Kiralananın demirbaşlarıyla kiraya verilmesi ve kiralananın işletilmesinden elde edilecek gelirin belli bir kısmının kiralayana ödeneceğinin sözleşmede kararlaştırılması kira ilişkisinin hasılat kirası olarak nitelendirmek için yeterli değildir. Musakkaf nitelikte olan kiralananın Borçlar Kanununun hasılat kirası hükümlerine tabi olabilmesi için işletme ruhsatı ile birlikte kiraya verilmesi gerekir. Dosyaya ibraz edilen işyeri açma ruhsatı kiracılardan ... adına olup, kiralanan 6570 Sayılı Kanun hükümlerine tabidir. Bu yasanın 7.maddesinde tahliye sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır. Anılan yasa kiralayana süre bitimi nedeniyle ve feshi ihbar yoluyla sözleşmeyi feshetmek hak ve yetkisi vermemektedir. Bu hak yasanın 11.maddesinde sadece kiracıya tanınmıştır. Kiralayan 6570 Sayılı Yasanın 7.maddesinde belirtilen sebeplerin dışında bir sebebe dayanarak tahliye talep edemez....
UETS DAVA : İtirazın İptali (Hasılat Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 25/01/2024 KARAR TARİHİ : 13/02/2024 KARAR YAZIM TARİHİ : 14/02/2024 Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Hasılat Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İDDİA VE SAVUNMA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Davacı müvekkil; ... Eğitim Kooperatifi (ÇEK), topluma karşı duyduğu sorumluluk duygusu ile "Her şeyin temelinde eğitimin yattığına" inanan 23 aydın tarafından 25 Temmuz 1995 tarihinde kurulduğunu, kurulduğu tarihten bu yana kar amacı gütmeden, sadece "eğitim için harcanan çabanın verdiği mutlulukla yetinen" bireylerin oluşturduğu özgün bir örgütlenme modeli olduğunu, davacı müvekkil kooperatif ile davalılar arasında 01/04/2020 tarihinde, Görükle Mah Atatürk (490) Cad. ... Eğitim Koop. Sit....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/680 Esas KARAR NO : 2022/260 DAVA : Menfi Tespit (Hasılat Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 30/09/2021 KARAR TARİHİ : 06/04/2022 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Hasılat Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA : Davacı vekili, dava dilekçesi ve duruşmalarda özetle;müvekkili şirket ile davalı şirketin 09/10/2020 tarihinde "İzmir Metro AŞ İstasyonlarına Akıllı Yiyecek Ve İçecek Otomatı Konulması Ve İşletilmesi Hizmeti Alım Sözleşmesi" yaptıklarını, iş bu sözleşme uyarınca müvekkili tarafından davalı şirkete ait metro istasyonlarına 90 adet akıllı yiyecek ve içecek otomatı kurulumu ve işletilmesinin yapılması ile iş bu otomatların işletilmesinden doğan cironun %41,5 inin davalı şirkete ödenmesi ve 90 adet otomat için yıllık 6.300.000,00-TL ciroyu garanti etmeyi üstlendiği, ancak sözleşmenin yapılmasına müteakip 45 adet otomatın kurulum işleminin yapılmasına rağmen...
Hasılat kirasının konusunu, hasılat getiren bir taşınır veya taşınmaz, yahut bir ticari işletme veya hak oluşturabilir. (Doç. Dr. Hüseyin Altaş, Hasılat ve şirket kirası, Yetkin Yayınları 2009, sayfa:73) Hasılat kirasında kiracı, kiralanan şeyi işletmekle yükümlüdür. Anılan kanunda, hasılat kirasının geçerliliği herhangi bir biçim koşuluna bağlanmamış, yine süresi ile ilgili bir düzenleme yer almamıştır. Ancak anılan Yasanın 285. maddesine göre, süre konusunda sözleşme veya mahalli adette aksine bir hüküm belirlenmemişse iki taraftan her biri en aşağı altı aylık bir ihbar sürecine uyarak sözleşmeyi feshedebilir. Bu hükmün mefhumu muhalifinden hasılat kiralarının minimum altı aylık sürelerle yapılabileceğini söylemek yanlış olmaz. Yine Borçlar Kanununun 287.maddesinde düzenlenen zımni yenilemenin hasılat kirasında bir yıl olması nedeniyle, bu sözleşmelerin bir yıllık sürelere tabi olduğu da söylenebilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi K A R A R Dava, Başkanlar Kurulu'nun 23.02.2004 tarihli kararında belirtilen , Borçlar Kanununun hasılat kirası hükümlerine tabi ticari işletme kirası niteliğinde bulunmadığından, Uyuşmazlığın bu niteliğine göre hükme yöneltilen temyiz itirazlarını inceleme görevi Dairemize değil Yüksek 11.Hukuk Dairesine aittir. Ne var ki; anılan Dairece de görevsizlik kararı verildiğinden ortaya çıkan görev uyuşmazlığının giderilmesi için dosyanın Yüksek Birinci Başkanlığa sunulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, görev sorunu giderilmek üzere dosyanın Yüksek Yargıtay Birinci Başkanlığı’na gönderilmesine 05.11.2009 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
YARGILAMA SAFAHATI : Taraflar arasındaki Kiralananın Tahliyesi (Hasılat Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının ilk derece mahkemesinde yapılan yargılamasında 24/01/2022 tarihli kararı ile davalı T4'nun dava konusu taşınmazdan tahliyesine karar verilmiştir. Bu karara karşı 22/04/2022 tarihli dilekçeyle istinaf kanun yoluna başvurulmuştur....
Türk Borçlar Kanunu'nun 357 ve devamı maddelerinde düzenlenen hasılat kirasından söz edilebilmesi için hasılat getiren bir taşınır ya da taşınmaz mal, ticari işletme ya da hakkın kira ilişkisinin konusunu oluşturması ve kiralananın demirbaşları ve işletme ruhsatı ile birlikte kiraya verilmesi gerekir. Oysa taraflar arasında düzenlenen sözleşmede kiralanan işyerinin cafe-bar olarak kullanılmak üzere kiraya verildiği, dekorasyonun kiracıya ait olduğu, kararlaştırılmıştır. Kira sözleşmesinde kiralananın işletme ruhsatıyla ve demirbaşlarıyla birlikte kiralandığına dair bir hüküm bulunmamaktadır. Sözleşmede kira parasının aylık cironun bir bölümü olarak ödeneceğinin kararlaştırılması, taraflar arasındaki kira ilişkisinin hasılat kirası olduğunu göstermez. Sözleşmenin kira bedeli başlıklı 6. maddesindeki bu düzenleme sadece kira parasının belirlenmesine yöneliktir....
Türk Borçlar Kanunu'nun 357 ve devamı maddelerinde düzenlenen hasılat kirasından söz edilebilmesi için hasılat getiren bir taşınır ya da taşınmaz mal, ticari işletme ya da hakkın kira ilişkisinin konusunu oluşturması ve kiralananın demirbaşları ve işletme ruhsatı ile birlikte kiraya verilmesi gerekir. Oysa taraflar arasında düzenlenen sözleşmede kiralanan işyerinin cafe-bar olarak kullanılmak üzere kiraya verildiği, dekorasyonun kiracıya ait olduğu, kararlaştırılmıştır. Kira sözleşmesinde kiralananın işletme ruhsatıyla ve demirbaşlarıyla birlikte kiralandığına dair bir hüküm bulunmamaktadır. Sözleşmede kira parasının aylık cironun bir bölümü olarak ödeneceğinin kararlaştırılması, taraflar arasındaki kira ilişkisinin hasılat kirası olduğunu göstermez. Sözleşmenin kira bedeli başlıklı 6. maddesindeki bu düzenleme sadece kira parasının belirlenmesine yöneliktir....
Taraflar arasındaki ilişki; işletmenin işletilmesi sonucu elde edilen kâr, hukuki ürününün konu edildiği bir hasılat kira sözleşmesidir. Hasılat kirasına ilişkin yüksek mahkemelerin belirlemelerine ayrıca değinmek gerekirse; III. Kira sözleşmesi ve ürün (hasılat) kirası: Hasılat kirası; Borçlar Kanununun 270-298 maddelerinde düzenlenmiş olup, hasılat veren bir mal veya hakkın semerelerinden yararlanılmak ve işletmek üzere bir bedel karşılığında kiralayan tarafından kiracıya devredilmesinin taahhüt edilmesidir. Bir başka ifadeyle, hasılat kirasında kiralayan hasılat getiren bir malı, ya da, hakkı, kiracının bu malın semeresinden yararlanmasını da içerecek şekilde kiralamaktadır. Hasılat kirasının konusunu, hasılat getiren bir taşınır veya taşınmaz, yahut bir ticari işletme veya hak oluşturabilir. (Doç. Dr. Hüseyin Altaş, Hasılat ve şirket kirası, Yetkin Yayınları 2009, sayfa:73) Hasılat kirasında kiracı, kiralanan şeyi işletmekle yükümlüdür....
Her ne kadar dosya tacirler arası hasılat kira sözleşmesine ilişkin bulunduğundan bahisle Dairemize gönderilmiş ise de, kira konusu villa demirbaş listesi ile birlikte kiralanmıştır. Musakkaf nitelikte olan kiralananın Borçlar Kanununun hasılat kirası hükümlerine tabi olabilmesi için hasılat getiren bir yer olması ve işletme ruhsatı ile birlikte kiraya verilmesi gerekir. Dava konusu kiralananın işletme hakkı ile birlikte kiralandığı açıklanmamaktadır. Bu durum karşısında temyiz incelemesi görevi 07.03.2008 ve 6 sayılı Yargıtay Yüksek Başkanlar Kurulu Kararı gereğince 6.Hukuk Dairesine aittir. Dosyanın ilgili Yargıtay Yüksek 6.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 29.12.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
