Değer artış payı alacağı talep edebilmek için, parasal ya da para ile ölçülebilen maddi veya hizmet değeriyle katkıda bulunulmalıdır Yine, Dairenin kararlarında açıklandığı üzere, edinilmiş mallara katılma rejiminin devam ettiği sırada eşlerden biri adına edilen edinilmiş malda diğer eşin artık değerin yarısı oranında katılma alacağı hakkı bulunmaktadır. Artık değere katılma alacağı eklenecek değerlerden (TMK m. 229) ve denkleştirmeden (TMK m. 230) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere eşin edinilmiş mallarının (TMK m. 219) toplam değerinden bu mallara ilişkin borçlar çıktıktan sonra kalan değerin (TMK m. 231) yarısı üzerinde diğer eşin alacak hakkıdır (TMK m. 236/1). Katılma alacağı yasadan kaynaklanan bir hak olduğundan talepte bulunan eşin gelirinin olması veya söz konusu malvarlığının edinilmesine, iyileştirilmesine ya da korunmasına katkıda bulunması gerekmemektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Değer Artış Payı Ve Katılma Alacağı Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR Davacı ... ...... vekili, davalı adına kayıtlı ... ili ...... ilçesi 1750 parselde bulunan 5. kat 40 nolu bağımsız bölüm için değer artış payı ve katılma alacağı talebi olduğunu açıklayarak, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 120.000 TL değer artış payı ve katılma alacağının faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davalı ... vekili, davanın reddini savunmuştur....
Böyle bir malın daha önceden elden çıkarılmış olması halinde hakim, diğer eşe ödenecek alacağı hakkaniyete uygun olarak belirler (TMK 227/2 m). Değer artış payı alacağı talep edebilmek için, parasal ya da para ile ölçülebilen maddi veya hizmet değeriyle katkıda bulunulmalıdır. Artık değere katılma alacağı ise; eklenecek değerlerden (TMK 229.m) ve denkleştirmeden (TMK 230.m) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere, eşin edinilmiş mallarının (TMK 219.m) toplam değerinden, bu mallara ilişkin borçlar çıktıktan sonra kalan artık değerin (TMK 231.m) yarısı üzerindeki diğer eşin alacak hakkıdır (TMK 236/1.m). Katılma alacağı Yasa'dan kaynaklanan bir hak olup, bu hakkı talep eden eşin gelirinin olmasına veya söz konusu mal varlığının edinilmesine, iyileştirilmesine ya da korunmasına katkıda bulunulmasına gerek yoktur....
Davacının katkı oranının %35,43 tür, davacının katkı payıl alcağı oranı %3,56 dır. Katkı payı alacağı dava tarihindeki değer üzerinden hesaplanmaktadır. Dava tarihindeki değer 135.000.-TL olarak tespit edilmiş olup, davacının katkı payı alacağı oran %3,56 olup, davacının 4.806,00.-TL katkı payı alacağı bulunmaktadır. Kooperatife toplam ödenen miktar 22.409.000.000TL (eski para birimi) 31/12/2001 tarihinden sonra yapılan ödeme 16.137.000.000 TL (eski para birimi) olup, %72,01 lik kısım edinilmiş maldan karşılanmıştır. Değer artış payı alacağı güncel değer üzerinden hesaplanır. 2019 yılı rayiç değeri 240.000.-TL olarak tespit edilmiştir. 172824,00 TL nin 1/2 si davacının teğer artış payı alacağı olup, 86.412,00.-TL davacının değer artış payı alacağıdır. Antalya, Yenigün mah, 6040 ada, 2 parselde kayıtlı B blok 5 nolu bağmsız bölüm bakımından davacının 91.218,00- TL alacağı bulunmaktadır..."gerekçesi ile; "Davanın kabulü ile 4.806,00.-TL katkı payı alacağı ile 86.412,00....
Mahkemece verilen ilk kararda, davacının Kayseri'de bulunan taşınmaza yönelik katılma alacağı talebinin kısmen kabulüne, 27.500,00 TL katılma alacağının karar tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsiline, davacının Mersin ilinde bulunan 24 numaralı bağımsız bölüme ilişkin talebinin ise davalı taraf takas teklifinde bulunduğundan, takas mahsuba konu Mersin'deki 8 numaralı bağımsız bölüm üzerinde davalının katkı payı alacağının 84.500,00 TL davacının Mersin'deki 24 numaralı bağımsız bölüm üzerinde 52.500,00 TL katkı payı alacağı olduğu, aynı nitelikteki alacaklar olan katkı payı alacaklarının takas-mahsubu neticesi, davacının katkı payı alacağı bulunmadığından reddine karar verilmiştir....
Her bir eşin bulunan bu tasarruf oranı, çalışmaları karşılığı elde ettikleri gelirleriyle malın alımına yaptıkları katkı oranı olarak kabul edilerek, tasfiyeye konu malın dava tarihi itibariyle belirlenecek sürüm(rayiç) değeri ile çarpılmak suretiyle katkı payı alacağı miktarları hesaplanmalıdır. Mal rejiminin devamı süresince, bir eşin sahip olduğu edinilmiş malda, diğer eşin artık değerin yarısı oranında katılma alacağı hakkı vardır. Artık değere katılma alacağı; eklenecek değerlerden (TMK mad.229) ve denkleştirmeden (TMK mad.230) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere, eşin edinilmiş mallarının (TMK mad.219) toplam değerinden, bu mallara ilişkin borçlar çıktıktan sonra kalan artık değerin (TMK mad.231) yarısı üzerindeki diğer eşin alacak hakkıdır (TMK mad.236/1). Katılma alacağı, Yasa'dan kaynaklanan bir hak olup, bu hakkı talep eden eşin gelirinin olmasına veya söz konusu mal varlığının edinilmesine, iyileştirilmesine ya da korunmasına katkıda bulunulmasına gerek yoktur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Katılma Alacağı ve Değer Artış Payı Alacağı ... ile ... aralarındaki katılma alacağı ve değer artış payı alacağı davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair 5. Aile Mahkemesi'nden verilen 09.04.2014 gün ve 463/457 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Davacı ... vekili, evlilik birliği içinde edinilen araç nedeniyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 8.000,00 TL alacağının davalıdan alınarak davacıya verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı ... vekili, kişisel malının ikamesi olduğundan açılan davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın kabulü ile, 3.447,00 TL katılma alacağının dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir....
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle, mahkemece İstanbul Sultanbeyli’de yer alan taşınmaza ilişkin iddialarının gerektiği ölçüde değerlendirip gerekçeli kararda açıklanmadığını, bilirkişi raporunda 243.931,69 TL değer artış payı alacağının bulunduğunun tespit edildiğini, buna rağmen mahkemece ne altınlara ilişkin iddiaları ne de değer artış payı alacağına ilişkin bilirkişi tespitlerinin dikkate alınmadığını, müvekkilinin altınlarını ve birikimlerini kullanmak suretiyle Sultanbeyli’deki taşınmazın edinilmesine katkı sağladığından değer artış payı alacağı bulunduğunun açık olduğunu, mahkemece Sultanbeyli’deki taşınmazın 2013 yılında edinilmiş mal olarak edinildiği ve davacının 167.076 TL katılma alacağının bulunduğuna karar verilmiş olmakla birlikte “talebe bağlılık kuralı gereği” diyerek söz konusu tespit ettiği alacak tutarını düşürdüğünü, ancak dosya kapsamında alacak olarak talep ettikleri dava tutarının toplamda 289.042,34 TL olduğunu, talep ettikleri alacak miktarının, mahkemenin...
Mahkemece, asıl davanın kabulü ile, 14.080,00 TL değer artış payı alacağı, 27.915,00 TL katılma alacağı olmak üzere toplam 41.995,00 TL alacağın tahsiline, karşı davanın reddine karar verilmiştir. Hüküm, davalı/karşı davacı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir (6100 sayılı HMK m. 33). İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, değer artış payı ve artık değere katılma alacağı isteğine ilişkindir. 1. Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamından; dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına ve mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verildiğine, takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre, davalı/karşı davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 2. a....
Buna ilişkin davalarda kural olarak; eklenecek değerlerden (TMK.m.229) ve denkleştirmeden (TMK.m.230) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere edinilmiş malın (TMK.m.219) toplam değerinden mala ilişkin borçlar çıkarıldıktan sonra kalan artık değerin (TMK.m.231) yarısı üzerinden (TMK.m.236/1) tarafların katılma alacağının hesaplanması gerekir. Mahkemece, dava katılma alacağı olarak nitelendirilmiş ise de red gerekçesinde davacının ev hanımı olarak ev işlerini yapması ve çocuklara bakmasının katkı sayılamayacağı açıklanmıştır. Kural olarak, edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu dönemde edinilen mallar üzerinde tarafların birbirlerinden TMK.nun 231. maddesi gereğince artık değer isteme hakları bulunmakta olup, aynı Kanunun 236/1. maddesi uyarınca da artık değerin yarısı üzerinde karşılıklı hak sahibidirler. TMK.nun 222/son fıkrası uyarınca bir eşin bütün malları aksi ispat edilinceye kadar edinilmiş mal kabul edilir....
