"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi Dava, sigorta primine esas kazanç (ücret) tutarının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir....
Bununla birlikte bağlantılı davalarda birbirine aykırı karar verilmesi hâlinde bu aykırılığın -taraflarca ileri sürülmesi durumunda- gerekçesinin açıkça ortaya konması anayasal bir yükümlülüktür ve bu husus Anayasa Mahkemesinin inceleme alanı kapsamındadır” gerekçesi ile hizmet ve prime esas kazanç tespit davasında işçilik alacaklarına ilişkin ücret tespitinin delil olarak dikkate alınmamasını, gerekçe yapılmamasını hak ihlali olarak kabul etmiştir(B. No: 2017/23739, 20.10.2021). 7. Diğer taraftan işçilik alacakları dosyasında taraflarca getirilme ilkesi ve buna bağlı olarak ispat yükü taraflarda olduğu halde, hizmet ve prime esas kazanç tespiti gibi sosyal güvenlik hakkına ait uyuşmazlıklarda resen araştırma ilkesi geçerli olup, hakim tüm delilleri toplamak zorundadır. Resen araştırma ilkesinin geçerli olduğu davalarda hakim kesin delillerle bağlı değildir....
Prime esas kazanç tutarının tespiti davasının 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici 7. maddesi uyarınca yasal dayanağı 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 77 ve 5510 sayılı Kanunun 80. maddesidir. Bu kapsamda işin ve işyerinin kapsam ve niteliği dikkate alınarak, davacı işçinin ücretinin ve davalı T3 davalı işveren/işverenler tarafından ödenen ve ödenmesi gereken primlerin miktarının belirlenebilmesi amacıyla, prime esas kazancın tespitinde, gerçek ücretin esas alınması koşuldur....
Dolayısı ile bazı aylar ücret yüksek bildirilmiş, daha sonra bordro da düşürülmüş ise sigortalının yazılı muvafakati olmadığı sürece kuruma bildirilen prime esas kazancı teşkil eden ücret sigortalıyı bağlamayacaktır. 17.İşçilik alacakları davasında ücrete ilişkin tespitin, prime esas kazanç tespiti davasında dikkate alınması sorunu; Prime esas kazanç tespiti davası kamu düzeninden olduğuna göre kural olarak işçilik alacakları davasında saptanan ücret, prime esas kazanç tespiti davasında kesin delil niteliğinde kabul edilemez. Ancak bu işçi ile işveren arasında kesinleşmiş ve tahsil edildiğinde anılan ücret, fazla mesai, tatil ücret alacakları gibi alacaklarda sigorta primi kesintisi yapılarak kuruma ödeneceğinden, bir anlamda prime esas kazanç dolaylı olarak belirlenmiş olacaktır. Dolayısı ile unsur etkisi yaratarak kuvvetli(ciddi) delil niteliğinde kabul edilmesi kaçınılmazdır....
Şti. ve Sosyal Güvenlik Kurumu vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur. 13. Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 29.09.2016 tarihli ve 2016/11843 E., 2016/11834 K. sayılı kararı ile; “…Mahkemenin hizmet tespitine yönelik kararı isabetli ise de, sigorta primine esas kazanç tutarına yönelik kabulü isabetsizdir. Davanın yasal dayanaklarından olan 506 sayılı Kanunun “Prime esas ücretler” başlığını taşıyan 77. maddesinin 1. fıkrası ile 5510 sayılı Kanunun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80. maddesinin birinci fıkrasında, sigortalıların prime esas kazançlarının nasıl belirleneceği açıklanmıştır....
Prime esas kazanç gerçek olarak düzenlendiği sürece, maaş bordrosunda belirtilen brüt kazanç tutarıdır. Ayrıntılı hizmet dökümü incelendiğinde prime esas kazanç olarak listelenen tutarın ücret bordrosunda yer alan brüt maaş ile aynı olmadığı görülebilir. Bunun nedeni, prime esas kazanç kavramının çıplak ücretin yanında ikramiye, fazla mesai, para yardımı gibi ek kalemleri de kapsıyor olmasıdır. Prime esas kazanç demek, brüt maaş demek değildir. 703 sayılı KHK ile kaldırılan ancak KHK.’un 88. Maddesi ile aynı düzenlemeyi içeren 5502 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu’nun 3. Maddesi ile kurumun amacı ve 12....
Prime esas kazanç davası yönünden yapılan incelemede ise; dava, davacının 14.07.2007- 26.01.2012 tarihleri arasında davalı işveren yanındaki çalışmalarına yönelik prime esas kazanç tutarının tespiti istemine ilişkindir. Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanununun 77. maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 80. maddesidir. Bu kapsamda hizmet tespitine yönelik davalarda davacı işçinin çalışmasının gerçekliği, işin ve işyerinin kapsam ve niteliği dikkate alınarak, ücretinin ve davalı T5 (Devredilen SSK) davalı işveren tarafından ödenen ve ödenmesi gereken primlerin miktarının belirlenebilmesi amacıyla, prime esas kazancın tespitinde, gerçek ücretin esas alınması koşuldur. Gerçek ücret; sigortalının kıdemi, yaptığı işin özelliği ve niteliğine göre ödenmesi gereken ücrettir. Hizmet akdinin tarafları görünüşte bir ücret belirlemiş olabilirler, ancak bu ücret tarafların aralarında kararlaştırdıkları gerçek ücret olmayabilir....
Bu nedenle fiili çalışma olgusunun somut şekilde ispatlanabilmesi için sadece taraf delilleriyle yetinilmeyip Mahkemece resen araştırma yapılmalıdır. 3.Değerlendirme Dava hizmet tespiti ile prime esas kazanç tespiti davasıdır. Davacı, 28.09.2006 - 28.11.2006 tarihleri arasındaki hizmetlerinin tespiti ile davalılarda bildirim yapılan tüm süre boyunca prime esas kazançlarının tespitini talep etmiştir. Mahkemece, davacının talep döneminde yurt dışı giriş çıkışlarının olması ve işçilik alacağı davasında belirlenen ücretin kesinleşmiş olmasından dolayı tüm hizmetleri boyunca hesaplanan prime esas kazançlarının tespitine karar verilmiştir. Mahkemece, davacının prime esas kazançlarının, işçilik alacaklarındaki kabul doğrultusunda belirlenmiş olması hatalı değerlendirmeye dayalıdır. Zira ayni yardımlar ve görev yolluklarının, prime esas kazanç olarak değerlendirilmeyeceği işveren uygulama tebliği ile belirlenmiştir. Hizmet tespiti yönünde de verilen karar eksik araştırmaya dayalıdır....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi No : 2015/964-2019/561 Dava, hizmet tespitive sigorta primine esas kazancın tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, bozmaya uyulmak suretiyle yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Hükmün, davacı ... davalı Kurum vekillerince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi....
İş Mahkemesi Tarihi : 08.09.2015 No : 2013/354-2015/244 Dava, davacının hizmet süresinin ve prime esas kazanç tutarının tespiti istemine ilişkindir. Mahkeme, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi....
