Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2020/207 Esas, 2022/63 Karar sayılı gerekçeli kararında özetle: 1- Davanın kabulü ile; Kocaeli İli, Körfez İlçesi Alihocalar mahallesi, 176 ada, 5 parsel sayılı davacı adına kayıtlı taşınmazın yolunun olmaması nedeniyle, 17/06/2021 havale tarihli Fen bilirkişi raporunda ekli Krokide (B) harfi ile gösterilen, komşu 1 nolu parsele isabet eden 116,70 m²'lik kısmı üzerine davacıya ait Kocaeli İli, Körfez İlçesi Alihocalar mahallesi, 176 ada, 5 parsel sayılı taşınmaz lehine geçit hakkı tesisine, 17/06/2021 havale tarihli Fen bilirkişi raporunun kararın eki sayılmasına, 2- Tesis edilen geçit hakkının 4721 sayılı TMK'nın 748/3. maddesi gereğince tapunun beyanlar hanesinde gösterilmesine, 3- Karar kesinleştiğinde Mahkememiz veznesine depo edilen 19.256,00 TL geçit hakkı bedelinin; Kocaeli İli, Körfez İlçesi Alihocalar mahallesi, 176 ada, 1 nolu parsel maliki olan davalı belediyeye ödenmesine, dair karar verildiği görülmektedir....
HMK'nun 355.maddesi uyarınca istinaf istemleri ile yönünden yapılan incelemede; Geçit hakkı davaları ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun “zorunlu geçit” başlıklı 747’nci maddesi “Taşınmazından genel yola çıkmak için yeterli geçidi bulunmayan malik, tam bir bedel karşılığında bir geçit hakkı tanınmasını komşularından isteyebilir” hükmünü içermektedir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 31/05/2023 NUMARASI : 2019/351 ESAS, 2022/66 KARAR DAVA KONUSU : Geçit Hakkı KARAR : KARAR TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin İstanbul İli, Sarıyer İlçesi, Gümüşdere Köyü, Dere Boyu Mevkiinde kain, 171 ve 172 parsellerin sahibi olduğunu, davalının ise aynı mevkiide komşu 169 parselin maliki olduğunu ve müvekkilinin sahip olduğu taşınmazların yolu olmadığından komşu taşınmazın bir kısmını yol olarak kullandığını, 4721 sayılı Tük Medeni Kanunun “Zorunlu Geçit” başlıklı 747. maddesi gereği bedeli müvekkil tarafından ödenmek koşulu ile müvekkilin sahibi bulunduğu arsaya geçebilmesi için davalının taşınmazından mahkemece uygun görülecek bir alanın yol olarak kullanılması için müvekkili yararına geçit hakkı tesisine ve tespit edilecek geçit hakkının tapuya tesciline karar verilmesini ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir...
Uyuşmazlığın çözümü için öncelikle geçit hakkına ilişkin kısa bir açıklama yapılmasında fayda vardır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) “zorunlu geçit” başlıklı 747’nci maddesi “Taşınmazından genel yola çıkmak için yeterli geçidi bulunmayan malik, tam bir bedel karşılığında bir geçit hakkı tanınmasını komşularından isteyebilir” hükmünü içermektedir. Geçit hakkı kurulabilmesi için geçit ihtiyacı duyulan taşınmazın genel yola hiç veya yeteri kadar bağlantısının bulunmaması gerekmektedir. İlk hâlde mutlak, ikinci hâlde nispi geçit ihtiyacı söz konusudur. Geçit ihtiyacı baştan itibaren olabileceği gibi, sonradan gerçekleştirilen kadastro, imar uygulamaları veya kamulaştırma işlemi sonucu da doğabilir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından, leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur....
parsel sayılı taşınmazın D harfi ile gösterilen 19,97 m²' sinden; olacak şekilde bu taşınmazlar aleyhine olacak şekilde toplam 8.877,50 TL bedel karşılığında geçit hakkı (irtifakı) tesis edilmesine karar verilmiştir....
İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek inceleme yapılmıştır. Dava, geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir. "1 Ocak 2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun 702. maddesinde, mülga 743 sayılı Kanununun 630. maddesinde yer almayan bir hükme dördüncü fıkra olarak yer verilmiştir....
İstinaf yoluna başvuran davacı T1 vekili dilekçesinde özetle; daha önceden amcası olan davalının parselinden geçtiğini belirterek 1 no lu parselden geçit hakkı verilmesini talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Dava, geçit hakkı kurulması ve tapuya tescili isteğinden ibarettir. 4721 sayılı TMK'nın 747. maddesinde "Taşınmazından genel yola çıkmak için yeterli geçidi bulunmayan malik, tam bir bedel karşılığında bir geçit hakkı tanınmasını komşularından isteyebilir. Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır....
Davacı tarafın, geçit irtifakı tesisini talep hakkı bulunmadığı yönündeki itirazlarımızı tekrarla, belirtmek isteriz ki bir an için geçit hakkı kurulacağı düşünülse, müvekkillere ait taşınmazlara geçit irtifakı kurulması hakkaniyetli olmayacaktır. Şöyle ki; Aleyhine geçit hakkı tesis edilecek taşınmazlar arasında, davacının eşine veya yakın hısımlarına ait taşınmaz varsa geçit hakkı tesisi için öncelikle bu taşınmaz değerlendirilmelidir. Yargıtay 14. HD. E. 6038, K. 7803 T. 21/05/2013 tarihli kararına göre; "Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir....
İlgili Hukuk 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369, 370 ve 371 inci maddeleri, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 747 nci maddesi 3. Değerlendirme 1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. 2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir. VI....
sayılı taşınmazından bedelsiz olarak müvekkilinin sahibi olduğu 116 ada 16 parsel taşınmaz lehine geçit hakkı tesisine karar verilmesini talep etmiştir....
