Bu nedenle murisin tasarruf özgürlüğünü aşarak yapmış olduğu kazandırmaların, mirasçıların saklı payları oranında indirilmesi için saklı paylı mirasçılara dava ve def'i imkânı sağlanmıştır. TMK’nın 560 ve devamı maddelerinde düzenleme alanı bulan tenkis (indirim) davası ile mirasbırakanın yaptığı tasarrufların iptali değil, değiştirilmesi, tasarruf edilebilir sınıra çekilmesi amaçlanmıştır. Sağlararası veya ölüme bağlı bir tasarruf ile saklı pay sahibi mirasçının saklı payına el atıldığı takdirde, yapılan o tasarruf, tenkis davası yoluyla saklı paylı mirasçının saklı payı temin edilinceye kadar indirime tabi tutulur ve daha önce kurulan işlemde bir değişiklik meydana gelir. Bu nedenle tenkis davası yenilik doğuran bir dava olup, bu konuda öğreti ve yargı kararlarında görüş birliği bulunmaktadır. Yukarıda değinildiği gibi tenkisin konusunu, mirasbırakanın saklı paylı mirasçıların saklı paylarını ihlal eden kazandırmaları oluşturur....

Ancak 289 ada, 5 parsel bakımından muris ...’e miras yoluyla intikal eden ¼ pay bakımandan iptal tescile karar verilmesi gerektiği, öte yandan taşınmazın tamamı veya ilk temliki işlem olan bağışla devredilen ½ pay üzerinden iptal tescile karar verilmiş izlenimi yaratılmasının doğru olmadığı, diğer yandan bağışa konu kısım bakımından da tenkise tabi olduğunun gözetilmemesinin doğru olmadığı” gerekçesiyle bozulmuş, mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda 3 numaralı bağımsız bölüm yönünden karar kesinleştiğinden bu konuda yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığını, 289 ada, 5 parsel yönünden ¼ payın iptali ile davacılara payları oranında tesciline, 5 parseldeki reddedilen ¾ pay için de davacıların saklı payları oranında tenkisine ilişkin olarak verilen karar Dairece; “...Davacılar, dava dilekçesinde; kademeli olarak tenkis isteğinde de bulunarak eldeki davayı açmışlardır....

Bununla birlikte, her ne kadar mahkemece bozma ilamına yanlış anlam verilerek “Yargıtay’ca tenkis ve terekeye iade isteği yönünden mahkeme kararının onandığı ve davalı yararına usuli kazanılmış hak doğduğu” belirtilerek tenkis isteği bakımından bir değerlendirme yapılmamış ise de ,anılan hususun bozma kapsamı ile kesinleşmediği sabittir. Ancak, somut olayda temlik tarihine göre mirasbırakan tarafından davalıya bağış suretiyle yapılan temlikin mutlak tenkise tabi olmadığı, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 565/4. maddesinde belirtildiği üzere mirasbırakanın saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacıyla temlik yaptığı iddiasının yöntemince ispatlanamadığı gözetildiğinde tenkis isteği yönünden de davanın reddine karar verilmiş olması sonucu itibariyle ve bu gerekçeyle doğrudur....

e yapılan temlik açısından, bilindiği gibi, koşulların mevcudiyeti halinde bağış yoluyla yapılan temliki işlemlerin ... Medeni Yasasının 565. maddesi gereğince tenkise tabi tutulacağı kuşkusuzdur. Tenkis isteğinin de süresinde yapıldığı anlaşılmaktadır. Ne var ki, tenkis isteği ile ilgili olarak yapılan inceleme ve araştırmanın hüküm vermeye yeterli olduğu söylenemez. Hal böyle olunca; davalı ... hakkındaki davanın kabulüne, davalı ... hakkında açılan dava yönünden ise gerekli araştırma yapılarak davalı ...'dan muris muvazaası nedeniyle intikal edecek pay da gözetilerek varılacak sonuca göre bir hüküm kurulması gerekirken yazılı olduğu üzere hüküm tesisi isabetsizdir” gerekçesiyle bozulmuş, mahkemece, bozma ilamına uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Karar, davalı ... tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla, Tetkik Hakimi ...’ın raporu okundu. Düşüncesi alındı. Dosya incelendi. Gereği görüşülüp, düşünüldü....

ile torunları olup, saklı pay oranları da farklı olduğu halde aynı miktarda tenkis alacakları olduğu belirlenip, sonuç olarak davalılar aleyhine toplamda fazla miktar tenkis bedeli hükmedilmesi de doğru bulunmamıştır....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTAL, TESCİL VE TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacı, mirasbırakanı ....'ın 14 parsel sayılı taşınmazını davalıya temlik ettiğini, işlemin mirasçıdan mal kaçırma amaçlı bedelsiz ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek miras payı oranında tapu iptal ve tescile ya da tenkise karar verilmesini istemiştir. Davalı,murisin yaptığı bağışın karşılıksız olmadığını, bağış koşullarının eksiksiz yerine getirildiğini, saklı payı ihlal kastının bulunmadığını belirtip davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, mirasbırakanın saklı payı ihlal kastı bulunmadığı, bağış koşullarının davalı tarafından yerine getirildiği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Karar, davacı vekilince süresinde temyiz edilmiş olmakla Tetkik Hakimi ...’nın raporu okundu. Düşüncesi alındı. Dosya incelendi. Gereği görüşülüp, düşünüldü....

Bilindiği üzere; Tenkis (indirim) davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (bağış) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul; mirasbırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise kazandırma konusu tereke ile kazandırma (temlik ) dışı terekenin tümüyle bilinmesiyle mümkündür. Tereke mirasbırakanın ölüm tarihinde bırakmış olduğu malvarlığı kıymetleri ile iadeye ve tenkise tabi olarak yaptığı kazandırmalardır. Bunlar terekenin aktifini oluşturur. Mirasbırakanın borçları, bakmakla yükümlü olduğu kişilerin 743 sayılı Kanun uygulanacaksa bir aylık 4721 sayılı Kanun uygulanacaksa üç aylık nafakası, terekenin defterinin tutulması, mühürlenmesi, cenaze masrafları gibi giderler de pasifidir....

Şöyle ki; taraflar saklı paylı mirasçı olup, saklı paylı mirasçılara yapılan kazandırmalarda davalılara yapılan kazandırma, saklı kısımla sınırlı olduğundan, tenkis hesabının saklı payı aşan kısım nazara alınarak, miras bırakan tarafından yapılan kazandırmaların tamamına orantılı olarak tenkise tabi olduğu 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 561. maddesi hükmü gereğidir.Hal böyle olunca, mahkemece davalıların saklı paylı mirasçı oldukları gözetilerek Türk Medeni Kanununun 561. maddesi uyarınca, saklı pay sahibi davalılara vasiyetname ile yapılan ve tasarruf edilebilir kısmı aşan kazandırmaların onların saklı paylarını aşan kısmına orantılı olarak tenkise tabi tutulacağından, sabit tenkis oranının buna göre hesaplanması, tasarrufa konu taşınmazlar sabit tenkis oranında bölünmez kabul edilirse davalılara tercih hakkının kullandırılması, davalılar bedel ödemek isterlerse taşınmazların değerlerinin tercih tarihine göre belirlenerek varılacak sonuca göre karar verilmesi gerektiği görüşünde olduğumdan...

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TENKİS Taraflar arasında görülen tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar taraf vekillerince yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'nün raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, tenkis isteğine ilişkindir. Davacı, mirasbırakan ...'un, 1912 ve 1913 parsel sayılı taşınmazlarını davalıya bağışladığını, mirasbırakanın dava konusu taşınmazlardan başka malvarlığının olmadığını, tarafların amacının saklı pay kurallarını bertaraf etmek olduğunu ileri sürerek, dava konusu taşınmazların saklı payı miktarındaki kısmının tapu kayıtlarının iptali ile adına tesciline karar verilmesini istemiştir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL, TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacı, ortak murisleri ...'nin 19 parsel sayılı taşınmazını mirastan mal kaçırmak amacıyla davalı oğluna bağış yoluyla temlik ettiğini, tasarrufun hukuka aykırı olup, miras hakkının zedelendiğini ileri sürerek, öncelikle miras payı oranında tapu iptal ve tescile, olmaz ise saklı payı oranında tenkise karar verilmesini istemiştir. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, tapu iptal ve tescil isteminin koşulları oluşmadığından, tenkis isteminin ise zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir. Karar, davacı vekilince süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'nun raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü....