yani davalı, yetki ilk itirazı ile bu mahkemelerden kendisi seçimine göre birinin yetkili olduğunu bildirebilir. İİK'nun 72/son maddesinde yer alan yetki kuralı kamu düzenine ilişkin olmayıp, mahkemece re'sen gözetilerek yetkisizlik kararı verilemeyecektir....
İSTİNAF İSTEMİ: Davacılar vekili süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; "Takip dayanağı senedin murisin eli ürünü olmadığını, basit bir göz incelemesi ile dahi senetteki yazı, imza ve rakamların bütünlük ifade etmediği ve murisin eli ürünü olmadığının anlaşılacağını, Müvekkil, açılan takip ile icra tehdidi altında bulunduğundan işbu menfi tespit davasını açmakta hukuki yararının bulunduğunu, İİK.72.maddesi gereğince öncelikle teminatsız, mahkeme aksi kanaatte olursa teminat karşılığı takibin durdurulmasına yönelik tedbir kararı verilmesi gerektiğini." beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması istenmiştir. GEREKÇE: Dava, İİK'nun 72.maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. Davacılar, takibe konu bononun muris ...'...
Kuru B., İcra ve İflas Hukuk El Kitabı s. 318 vd.). Yukarıda yapılan açıklamalar karşısında somut olaya gelindiğinde, işbu menfi tespit davası icra takibinden sonra açılmış olup, İİK'nun 72/son maddesi uygulanacağından yetkili mahkemenin genel hükümlere göre değil, anılan hükme göre tespit edilmesi gerekmektedir (Emsal Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 07/04/2015 tarih 2014/14638 Esas 2015/4955 Karar, 17/01/2018 tarih 2016/13951 Esas 2018/85 Karar sayılı ilamları). Dava konusu icra takibi İzmir 14. İcra Müdürlüğünde yapılmış, davalının ikametgahının ise .... olduğu, bu durumda icra takibinden sonra açılan işbu menfi tespit davasının İzmir Asliye Ticaret Mahkemesinde açılması gerekir. Davacı ise davayı belirtilen bu mahkemelerde değil Diyarbakır'da açmıştır....
