DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, galle fazlasına müstehik vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. 6100 sayılı HMK’nun 355. maddesi uyarınca inceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılmış, kamu düzenine aykırılık olup olmadığı ise re'sen gözetilmiş ayrıca; HMK'nun 357. maddesindeki "İlk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunma istinafta dinlenemez ve istinafta yeni delillere dayanılamaz." kuralı nazara alınmıştır. Bilindiği üzere 5737 sayılı Vakıflar Kanunu ve Vakıflar Yönetmeliği'ne göre, mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir....
Aynı hukuki statüde bulunan, her ikisi de özel hukuk tüzel kişisi olan vakıflardan yeni vakıfların kat karşılığı inşaat işlemlerinde Devlet İhale Kanunu uygulanmazken, yine özel hukuk tüzel kişisi olan mülhak vakıfların bu tür işlemlerinde Devlet İhale Kanunu hükümlerinin uygulanması, eşitler arasında eşitsizliğe de neden olmaktadır. Devlet İhale Kanununun 1. maddesinin 1. fıkrasında "Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür." hükmü yer almaktadır. 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun kapsamında bulunan kuruluşlar arasında, bir özel hukuk tüzel kişisi olduğu tartışmasız olan mülhak vakıflar bulunmamaktadır. Bu nedenle mülhak vakıfların kat karşılığı inşaat işlemlerinde 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun uygulanmaması gerektiği değerlendirilmektedir. Danıştay 1....
İlk derece mahkemesince bilirkişi raporu doğrultusunda, davacının galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti ile davanın kabulüne dair karar verilmiştir. Bu hükme karşı da davalı T2 Müdürlüğü vekilince yargılama aşamasında ileri sürülen ve istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle kanun yoluna başvurulmuştur....
İLGİLİ VAKIF : Mülhak Şehit Sokullu Mehmet Paşa Vakfı DAVA TÜRÜ : Galleye Müstehak Vakıf Evladı Olduğunun Tespiti İLK DERECE MAHKEMESİ : Biga 2. Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Biga 2. Asliye Hukuk Mahkemesi hükmüne karşı, davalılardan Vakıflar Genel Müdürlüğü vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması sonunda İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulüne karar verilmiş, bu kez davacıların Bölge Adliye Mahkemesi kararını temyizi üzerine Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. K A R A R Küçük Azra Güneş adına anne ve babası tarafından açılan davada, in mülhak Şehit Sokullu Mehmet Paşa Vakfı’nın vakıf evladı olduğunun tespiti istenmiş, 14/08/2015 tarihli ıslah dilekçesi ile söz konusu vakfın galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti talep edilmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, galleye müstehak vakıf evlatlığının tespiti talebine ilişkindir....
Paşa Vakfı'nın galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti istenmiş, mahkemece yapılan yargılama sonucunda karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hüküm davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 3. maddesinde, mülhak vakıf mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi'nin yürürlük tarihinden önce kurulan, yönetimi vakfedenlerin soyundan gelenlere şart edilen ve bu kişiler tarafından; mazbut vakıf ise bu Kanun uyarınca Genel Müdürlükçe yönetilecek ve temsil edilecek vakıflar ile mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi'nin yürürlük tarihinden önce kurulan ve 2762 sayılı Vakıflar Kanunu gereğince Vakıflar Genel Müdürlüğünce yönetilen vakıflar olarak tanımlandıktan sonra, aynı Kanun'un 6. ve 7. maddelerinde ise mazbut vakıfların ... tarafından yönetilip temsil edileceği hükme bağlanmıştır....
Vakıflar Kanunu ve Vakıflar Yönetmeliğine göre, galle fazlası evlada veya üçüncü bir kişiye şart kılınan mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin veya lehine galle fazlası şart kılınanın soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Vakfın geliri üzerinde hak sahibi olduğuna ilişkin davayı, vakfiye uyarınca galleden yararlanma hakkı olan, yani vakfeden ile soy bağı olan ya da soy bağı olmasa bile galleden kendisine pay özgülenen diğer kişiler açabilir....
Ancak gelir durumları aynı olmayan iki vakfın, cami onarım giderlerini yarı yarıya paylaşması da, vakıfların vakfiyeleriyle belirlenen niteliklere, hakkaniyet kuralına uygun düşmeyecektir. İki vakfın vakfiyeleriyle belirlenen niteliklerini gözönüne alan kurulumuzca, eski onarım giderlerinin, gelir durumları dikkate alınıp, gelirleri arasında saptanacak oran dahilinde söz konusu mazbut ve mülhak vakıflarca karşılanması gerektiği sonucuna varılmıştır. Esasen mülhak vakfın mütevellisi olan davacıda, davalı idareye verdiği 9.2.1987 tarihli dilekçede, mülhak ve mazbut vakıfların gelirleri arasında saptanarak bir oran dahilinde onarım giderlerinin iki vakıfca karşılanmasını istemiştir. Sonuç olarak, davalı idarece ortak hayrat olan caminin onarım giderlerinin, gelir durumlarına göre bir oran saptanmadan, mazbut vakıf ile davacının mütevellisi olduğu mülhak vakıf arasında ortak olarak, yarı yarıya paylaşması yolunda tesis edilen dava konusu işlem, hukuka aykırı bulunmaktadır....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, tevliyete ehil vakıf evladı olduklarının tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz istemlerinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Vakıflarda, tevliyete ehil vakıf evladı olduğunun tespit edilebilmesi için, öncelikle vakfeden ile soybağının ispatlanması, sonra da vakfiye de öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekir. Mahkemece, davacının daha önceden kesinleşen ... 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/90 Esas-2009/90 karar sayılı ilamıyla dava konusu vakfın galleye müstahak vakıf evladı olduğuna karar verildiğinden davacının vakıf evladı olduğu yolundaki tespiti doğrudur. Ancak; dosyada bulunan ... Genel Müdürlüğünün 09.01.2012 tarih 650 sayılı yazısı ekindeki dava konusu Mülhak Muhasibi Şehriyari ... .........
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2014/1179 Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; dosyamız davacısının amcası Abdurrahman'ın oğlu Ömer Mete Ürfüoğlu tarafından adı geçen vakfın galle fazlasına müstahak ve tevliyete ehil vakıf evladı olduğunun tespiti istemiyle dava açıldığı, yapılan yargılama sırasında 19/12/2013 tarihli 2012/302 Esas ve 2013/1561 Karar sayılı ilamı ile; Ömer Mete Ürfüoğlu'nun vakfın eski mütevellisi Abdurrahman Güven'in oğlu olması nedeniyle vakfın galle fazlasına müstahak evladı olduğu talebinin kabulüne, vakfın tevliyete ehil evladı olduğunun tespiti talebi yönünden ise reddine karar verildiği, ilama karşı temyiz istemine yönelik olarak Yargıtay 18....
