Hukuk Dairesince temyiz incelemesi yapılmakta olan Borçlar Kanunundaki hasılat kirası hükümlerine tabi ticari işletme kiralamasından kaynaklanan uyuşmazlıkları temyiz inceleme görevi Dairemize ait bulunmaktadır. Somut olaydaki uyuşmazlık yukarıda da değinildiği gibi ticari işletme kirasından kaynaklanmamaktadır, ayrıca, aynı sözleşme ilişkisinden kaynaklanan tahliye davasına ilişkin yapılan yargılama sonucu verilen hükmün temyiz incelemesi de Yargıtay 6. Hukuk Dairesince yapılmış olup, 2797 sayılı Yargıtay K.nun 14.maddesi gereğince temyiz incelemesi 6.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 26.06.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Sulh Hukuk Mahkemesince, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 8/II, b, 1. maddesi ile 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanunun uygulama alanı içinde kalan yerler hakkında açılan davaların basit yargılama usulünün uygulandığı sulh hukuk mahkemesinde görülerek süratle sonuçlandırılması amaçlandığı, Borçlar Kanununun 270 ve devamı maddelerinde düzenlenen hasılat kirası hükümlerinin uygulanması gereken yerler hakkında anılan madde hükmü uygulanayacağından, talep edilen tazminat miktarına göre davayı görmekle görevli mahkemenin asliye hukuk mahkemesi olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir .... 2. Asliye Hukuk Mahkemesince ise taraflar arasındaki kira sözleşmesinin hasılat kirası olmadığı, uyuşmazlığı çözmekle sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/742 KARAR NO : 2023/747 DAVA : İtirazın İptali (Ürün Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 29/09/2023 KARAR TARİHİ : 06/10/2023 Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ürün Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin davalı ile yapmış olduğu 01.10.2019 tarihli sözleşmede, ------, otelden bağımsız olarak hem otel müşterilerine ve personeline hem de dışarıdan gelecek müşterilere hizmet verecek şekilde müvekkiline kira karşılığı işletilmesi adına imzalandığını ve bu tarihten itibaren müvekkili tarafından davalıya ait olan otelin restoranın işletmesine başlanıldığını, davalı borçlunun sözleşmenin asıl amacının dışına çıkarak restoran işletmesinin tüm işlerine rahatsızlık verecek ve işletmenin yürütülmesini engelleyecek derecede her daim olumsuz müdahil olduğunu, müvekkili ile yapılan sözleşmenin 6....
Hasılat kirası; Borçlar Kanununun 270- 298 maddelerinde düzenlenmiş olup, hasılat veren bir mal veya hakkın semerelerinden yararlanılmak ve işletmek üzere bir bedel karşılığında kiralayan tarafından kiracıya devredilmesinin taahhüt edilmesidir. Bir başka ifadeyle, hasılat kirasında kiralayan hasılat getiren bir malı, ya da, hakkı, kiracının bu malın semeresinden yararlanmasını da içerecek şekilde kiralamaktadır. Hasılat kirasının konusunu, hasılat getiren bir taşınır veya taşınmaz, yahut bir ticari işletme veya hak oluşturabilir. (Doç. Dr. Hüseyin Altaş, Hasılat ve şirket kirası, Yetkin Yayınları 2009, sayfa:73) Hasılat kirasında kiracı, kiralanan şeyi işletmekle yükümlüdür. Borçlar Kanununda, hasılat kirasının geçerliliği herhangi bir biçim koşuluna bağlanmamış, yine, süresi ile ilgili bir düzenleme yer almamıştır....
Mahkemece kira ilişkisinin hasılat kirası niteliğinde olduğu kabul edilerek, ödeme emri ile verilen ödeme sürenin 60 gün olmaması sebebiyle davanın reddine karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Takibe dayanak yapılan ve hükme esas alınan 04/08/2013 tarihli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.Borçlar Kanununda düzenlenen hasılat kirasından söz edilebilmesi için, hasılat getiren bir taşınır ya da taşınmaz mal, ticari işletme ya da hakkın kira ilişkisinin konusunu oluşturması, ve kiralananın işletme hakkıyla birlikte kiraya verilmesi gerekir. Dayanak kira sözleşmesine göre boş işyerleri mağaza olarak kullanılmak üzere kiraya verilmiş, demirbaş devri olmadığı gibi işletme ruhsatıyla da kiralanmadığı anlaşılmaktadır. Sözleşmede aylık kira parasının ciro esasına göre ödeneceğinin kararlaştırılması taraflar arasındaki kira ilişkisinin hasılat kirası olduğunu göstermez....
Mahkemece, kira sözleşmesinin hasılat kirası niteliğinde olmadığı, kira ücretinin hasılata oranla belirlenmesinin de kira sözleşmesini hasılat kirası haline getirmeyeceği, tarafların sözleşmenin hasılat kirası olduğunu kararlaştırıp, ihtilaf halinde TBK’nun örtülü konut ve işyeri kiralarını düzenleyen hükümlerine ilişkin itiraz ve defileri ileri sürmesinin engellenmesinin kamu düzeni niteliği gereği geçerliliği bulunmadığı, sözleşme içeriğine göre kiralananın galip vasfı işyeri olup, kiracıya verilecek sürenin 30 gün olduğu, davalının kira ücretinin mahsup edilerek ödendiği iddiasını İİK 269/c-1.f maddesi gereğince ispat edemediği, tüm bu nedenlerle davalı Star ......
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Bodrum 2.Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen, tarafları, tarih ve numarası yukarıda yazılı hükmün incelenmesi sırasında Yargıtay 13.Hukuk Dairesinin 17.03.2009 gün, 2009/2895-3468 sayılı,11.Hukuk Dairesinin 06.06.2009 gün, 2009/3476-4055 sayılı kararlarıyla meydana gelen görev uyuşmazlığının giderilmesi istenilmekle, 2797 sayılı Yasa uyarınca toplanan Başkanlar Kurulu’nca dairelerin görevsizlik kararlarıyla dava dosyası incelenerek gereği görüşüldü: Dava, hasılat kirası hükümlerine tabi ticari işletme kiralanmasından kaynaklanan alacak istemine ilişkindir. Uyuşmazlığın bu niteliği itibariyle,hükmün temyiz inceleme görevi 14.Hukuk Dairesine aittir. SONUÇ: Dosyanın bu Daireye gönderilmesine 9.7.2009 gününde oy birliği ile karar verildi....
Hasılat kirasının konusunu, hasılat getiren bir taşınır veya taşınmaz, yahut bir ticari işletme veya hak oluşturabilir. (Doç. Dr. Hüseyin Altaş, Hasılat ve şirket kirası, Yetkin Yayınları 2009, sayfa:73) Hasılat kirasında kiracı, kiralanan şeyi işletmekle yükümlüdür. Anılan kanunda, hasılat kirasının geçerliliği herhangi bir biçim koşuluna bağlanmamış, yine süresi ile ilgili bir düzenleme yer almamıştır. Ancak anılan Yasanın 285. maddesine göre, süre konusunda sözleşme veya mahalli adette aksine bir hüküm belirlenmemişse iki taraftan her biri en aşağı altı aylık bir ihbar sürecine uyarak sözleşmeyi feshedebilir. Bu hükmün mefhumu muhalifinden hasılat kiralarının minimum altı aylık sürelerle yapılabileceğini söylemek yanlış olmaz. Yine Borçlar Kanununun 287.maddesinde düzenlenen zımni yenilemenin hasılat kirasında bir yıl olması nedeniyle, bu sözleşmelerin bir yıllık sürelere tabi olduğu da söylenebilir....
Mahkemece, davacı ile davalı arasındaki hukuki ilişkinin hasılat kirası olduğu sonucuna varılarak davanın reddine karar verilmiş olup, bu kararın eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeye dayalı olduğu anlaşılmaktadır.Bu tür sigortalı saptanmasına ilişkin davaların kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu bulunduğu açıktır. Tespite konu dönemde yürürlükte bulunan 818 Sayılı Mülga Borçlar Kanununun 270-298 maddelerinde (1.7.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 Sayılı Borçlar Kanunu'nun 357 ila 376. maddeleri ) hasılat kirası düzenlenmiş olup, hasılat veren bir mal veya hakkın semerelerinden yararlanılmak ve işletmek üzere bir bedel karşılığında kiralayan tarafından kiracıya devredilmesinin taahhüt edilmesidir. Bir başka ifadeyle, hasılat kirasında kiralayan hasılat getiren bir malı ya da hakkı, kiracının bu malın semeresinden yararlanmasını da içerecek şekilde kiralamaktadır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ : 14/01/2022 ESAS NO : 2022/55 KARAR NO : 2022/22 MAHKEMESİ : ÇEŞME ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 10/11/2021 ESAS NO : 2020/225 KARAR NO : 2021/638 DAVANIN KONUSU : Alacak (Hasılat Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR TARİHİ :29.4.2022 GEREKÇELİ KARAR TARİHİ : 29.4.2022 İzmir 4. Asliye Ticaret Mahkemesi ile Çeşme Asliye Hukuk Mahkemesi arasında oluşan görev uyuşmazlığının yargı yeri belirlenmesi yoluyla giderilmesi İzmir 4. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından talep edilmekle dosya kapsamı incelendi. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : Dava, alacak istemine ilişkindir. İzmir 4.Asliye Ticaret Mahkemesi ile Çeşme Asliye Hukuk Mahkemesi arasında HSK'nun 7.7.2021 tarihli 608 sayılı kararı ilgi tutularak karşılıklı olarak görevsizlik/gönderme kararları verilmiş, yargı yerinin belirlenmesi için dosya Dairemize gönderilmiştir. Somut olayda; Dava konusu ......
