DAVA : İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) DAVA TARİHİ : 02/12/2021 KARAR TARİHİ : 09/01/2023 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH :11/01/2023 Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkil şirket nezdinde davalı taraf adına Zorunlu Mali Mesuliyet Sigorta poliçesi kapsamında sigortalı olan 16 UAR 91 plakalı kamyon ile 16 RE ... plakalı araç arasında, Bursa ili Osmangazi ilçesinde maddi hasarlı trafik kazası gerçekleştiğini, söz konusu trafik kazasının, davalı taraf adına sigortalı olan 16 UAR 91 plakalı kamyonun, dava dışı ...'...
Danıştay Savcısı … 'ın Düşüncesi : Davacı tarafından, … ili, … ilçesi, … Köyü, … ırmağı kenarında bulunan … m2 taşınmazın … m2 yüzölçümlü kısmının kum malzemesi alınacak saha, geri kalan kısmının makine parkı ve kum depolama sahası olarak … Mal Müdürlüğünden kiraladığından dolayı, kum ocağı sahasına işletme ruhsatı verilmesi istemiyle yaptığı başvurunun, yanıt verilmeksizin reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davayı, hukuka aykırı bularak iptal eden … İdare Mahkemesinin … gün ve E:… K:… sayılı kararının, davalı … Valiliğince temyizen incelenerek bozulması istenmektedir. 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Yasasının 415.maddesiyle "Re'sen icrası emrolunan muamelenin istilzam ettiği masrafı iki taraftan birinin veya her ikisinin tediye etmesine karar verilir ve bunun için takdir olunacak meblağ mahkeme kalemine tevdi olunur....
Taraflar arasındaki ilişki ticari satım olup, TTK'nın 23/1- c maddesinde ayıplı mal hakkında alıcıya ihbar yükümlülüğü getirilmiştir. Alıcı muayene ve ihbar yükümlülüğünü yerine getirmeden ayıp nedeniyle satıcıdan mal bedeli ve zarar giderimi talebinde bulunamaz. Davacı alıcı, ihbarda bulunduğunu yazılı belge ile kanıtlamak zorundadır (Yargıtay 34 XX 405/5982 Esas 2015/15327 Karar 23/11/2015 T.). Somut uyuşmazlıkta davalı süresinde ayıp ihbarında bulunulmadığını ileri sürdüğünden, davacının ortaya çıkan gizli ayıpları derhal karşı tarafa bildirme yükümlülüğünü yerine getirmiş olduğunu ispat etmesi gerekmekledir. Davacı ise ihbar yükümlülüğü konusunda tanık anlatımlarına dayanmış olmakla birlikte, davalı vekili 12.10.2018 tarihli dilekçesiyle ayıp ihbarının yasada belirtilen sürelerde yapıldığına ilişkin savunmanın tanıkla kanıtlanmasının mümkün olmadığını ileri sürmüştür. Davalı vekilini davacının tanık dinletme talebine açık bir muvaffakatı bulunmamaktadır....
Sözleşmenin 12. maddesinde düzenlenen "Kiracının kiralanan şeyin içinde ve dışında yaptıracağı tezyinat masrafları kendisine ait olacak ve mukavele müddeti bittiğinde yapılan her türlü masraf için tazminat istemeye hakkı olmamak ve bu gayrimenkul inşaatın tamamı mal sahibinin olacaktır." hükmünde kastedilen tezyinat, süsleme anlamında olup zorunlu ve faydalı masraflara ilişkin değildir....
Yargıtay'ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş kararları; Kurumun prim alacaklarını Bakanlar Kurulu kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi halinde, Bağ-Kur’un prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’ sen kayıt ve tescil etmemesi, yasanın kendisine yüklediği re’ sen tescil yükümlülüğüne aykırılık teşkil ettiğinden, prim tevkifatının yapıldığı tarihi izleyen aybaşından itibaren sigortalı olarak kabulü gerektiği yönündedir. İlk prim kesintisini izleyen yıllarda prim kesintisi veya ürün tesliminin gerçekleştiğinin belirlendiği durumlarda, bu yıllar için de tespit kararı verilmesi gerekmektedir. Tarım Bağ-Kur sigortalılığının temel koşulu 2926 sayılı Yasanın 2/1 ve 3/b maddelerinde belirtildiği gibi, tarımsal faaliyette bulunmaktır. Prim tevkifatına dayalı tespit davasında, salt ziraat odası ve kooperatif kaydı gibi belgelerin bulunması, davanın kabulü için yeterli değildir....
Maddesi gereğince 30/06/2014 tarihinde re' sen ticaret sicilinden terkin edildiğinin anlaşıldığı, bu sebeple Bursa Ticaret Sicil Müdürlüğünde kayıtlı olan ve re' sen terkin edilen Gıda Sanayi ve Genel Hizmetler Ticaret Ltd. Şti. ' nin ihyasına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin de davalılara ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde; Davacı tarafça ihyası istenen şirket, 30.06.2014 tarihinde ticaret sicilinden re'sen silinmiştir. Dolayısıyla madde uyarınca beş senelik dava zamanaşımı 30.06.2019 tarihinde dolmuş bulunmaktadır. Bu doğrultuda dava, zamanaşımı nedeni ile davanın reddini talep etmişlerdir....
Bununla birlikte, kadastro tutanağında malik hanesi boş bırakılarak tespit yapılan dava konusu 440 parsel numaralı taşınmaz yönünden, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 30/2. maddesi uyarınca re' sen yapılacak araştırma sonucunda gerçek hak sahibinin belirlenmesi gerektiği hususu da gözetilmemiştir. Ayrıca, davacı ... tarafından, tapulama komisyon kararıyla yapılan tespite itiraz edildiği ve malik hanesi boş bırakılan taşınmaz bulunduğu halde, tüm parseller yönünden infazı mümkün olmayacak şekilde "tespit gibi tescil" karar verilmesi de usul ve yasaya aykırı olmuştur....
Mahkemelerin görevinin kamu düzenine ilişkin olması nedeniyle yargılamanın her aşamasında re’ sen dikkate alınması gerekir. Bu nedenle, tüketici sıfatına haiz davacı tarafından, davalı bankaya karşı açılan davada Tüketici Mahkemesinin görevli olduğu gözetilmeden, usul ve yasaya aykırı bir biçimde genel mahkeme sıfatıyla yargılama yapılarak hüküm verilmesi doğru görülmemiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine... gününde oybirliğiyle karar verildi....
.-2002/74 K. sayılı kararlarında da vurgulandığı üzere, İİK.nun 360. maddesinde öngörülen yetki kuralı kamu düzeni düşüncesi ile sevk edilmiş kesin yetki kuralı olup, mahkemece re' sen gözetilmesi gerekir. Somut olayda, alacaklının ... 1.İcra Müdürlüğünün 2008/1590 E.sayılı dosyası ile genel haciz yoluyla takibe başladığı, ihalenin anılan takip dosyasından yazılan talimat üzerine ... İcra Müdürlüğünün 2008/363 Talimat sayılı dosyası ile gerçekleştirildiği görülmektedir. Bu durumda, yukarıda açıklanan maddeler ve kurallar gereğince ihalenin feshine yönelik şikayeti inceleme yetkisi satışı gerçekleştiren talimat icra dairesinin bağlı olduğu ... İcra Mahkemesine aittir. Kamu düzenine ilişkin kesin yetki kuralı olması nedeniyle aleyhe bozma ilkesi nazara alınamayacağından, mahkemece, ihalenin feshi istemi yönünden yetkisizlik kararı verilmesi gerekirken esası incelenerek yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir....
Görev, kamu düzenine ilişkin olup davanın her safhasında mahkemece re' sen gözetilmelidir. Bu durumda asliye hukuk mahkemesince ticari dava niteliğindeki davaya bakılamayacağı gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, davalının diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine, 26.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
