Nitekim, zayi nedeniyle açılan iptal davasında, öncelikle zayi edildiği bildirilen evrakın kıymetli evrak niteliğini taşıması, kıymetli evrakın davacının kendi iradesi dışında elinden çıkması ve zayi edilen kıymetli evrakın kimin elinde olduğunun bilinmemesi ve zayi edildiği bildirilen kıymetli evrakta hak hamili olması gerekmektedir.(Talebin boş çek yaprağına ilişkin olduğu ve buna ilişkin çek hesabının talep edene ait olduğu talep edenin kabulündedir. Boş çek yaprağı TTK'nın 780. Maddesi kapsamında çek niteliğinde olmadığı gibi kambiyo senedi vasfında da değildir. Dolayısıyla boş çek yaprağı hakkında iptale ilişkin TTK'nın 757 vd. maddelerinin uygulanma olanağı yoktur. Bu halde çek hesabı sahibinin, boş çek yapraklarının iptaline karar verilmesini talep etmesi mümkün değildir. ------. Bam. -----....
--------Nitekim, zayi nedeniyle açılan iptal davasında , öncelikle zayi edildiği bildirilen evrakın kıymetli evrak niteliğini taşıması, kıymetli evrakın davacının kendi iradesi dışında elinden çıkması ve zayi edilen kıymetli evrakın kimin elinde olduğunun bilinmemesi ve zayi edildiği bildirilen kıymetli evrakta hak hamili olması gerekmektedir. (Talebin boş çek yaprağına ilişkin olduğu ve buna ilişkin çek hesabının talep edene ait olduğu talep edenin kabulündedir. Boş çek yaprağı TTK'nın 780. Maddesi kapsamında çek niteliğinde olmadığı gibi kambiyo senedi vasfında da değildir. Dolayısıyla boş çek yaprağı hakkında iptale ilişkin TTK'nın 757 vd. maddelerinin uygulanma olanağı yoktur. Bu halde çek hesabı sahibinin, boş çek yapraklarının iptaline karar verilmesini talep etmesi mümkün değildir....
Aynı şekilde, boş çek yapraklarının veya çek koçanının kaybedilmesi ya da hırsızlık vb olaylar nedeni ile zayii edilmesi halinde boş çek yaprakları kıymetli evrak vasfında olmadığından zayii nedeniyle iptali istenemez (Yargıtay 11 H.D. 01/06/2016, 2015/11491 E, 2016/6040 K; 11 H.D. 20/04/2016, 2016/9918 E, 2016/4430 K). Somut olayda; davacı taraf, boş çek yapraklarının zayii nedeniyle iptalini talep etmiştir. Boş çek yaprakları kıymetli evrak vasfında olmadığından, zayi nedeniyle iptali istenemez. Esasen davacı tarafın boş çek yaprakları için iptal talep etmesinde hukuki yararı yoktur....
İptal kararının olumlu etkisi nedeniyle borçlunun karar hamiline yapacağı ifa onu borcundan kurtaracağı için senede zilyet olan üçüncü kişi borcun sona erdiği def'i ile karşılaşabilir. Bu durumda üçüncü kişi, kendisine ifada bulunulan iptal kararı hamili aleyhine sebepsiz zenginleşme davası açabilir (BK. md. 61). Başka bir anlatımla böyle bir durumda senede zilyet olan üçüncü kişi, iyi niyetli iptal kararı hamiline ödemede bulunan borçluya başvuramaz (Bu açıklamalar için bakınız: ...(...) -Kıymetli Evrakın Ziyaı ve İptali, ... ,1990, s. 84 vd.; Prof. Dr. Fırat Öztan-Kıymetli Evrak Hukuku 2. Bası, ..., 1997, s. 274 vd.; Poroy-Tekinalp-Kıymetli Evrak Hukuku Esasları, 19. Bası, ..., 2010, s. 97 vd.; Prof. Dr. Naci Kınacıoğlu-Kıymetli Evrak Hukuku 5. Baskı, ..., 1999, s. 57 vd.)....
Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK.651/2.maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibi hamile iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme, yada yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir.(TTK.652.m)6100 sayılı HMK.114/h maddesi uyarınca davacının dava açmakta hukuki yararının bulunması dava şartıdır. 6100 sayılı HMK 115/1 maddesi gereğince de Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2024/88 Esas KARAR NO:2024/87 DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ: 05/02/2024 KARAR TARİHİ: 07/02/2024 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekilince verilen dava dilekçesinde özetle; davacı ------------ çek seri numaralı dolar çekin keşide edilmeden şirket bünyesinde kaybolduğunu; çekip iptaline karar verilmesini; talep ve dava etmiştir.Dava, TTK’nun 818/s madde hükmü delaletiyle aynı kanunun 757, 763 ve 764.madde hükümleri gereğince zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptali istemine ilişkindir. TTK.757-764.maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK.651/2.maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO: 2024/54 Esas KARAR NO: 2024/32 DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ: 22/01/2024 KARAR TARİHİ: 23/01/2024 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; --------- çeklerin boş olduğu, kaybolmasından dolayı çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Dava, TTK’nun 818/s madde hükmü delaletiyle aynı kanunun 757, 763 ve 764.madde hükümleri gereğince zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptali istemine ilişkindir. TTK.757-764.maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK.651/2.maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/745 Esas KARAR NO : 2021/1243 DAVA : Kıymetli Evrak İptali DAVA TARİHİ : 16/11/2021 KARAR TARİHİ : 17/11/2021 Mahkememizde görülmekte olan kıymetli evrak iptali davasının yapılan incelemesi sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekilince -------- çeklerin TTK. 775 mad. aftı ile 757 ve 765.maddesi gereği öncelikle ödeme yasağı kararı verilmesine, müvekkil ------ keşidecisi olduğunu, dava konusu çeklerin kaybolduğunu---- bulunamadığını, bu nedenlerle dava konusu çeklerin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini; talep ve dava etmiştir. Dava, TTK’nun 818/s madde hükmü delaletiyle aynı kanunun 757, 763 ve 764.madde hükümleri gereğince zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptali istemine ilişkindir. TTK.757-764.maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2023/706 Esas KARAR NO:2023/763 DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ: 05/10/2023 KARAR TARİHİ: 09/10/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı dava dilekçesinde özetle; -----------yaprak çekin zayii nedeniyle iptali ile birlikte; söz konusu çeklerin ödenmesinin engellenmesi için, öncelikle ödeme yasağı konulması yönünde tedbir kararı verilmesini talep ve dava etmiştir. Dava, TTK’nun 818/s madde hükmü delaletiyle aynı kanunun 757, 763 ve 764.madde hükümleri gereğince zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptali istemine ilişkindir.TTK.757-764.maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK.651/2.maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir....
Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK.651/2.maddesi uyarınca hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibine iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme, ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir.(TTK.652.m) Keşidecinin, muhatap bankayı ödemeden men yetkisi bulunmamaktadır. Çek ibraz edildiği takdirde, hak talep eden hamile karşı İİK.72.maddesi uyarınca olumsuz tespit davası açma imkanları mevcut bulunmaktadır. HMK.114/h maddesi uyarınca davacının dava açmakta hukuki yararının bulunması dava şartıdır. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi edildiği durumlarda, senede bağlı hakkın senetsiz de ileri sürülebilmesi için TTK 651.ve 652.maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil hakkını senetsiz olarak ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir....
