Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine "Mutlak geçit ihtiyacı" veya "Geçit yoksunluğu", ikincisine de "Nispi geçit ihtiyacı" ya da "Geçit yetersizliği" denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır....
Aynı dairenin 2013/15433 E. 2014/2561 K. sayılı ilamında; ".....Lehine geçit hakkı kurulan 133 ada 18 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydına göre malikinin Maliye Hazinesi olduğu, davacı İsmail Yılmaz'ın payının bulunmadığı anlaşılmıştır. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin bu dava ancak lehine geçit hakkı kurulacak taşınmaz maliki tarafından açılabilir.Bu nedenle mahkemece, davanın aktif dava ehliyeti yokluğu nedeniyle reddi gerekirken esastan incelenerek sonuçlandırılması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir." denilmiştir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2021/247 KARAR NO : 2021/1267 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : KALE(DENİZLİ) ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 27/10/2020 NUMARASI : 2018/101 ESAS 2020/141 KARAR DAVA KONUSU : Geçit Hakkı KARAR : Tarafların İddia Ve Savunmalarının Özeti: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkiline ait Denizli ili Kale ilçesi Gökçeören köyü 101 ada 882 parsel sayılı taşınmazın genel yola çıkışının bulunmadığını belirterek davalıya ait aynı yerde bulunan 101 ada 877 parsel sayılı taşınmaz üzerinden geçit hakkı tesisine karar verilmesini talep etmiştir....
Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 747/2.maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı, taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir....
Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun “zorunlu geçit” başlıklı 747’nci maddesi “Taşınmazından genel yola çıkmak için yeterli geçidi bulunmayan malik, tam bir bedel karşılığında bir geçit hakkı tanınmasını komşularından isteyebilir” hükmünü içermektedir. Bu itibarla geçit hakkı kurulabilmesi için geçit ihtiyacı duyulan taşınmazın genel yola hiç veya yeteri kadar bağlantısının bulunmaması gerekmektedir. İlk hâlde mutlak, ikinci hâlde nisbi geçit ihtiyacı söz konusudur. Geçit ihtiyacı baştan itibaren olabileceği gibi sonradan gerçekleştirilen kadastro, imar uygulamaları veya kamulaştırma işlemi sonucu da doğabilir....
Bu nedenle ; Geçit hakkı için belirlenen Amasya İli, Merkez İlçesi, Kızseki Köyü 235 ada 35 parsel sayılı taşınmaz malikleri davaya dahil edilerek ; ; geçit hakkı için belirlenen taşınmaz malikleri dışında kalan diğer taşınmaz malikleri açısından ;davacı tarafından 235 ada 35 parsel sayılı taşınmaz malikleri haricindeki diğer davalı ve dahili davalılar aleyhine açılan geçit hakkı davasının pasif husumet yokluğu nedeniyle husumet yokluğundan reddine, karar verilmiştir....
Temyiz Sebepleri Dahili davalı Hazine vekili, aleyhine geçit kurulan taşınmazların kullanım şekli ve bütünlüğü bozulmadan yüklü taşınmaza en az zarar verecek güzergahın belirlenmesini, geçit yeri paftasına işaretlenip Karayolları Genel Müdürlüğüne gönderilerek çıkışın karayolu bağlantısı nedeniyle can güvenliği oluşturup oluşturmayacağının değerlendirilmesini ve res'en tespit edilecek nedenlerle hükmün bozulmasını istemiştir. C. Gerekçe 1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk Geçit hakkı ile ilgili yasal düzenlemeler 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 747 ve devamı maddelerinde yer almaktadır. 3....
Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır....
Davalı ... cevap dilekçesinde özetle; 192 ada 35 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, davacı taşınmazı lehine geçit hakkı kurulmasını istemediğini belirterek, davanın reddini savunmuştur. 2. Davalı ... ise cevap dilekçesinde özetle; 192 ada 34 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, davacının daimi olarak 192 ada 21 parsel sayılı taşınmazda ikamet etmediğini, bu nedenle davacının geçite ihtiyacı olmadığını beyan ederek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir. III. MAHKEME KARARI Mahkemenin 08.07.2015 tarihli ve 2012/68 Esas, 2015/147 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir. IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ A. Yargıtay Bozma Kararı 1. Hükmü, davalı ... vekili ve davalılar ..., ... ve ... temyiz etmişlerdir. 2. Yargıtay 14....
Kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanunun 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün "İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili" başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmelidir. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır. Ayrıca geçit hakkı kurulan yerde köprü bulunmakla geçit hakkı TMK 747 gereği kesintisiz olması gerekeceğinden köprünün geçit hakkı tesisine uygun olup olmadığının DSİ den araştırılması gerekir....
