Şti. arasında Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi akdedildiği ve işbu sözleşmenin niteliği itibari ile Eser Sözleşmesi olduğunun görüldüğünü, Türk Borçlar Kanunu madde 470 uyarınca eser sözleşmesi, yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, iş sahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstlendiği sözleşme olduğunu, dolayısıyla huzurdaki davada T8 Müh. Ltd....
Bu maddeye göre sözleşmeden dönme halinde taraflar karşılıklı olarak ifa yükümlülüğünden kurtulur ve daha önce ifa ettikleri edimleri geri isteyebilirler. Sözleşmenin fesih ya da dönme suretiyle sona ermesi halinde geriye etkili sonuç doğuracağı yani, sözleşme hiç yapılmamış gibi başa dönüleceğinden, taraflar sözleşme ile üstlendikleri borçlarını ifa etme yükümlülüğünden kurtulacakları gibi, daha önce ifa ettikleri edimleri, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre isteyebileceklerdir. Bu geri isteme aynen olabileceği gibi, aynen ifanın mümkün olmaması halinde, ifanın imkânsız hale geldiği tarihteki mahalli piyasa rayiçleri ile bedeli de olabilecektir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri, tapuda pay devrini de içerdiğinden, yapılması özel şekil şartına tabi olduğu gibi, dönme suretiyle sona ermesi de, tek taraflı irade beyanının karşı tarafa ulaştırılmasıyla mümkün değildir....
Kat karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri, tapuda pay devrini de içerdiğinden, tarafların tek taraflı irade beyanı ve bunun karşı tarafa ulaşmasıyla feshi mümkün değildir. Kat karşılığı inşaat sözleşmeleri ancak mahkeme kararıyla ya da tarafların fesih iradelerinin birleşmesi ile feshedilebilir. Davalı arsa sahibinin tek taraflı olarak 13.01.2012 günü kat karşılığı inşaat sözleşmesini feshetmesi mümkün değildir. Davalı arsa sahibinin fesih işlemi geçersizdir. Kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesi ayaktadır. Ancak davalı arsa sahibi dava dışı yüklenici firma Özalınteri İnşaat Ltd. Şti. anlaşmış, inşaat Özalınteri İnşaat Ltd. Şti. tarafından tamamlanmıştır. Borç ilişkisinden kaynaklanan bütün borçlar ifa edilince o borç ilişkisi sona erer. İfa bu hali ile borçlanılan edimin yerine getirilmesidir. İfanın konusu, borçlanılan edimdir. Sözleşmedeki edim yerine getirilmemişse borçlu alacaklının uğradığı zararları gidermekle yükümlüdür....
Yüklenicinin arsa payı karşılığı inşaat yapmakta olduğu veya arsa sahibinin aynı zamanda yüklenici sıfatıyla hareket ederek (yapsatçı konumunda) inşa etmekte olduğu binalardan bağımsız bölüm satın alınması halinde Borçlar Kanununun 163. maddesi (TBK m. 184) gereğince üçüncü kişiye yapılacak temlikin yazılı olması yeterlidir. Bu tür davalarda mahkemece öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki iskan koşulu (oturma izni) v.s. diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Bunun için de davaya konu temlik işleminin geçerli olup olmadığı, arsa maliki ile yüklenici arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yüklenicinin borçlarının neler olduğunun sözleşme hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir....
Dava, dahili davalılara ait dairelerde davacılar tarafından yapılmış olan imalatların bedelinin sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca tahsili istemine ilişkindir. üklenici ile davalı ... arasında imzalanan 01.06.1995 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca inşa edilen ve yükleniciye ait olan dairelerin, yüklenici tarafından davacılara satılarak akabinde (kat irtifakı tesis edilmemesi nedeniyle arsa vasfındaki taşınmazdan pay temliki suretiyle) tapu devrinin yapıldığı, davalının 18.03.2003 tarihinde yüklenicinin sözleşmeden doğan edimini yerine getirmediğini ileri sürerek dava dışı yüklenici ile davacılar aleyhine kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi, tapu iptali ve tescil ile müdahalenin meni istemli davayı açtığı, yapılan yargılama sonucunda davanın kabulü ile kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine, davacıların tapudaki paylarının iptali ile davalı adına tesciline, davacılardan bir bölümünün müdahelelerinin menine karar verildiği, kararın derecaattan geçerek 23.02.2012...
Yukarıda belirtilen ilkeler ve yapılan açıklamaların ışığında somut olayın arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesine gelince; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin konusu inşaatın yapılacağı yerde yapılan keşfe göre taşınmazın üzerinin boş ve herhangi bir inşai faaliyetinin bulunmadığı, inşaata başlanılmamış olduğunun tespit edildiği anlaşılmakla, yüklenicinin arsa sahibi ile aralarındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereği edimini yerine getirdiğinin söylenemeyeceği ve yükleniciden bağımsız bölüm alan davalı 3.kişilerin TMK 1023 maddesi gereği iyi niyetleri korunamayacağından davalılar ... İnşaat A.Ş, ..., ..., ... ve ... vekili temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir. VI....
Başka bir deyişle arsa maliki ile yüklenici arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşat sözleşmeleri gereğince yükleniciden bağımsız bölüm temlik alınmasına dayalı olarak açılan davalarda alacağın temliki hükümleri gereğince tapu iptali ve tescil davası açılabilmekte olup bu durum taşınmaz mülkiyetini nakleden sözleşmelerin resmi şekilde düzenlenmedikçe geçerli olmayacağı kuralının istisnalarından biridir. Arsa sahibi ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur....
Yüklenicinin kişisel hakkını temellük eden üçüncü kişiler bu hakkını arsa sahibine karşı ileri sürebilir. Somut olayda, davalılar arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca dava konusu bağımsız bölüm davalı yükleniciye bırakılmıştır. Bilirkişi kurulunun 04.01.2010 günlü raporunda binanın %86 oranında tamamlandığı belirtilmiştir. Dolayısıyla, yüklenicinin sözleşmeyle yüklenen edimini ifa ettiğinden, daha açığı yüklenicinin arsa sahiplerine karşı şahsi hak kazandığından söz etme olanağı bulunmamaktadır. Bu nedenle, davacının mülkiyetin nakline yönelik isteminin reddi hukuka uygun bulunduğundan bu isteme yönelik temyiz istemi yerinde görülmemiş reddi gerekmiştir. 2-Davacının bedele yönelik temyiz itirazlarına gelince; Sözleşmelerde ifanın konusu taraflara yüklenen edimdir. Borcun ifa imkanı olduğu sürece borçlu borcunu yerine getirmekten kaçınıyorsa alacaklı onu ifaya zorlayabilir....
Bu kural gereğince kat karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı olarak yüklenicinin tapu iptali ve tescil talebiyle açtığı davada, arsa sahibinin mahsup yoluyla ileri sürdüğü ya da karşı dava veya birleşen dava yoluyla talep ettiği aynı sözleşmeden kaynaklanan eksik ve ayıplı iş bedeli, gecikme tazminatı gibi alacak talepleri de incelenip birlikte ifa kuralı da gözetilmek suretiyle karar verilmelidir. Birlikte ifa kuralı gereğince, arsa sahibinin saptanan alacakları depo ettirilip birlikte ifa suretiyle yüklenici adına sözleşme gereğince alması gereken taşınmazlara ilişkin olarak tescil kararı verilebilecektir....
Dava konusu olayda, arsa sahibi davada taraf olarak yer almadığı gibi yüklenicinin arsa sahibine karşı edimlerini ifa ederek temlike konu dairelere hak kazanıp kazanmadığı da araştırılmamıştır. Nihayetinde temliken tescil olarak adlandırılan bu davalarda, yüklenicinin arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi uyarınca edimlerini yerine getirerek bağımsız bölümleri talep etmeye hak kazandığının tespiti gerektiğinden tüm arsa sahiplerinin davada yer alması zorunludur. Bu durumda mahkemece davacı tarafa, davada yer almayan arsa sahibi hakkında dava açıp, açılacak davanın bu dava ile birleştirilmek suretiyle taraf teşkili tamamlandıktan sonra işin esasının incelenip davanın karara bağlanması gerekirken, bu husus üzerinde durulmadan ve taraf teşkili sağlanmadan davanın sonuçlandırılması doğru olmamıştır....
