"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 29.02.2012 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair verilen 19.06.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir. Davacı, 12 parsel sayılı taşınmazı lehine geçit hakkı kurulmasını istemiştir. Mahkemece, aleyhine geçit kurulması istenen taşınmaz yargılama sırasında davacı tarafça satın alındığından, davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, bakiye harç ve vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmiştir....
Bilindiği gibi bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Öte yandan, zorunlu geçit hakkı, mülkiyet hakkının kanundan doğan dolaylı bir sınırlaması olduğundan bu tür sınırlamalar ancak mülkiyet hakkına konu taşınmazlar için söz konusu olabilir. Taşınmaz mallarda mülkiyet hakkı, kural olarak o taşınmazın tapu siciline tescil edilmesi ile doğar. Tapu siciline kayıtlı olmayan bir taşınmaz üzerinde mülkiyet hakkının varlığından söz edilemez....
alternatif yolun genişliğide 3 metre olup 128 metre uzunluğunda olduğunu, bu yol üzerinde geçit hakkı kurulmasına engel olan bir durum olmadığını ve bu yol üzerinde geçit hakkının kurulması aleyhine karar verilecek olan müvekkili açısından en az zarar görülecek olanı olduğunu, bu nedenle müvekkili aleyhine kurulmuş olan ve raporda belirtilen 2 numaralı alternatif yolun geçit hakkı kapsamından çıkarılmasını, müvekkilinin taşınmazı üzerinde kurulmasına karar verilen geçit hakkının kaldırılmasını ve davacı T1 e ait olan 160 ada 6 parsel nolu taşınmaz üzerindeki 5 numaralı alternatif yolda ya da daha uygun başka yoldan geçit hakkı kurulmasını talep ettiklerini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir....
Davacı ..., kesinleşmiş mahkeme kararı ile kendisine ait 101 ada 69 sayılı parsel lehine 101 ada 71 sayılı parsel aleyhine tesis edilen ve paftasına işlenen geçit hakkının uygulama kadastrosu sırasında nazara alınmayarak ve davalıya ait 101 ada 70 sayılı parsel içerisine katılmak suretiyle tespit ve tescil edildiğinden bahisle geçit hakkına konu edilen yerin adına tescilini istemiştir. Yargılama sırasında dosyaya ibraz edilen 22.02.2012 tarihli ıslah dilekçesi ile tapu iptal ve tescil davasını ıslah yoluyla değiştirerek mahkeme ilamı ile tesis edilen geçit hakkına konu edilen yolun tespiti ile davalının müdahalesinin men'ini talep etmiştir....
Davalı parselinden 6 metre eninde 513 m²'lik yerden geçit hakkı kurulmasına karar verilmiş ise de kesintisiz olarak genel yola ulaşacak şekilde geçit hakkı kurulmadığı, yapılan keşif sırasında yolun bir kısım yerinden tescil harici fundalık alandan geçtiği, bu alanla ilgili Kadirli Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2010/962 Esas 2013/38 Karar sayılı ilamı ile Hazine lehine tescil kararı verilmiş olduğu, ancak bu kararla ilgili olarak dosyada kesinleştirme bulunmadığı, bu dosyanın kesinleştirilmesi ve geçit hakkı kurulabilecek 252 m²'lik yer ile ilgili tescil kararı verildiğine göre tapu kaydının ve kadastro paftasının celp edilmesi, tapu malikinin davaya dahil edilmesi gerekmektedir. Geçit hakkının taşınmazı ikiye bölecek şekilde ve kullanım bütünlüğünü bozacak şekilde kurulmaması gerekmektedir. Davalıya ait 161 parsel sayılı taşınmazın güney kısmından sınır boyundan geçit hakkı kurulması gerekmektedir....
Mahkemece, davacının dayandığı satın alma senedinin düzenlendiği tarihte çekişmeli 108 ada 16 parsel sayılı taşınmazın tapulu olduğu ve tapulu taşınmazların haricen satımının geçerli olmadığı, dava konusu taşınmaz bölümünün yol olduğu iddiasının ise ispat edilemediği, belirtilen yerden geçit hakkı tesisinin de mümkün olmadığı gerekçesiyle tapu iptali ve terkin isteği yönünden davanın reddine karar verilmiştir....
Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır. Geçit hakkı ancak tapuya tescil edilmiş taşınmazlar üzerinden kurulabilir. Zira kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 maddesi gereğince tapuya tescil edilmesi gerekir. Somut olay da aleyhine geçit kurulan 18 parsel sayılı taşınmazın Mera Komisyonu Tahsis kararı ile Bigadiç/ Abacı Köyüne mera olarak tahsisinin yapıldığı anlaşılmaktadır. Meralar devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerdendir. Bu özelliği itibariyle de kamu malıdır. Kamu malı olan bir yerin, kişilerin özel yararlanmasına terki olanaklı değildir. Kısaca belirtmek gerekirse, mera üzerinden geçit kurulamaz. Yasal olmayan gerekçelerle yazılı şekilde meradan geçit hakkı kurulmasına ilişkin hüküm tesisi doğru görülmemiştir....
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine "Mutlak geçit ihtiyacı" veya "Geçit yoksunluğu", ikincisine de "Nispi geçit ihtiyacı" ya da "Geçit yetersizliği" denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Geçit tesisi davalarında başlangıçta davacı tarafından öngörülemediğinden dava dilekçesinde talep edilen yer dışındaki güzergahlardan da geçit kurulması gerekebilir....
Zorunlu geçit iki tarafın menfaati gözetilerek belirlenir.” şeklinde hüküm altına alınmıştır. Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “ geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “ geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise; dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir....
Hükmü, davacılar vekili ve davalı ... vekili ayrı ayrı temyiz etmiştir. Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine "Mutlak geçit ihtiyacı" veya "Geçit yoksunluğu", ikincisine de "Nispi geçit ihtiyacı" ya da "Geçit yetersizliği" denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir....
