"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kısmen kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R – Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil istemine ilişkindir. Mahkemece, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasının kabulüne, ecrimisil isteminin feragat nedeniyle reddine karar verilmiş; hüküm davalı idare vekilince temyiz edilmiştir. Bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, davaya konu taşınmaza, kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir. Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davalarında, Kamulaştırma Kanununun değer biçmeye ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır. Kamulaştırmasız el atma talebinde bulunabilmek için idarenin taşınmaza hukuken veya fiilen el atması ve sahibinin tasarrufunu engellemesi gerekir. Öte yandan irtifak geçen alan için belirlenecek irtifak hakkı bedeli, bu alanın (irtifak geçen bölümün) tamamı kamulaştırılmış olsaydı bulunacak bedelin, arazilerde %35'inden, arsalarda ise %50'sinden fazla olamaz. Somut davada, dava konusu taşınmazdan kamulaştırmasız olarak ENH geçirilmek suretiyle taşınmaza el atıldığı anlaşılmıştır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE: Dava, dava konusu taşınmaza kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat ve ecrimisil bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davalarında, Kamulaştırma Kanununun değer biçmeye ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır. Kamulaştırmasız el atma talebinde bulunabilmek için idarenin taşınmaza hukuken veya fiilen el atması ve sahibinin tasarrufunu engellemesi gerekir. Dava konusu taşınmazın bir kısmına Yeşilırmak'ın ıslahı sırasında davalı idare tarafından kamulaştırmasız olarak el atıldığı anlaşılmıştır....
Bu müdahaleye fiili el atma denilmektedir; Hukuk Genel Kurulu'nun 2010/5- 662 Esas 2010/651 Karar sayılı ve 15/10/2010 tarihli kararı ile hukuki el atma kavramı hukukumuza girmiştir; İmar mevzuatına göre mülk sahipleri ruhsat talepleri sırasında taşınmazlarının yolda veya umumi hizmet alanlarında kalan kısımlarını kendi rızaları ile terk etmektedirler, rızaya dayalı terklerde kamulaştırmasız el atmadan söz edilemez. Buna göre, kamulaştırmasız el atmadan söz edilebilmesi için kişiye ait gayrimenkulün idarece (kamu hizmetinde kullanılmak amacıyla) işgal edilmiş olması (fiili el atılmış olması) ve bu işgalin kanunda öngörülen usul ve esaslara uyularak tesis edilmiş bir kamulaştırma işlemine dayanmadan gerçekleştirmiş olması gerekmektedir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE: Dava; Kamulaştırmasız El Atmadan Kaynaklanan Tazminat ve Ecrimisil istemine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm süresi içinde davacılar vekilince istinaf edilmiştir. 16/05/1956 tarih ve 1/6 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararına göre kamu idaresinin el atması kamulaştırmasız el atma niteliğinde olup, kamulaştırmasız el atma nedeniyle müdahalenin önlenmesi veya yer bedelinin tazmini davalarının açılabilmesi için davacının taşınmaza tapu ile malik olması veyahut mülkiyet hakkını elde ettiğini kesinleşmiş mahkeme kararı ile ispat etmiş olması gerekir (Y. 5....
İleri Sürülen İstinaf Sebepleri : Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; el atma olgusunun gerçekleşmediğini, davanın reddi gerektiğini, fahiş bedel belirlendiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir. Değerlendirme ve Gerekçe ; Dava kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir. Arazi niteliğindeki dava konusu taşınmaza ilişkin olarak acele kamulaştırma kararı alındığı, Bursa 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/197 Esas 2018/233 Karar sayılı kararı ile el konulmasına karar verildiği, davalı idare tarafından taşınmaza fiilen el atıldığı ancak kamulaştırma bedelinin tespiti davası açılmadığı anlaşılmaktadır. Yerleşik Yargıtay uygulamasına göre ; acele kamulaştırma kararı alındıktan sonra altı aylık makul süre içinde bedel tespiti davasının açılmaması halinde malikin kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davası açma hakkı doğduğundan yapılan değerlendirme isabetlidir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Davacının davası davaya konu taşınmaza kamulaştırmasız olarak el atılmasından kaynaklanan tazminat, ecri misil ve değer düşüklüğü bedelinin tazmini davasıdır. Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davalarında, Kamulaştırma Kanununun değer biçmeye ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır. Kamulaştırmasız el atma talebinde bulunabilmek için idarenin taşınmaza hukuken veya fiilen el atması ve sahibinin tasarrufunu engellemesi gerekir. Dosya kapsamından dava konusu taşınmaza su iletim hattı servis yolu ve hidrat yapılmak suretiyle taşınmaza kamulaştırmasız olarak el atıldığı anlaşılmıştır....
İş sayılı dosyası ile delil tespiti yaptırıldığını ve haksız el atma durumunun tespit edildiğini, Mezkûr raporda toplam 1.084,03 m2'lik alanın haksız işgal edildiğinin tespit edildiğini, Delil tespiti raporunun haksız işgal alanını gösteren kısmına itiraz ettiklerini, yargılama safahatında yapılacak keşifte anlaşılacağı üzere daha büyük bir alanın davalılar tarafından haksız olarak işgal edildiğini, Müvekkillerine ait dava konusu taşınmazların, kamulaştırmasız el atmadan arta kalan kısımlarında ciddi değer kayıplarının meydana geldiğini, El atmadan arta kalan kısımların hem yüz ölçüm olarak çok küçük kaldığını, hem de şekil olarak kullanılmayacak nitelikte olduğunu, bu sebeple yargılama safahatında kamulaştırmasız el atmadan arta kalan kısımlar için değer kaybı hesaplaması yapılmasını talep ettiklerini, ekte sunmuş oldukları yerleşik Yargıtay içtihadı doğrultusunda, meydana gelen değer azalış oranının %50'yi aşması halinde taşınmaz bedelinin tamamının müvekkillerine ödenmesini, mülkiyet...
nun yüzlerine karşı duruşmaya başlanarak taraf vekillerinin sözlü açıklamaları dinlendikten ve Dairemizin geri çevirme kararı üzerine gelen dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R - Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili, mahrum kalınan kira geliri ve diğer kayıpların tazmini ile manevi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir. Bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmazın zeminine emsal karşılaştırması yapılarak, üzerindeki yapılara ise resmi birim fiyatları esas alınıp, yıpranma payı düşülerek değer biçilmesi yöntem itibariyle doğrudur. Ancak; 1) Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davalarında taşınmaz değerinin dava tarihine göre belirlenmesi esastır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Davacının davası davaya konu taşınmaza kamulaştırmasız olarak el atılmasından kaynaklanan tazminat, ecri misil ve değer düşüklüğü bedelinin tazmini davasıdır. Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davalarında, Kamulaştırma Kanununun değer biçmeye ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır. Kamulaştırmasız el atma talebinde bulunabilmek için idarenin taşınmaza hukuken veya fiilen el atması ve sahibinin tasarrufunu engellemesi gerekir. Dosya kapsamından dava konusu taşınmaza su iletim hattı servis yolu ve hidrat yapılmak suretiyle taşınmaza kamulaştırmasız olarak el atıldığı anlaşılmıştır....
