"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 20.02.2004 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali, tescil, mümkün değilse geçit hakkı tesisi, davalı ... karşılık davada kal istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davalı ... hakkındaki davanın vazgeçme nedeniyle reddine, davalı ... hakkındaki davanın reddine, davalı ...'nin karşılık davasının reddine dair verilen 02.05.2006 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ... ve davalı, karşı davacı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne, davacı ...'...
Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir....
Mahkemece, davanın kabulü ile davacılara ait 318 No’lu parsel lehine, 30.05.2013 tarihli fen bilirkişi raporunda (K), (G), (H) ve (J) harfleriyle gösterilen kısımlarda davalılara ait 331, 277, 276 ve 275 No’lu parseller aleyhine geçit hakkı kurulmasına; geçit bedeli olarak belirlenen 13.975,00TL’nin davacı tarafından, anılan parsel maliklerine tapudaki payları oranında ödenmesine karar verilmiştir. Hükmü, aleyhine geçit kurulan 275 No’lu parsel maliklerinden (dahili davalılar) ..., ... ve ... vekili temyiz etmiştir. 492 sayılı Harçlar Kanununun 16. maddesi gereğince; müdahalenin men’i, tapu iptali ve tescil gibi gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda, gayrimenkulün değeri nazara alınarak harç alınır. Mahkemelerin görev konusunu düzenleyen 1086 sayılı HUMK'nun 1. maddesi gereğince de görev, dava olunan şeyin değerine göre belirtilmiş ise görevli mahkemenin tespitinde, davanın açıldığı gündeki değerin esas tutulması gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 19/09/2013 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil, geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın hukuki yarar yokluğundan reddine dair verilen 24/12/2020 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Mahkemece, Yargıtay 14....
DELİLLER, DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; HMK.nın 355. maddesindeki düzenleme uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılan inceleme sonucunda, Dava, Türk Medeni Kanununun 747.maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir. Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir....
Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır. Kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 ve 1012. maddesi ile Tapu Sicil Tüzüğünün 60. maddesi uyarınca tapu kaydının beyanlar hanesine yazılması da gereklidir. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır. Somut uyuşmazlığa gelince; mahkemece bilirkişi raporu ve krokisinde 1 no'lu alternatif olarak belirlenen 104 ve 110 parsel sayılı taşınmazlar üzerinden geçit hakkı kurulmuştur. Dosya içerisindeki pafta suretine göre aleyhine geçit kurulan 104 ve 110 parsel sayılı taşınmazların yüzölçümünün komşu 129 ada 18 ve 125 parsel sayılı taşınmazlardan daha küçük olduğu anlaşılmaktadır....
Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir....
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; malikle anlaşarak geçit hakkı alınsa bile bu geçit hakkı işleminin tapu kütüğüne tescil edilmediğini, zorunlu geçit hakkının tescil edilmesi gerektiğini belirterek, söz konusu taşınmazın üniversite tarafından kamu yararına yönelik olarak okul alınması amacı ile satın alındığını, taşınmazda üniversitelerin kurulmasına yönelik tüm projelerin tamamlandığını, Yargıtayın kamu hizmetine tahsis edilen okul, park gibi yerlerde geçit hakkı kurulamayacağına dair uygulamalarının olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir. 2. Diğer davalılar davanın reddini istemiştir. III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI 1....
DELİLLER : Keşif, bilirkişi raporu, çap örneği, tapu kaydı ve tüm dosya kapsamı. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, Türk Medeni Kanunu'nun 747. maddesi kapsamında zorunlu geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir. Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine mutlak geçit ihtiyacı veya geçit yoksunluğu, ikincisine de nisbi geçit ihtiyacı ya da geçit yetersizliği denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur....
daimi geçit irtifakının tesisine ve tapu siciline tescil edilmesine, yargılama gidereleri ile ücreti vekaletin davalı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
