KARŞI OY GEREKÇESİ 1.Yerel mahkemece davacı sigortalı tarafından açılan eksik bildirilen hizmetlerinin tespiti ile prime esas kazanç tespiti yönünden açılan davada, işyerinde aşçı olarak yemek ve temizlik hizmetinde çalışan davacının kıdemine, hizmet süresine ve işverenden sadır ücret belgesine göre asgari ücret üzerinde ücret aldığı,” gerekçesi ile hizmet tespiti yanında prime esas kazancın tespitine karar verilmiş, kararın davalı işveren ve kurum tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine karar verilmiştir. 2.Kararın temyizi üzerine ise iştirak edilen hizmet tespiti yönünden eksik inceleme yönünden bozma kararı yanında çoğunluk görüşü ile 2 nolu bozma kararı ile prime esas kazancın tespitinde gerçek ücretin alınmasının koşul olduğu kabul edilmekle birlikte “yazılı delil başlangıcı ve senetle ispat sınırının altında kalma dışında tanık deliline dayanılamayacağı ve emsal ücretin esas alınamayacağı” gerektiği gerekçesi...
Yazılı delille ispat sınırının altında kalan miktar için tanık dinlenebileceği gibi, tespiti istenen miktar sınırı aşsa dahi varlığı iddia edilen çalışmanın öncesine ve sonrasına ait yazılı delil başlangıcı sayılabilecek belgeler bulunuyorsa tanık dinlenmesi mümkündür. Nitekim Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 20.10.2010 gün ve 2010/10-480 Esas - 2010/523 Karar, 20.10.2010 gün ve 2010/10-481 Esas-2010/524 Karar, 20.10.2010 gün ve 2010/10-482 Esas - 2010/525 Karar, 19.10.2011 gün ve 2011/10-608 Esas - 2011/649 Karar, 19.06.2013 gün ve 2012/10-1617 Esas-2013/850 Karar sayılı ilamlarında da aynı görüş ve yaklaşım benimsenmiştir. Diğer taraftan, 5510 sayılı Yasa dönemi açısından; 5510 sayılı Kanunun 80/1-d maddesinde de; "4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançları aşağıdaki şekilde belirlenir. ... d)Ücretler hak edildikleri aya mal edilmek suretiyle prime tabi tutulur....
Davanın yasal dayanaklarından olan 506 sayılı Kanunun “Prime esas ücretler” başlığını taşıyan 77. maddesinin 1. fıkrası ile 5510 sayılı Kanunun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80. maddesinin birinci fıkrasında, sigortalıların prime esas kazançlarının nasıl belirleneceği açıklanmıştır....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi KARAR Dava, prime esas kazanç miktarının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Dosya içindeki bilgi ve belgelerden; davacının 05.09.2006 – 01.09.2008 tarihleri arasında davalı işveren nezdinde çalıştığı anlaşılmakta olup, çalışma süresi uyuşmazlık konusu değildir. Anılan dönemde çalışmaları prime esas kazanç alt sınırından bildirilen davacı, en son 810,00 esas kazançla çalıştığı belirterek, prime esas kazancın tespitine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, tanık beyanları ve emsal araştırması esas alınmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir....
Direnme yoluyla Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; somut olayda Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 288’inci maddesinin (Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 200’üncü maddesi) uygulanma olanağının bulunup bulunmadığı, burada varılacak sonuca göre davacının çalıştığı iş yerinde muhasebe işlerinde çalışan ... tarafından düzenlenen 16.06.2007 tarihli belgenin prime esas kazancın tespitinde yazılı delil niteliğinde kabul edilip edilemeyeceği, davacının prime esas kazancının tespitine yönelik mahkeme kabulünün yerinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır. Öncelikle belirtilmelidir ki sosyal güvenlik hakkının bir tezahürü olan hizmet ilişkisinin belirlenmesine yönelik hizmet tespiti davaları ve onun bir yansıması olan prime esas kazancın tespiti davaları kamu düzenini ilgilendirmekte olup, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerekmektedir. Bu davalarda hâkimin delilleri kendiliğinden toplaması ve sonucuna göre karar vermesi gerekir....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, prime esas kazancın tespiti istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 2.Davanın Yasal dayanaklarından olan 506 sayılı Kanun'un “Prime esas ücretler” başlığını taşıyan 77 nci maddesinin 1 inci fıkrası ile 5510 sayılı Kanun'un “Prime esas kazançlar” başlıklı 80 inci maddesinin birinci fıkrasında, sigortalıların prime esas kazançlarının nasıl belirleneceği açıklanmıştır....
Yazılı delille ispat sınırının altında kalan miktar için tanık dinlenebileceği gibi, tespiti istenen miktar sınırı aşsa dahi varlığı iddia edilen çalışmanın öncesine ve sonrasına ait yazılı delil başlangıcı sayılabilecek belgeler bulunuyorsa tanık dinlenmesi mümkündür. Nitekim Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 20.10.2010 gün ve 2010/10-480 Esas - 2010/523 Karar, 20.10.2010 gün ve 2010/10-481 Esas - 2010/524 Karar, 20.10.2010 gün ve 2010/10-482 Esas - 2010/525 Karar, 19.10.2011 gün ve 2011/10-608 Esas - 2011/649 Karar, 19.06.2013 gün ve 2012/10-1617 Esas - 2013/850 Karar sayılı ilamlarında da aynı görüş ve yaklaşım benimsenmiştir....
Usul hukukunda ispata ilişkin genel esas, “Kanuni istisnalar dışında hâkim delilleri serbestçe değerlendirir” (HMK m. 198) hükmüdür ve bu resen araştırma ilkesinin geçerli olduğu hizmet davalarında aynen geçerlidir. 6100 sayılı HMK’daki esaslarda senetle ispata tabi hukuki işlemler bakımından senedin münhasır delil olması başkadır, kesin niteliği itibariyle tanık gibi diğer takdiri delillere göre öncelikli, ağırlıklı değer verilmesi başkadır. Bize göre hizmet tespiti davalarının konusu ve niteliği uyarınca, davanın prime esas kazanç düzeyi tespiti yönüyle HMK’daki teknik anlamı ile senetle ispat kuralının uygulanabilmesi olanaklı değildir. Usul hukukuna ilişkin bu bilgiden hareket ile hizmet tespitinin konusu sigortalılığa esas çalışma ile prime esas kazancın ispatı hakkında senetle ispat kuralı sosyal sigorta ilişkisinin niteliği itibariyle olanaklı değildir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi : İş Mahkemesi Dava, çalışma süresi ve prime esas kazancın tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi Dava, prime esas kazancın tespiti istemine ilişkindir. Yerel mahkemece, Yargıtay 22. Hukuk Dairesinin bozma ilamı sonrası, işbu dosya hakkında tefrik kararı verilerek davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmün, ihbar olunan ... Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Dava dosyası incelendiğinde, işçilik alacakları ile birlikte prime esas kazancın tespiti istemli davada, mahkemece, prime esas kazanç hakkında hüküm kurulmaksızın verilen kararın, Yargıtay 22....