Meradan yararlanma hakkı olan köy ve belediyeler yoksun kaldıkları yararlanma nedeniyle haksız elatmanın önlenmesini, hayvanlarının yararlanamaması sebebiyle ot bedelini, mülkiyet hakkı sahibi olan Hazine ise, haksız elatmanın giderilmesi ve bunun dışında 4342 sayılı Mera Kanununun 4/4 maddesine dayanarak meralarda meydana gelen tahribat sebebiyle eski hale getirme masraflarının tahsilini haksız eylem sahibinden isteyebilir. Başka bir ifade ile köy ve belediyelerin eski hale getirme masraflarını, Hazinenin de ot bedelinin tahsilini talep etmesine olanak yoktur. Mahkemece açıklanan yön gözetilmeksizin Hazine yararına sadece eski hale getirme bedeline hükmedilmesi gerekirken, ot bedeline de hükmedilmiş olması doğru görülmediğinden kararın bozulması gerekirken maddi hata sonucu onandığı anlaşıldığından davalı vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile onama kararının kaldırılarak hükmün yukarıda yazılı nedenlerle bozulması gerekmiştir....
Dava, taşınmazın eski haline getirilmesi olmadığı takdirde eski hale getirme bedeli istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davalılar ve davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davacılar vekili müvekkillerine ait taşınmazların 01.09.2008 başlangıç tarihli sözleşmeler ile davalı şirkete kiraya verildiğini, davalı şirketin kiralananda kullanma amacına uygun bir takım tadilatlar yaptığını, sözleşmede yapılan tadilatların kira süresi sonunda eski hale getirileceğinin kararlaştırıldığını, davalının kiralananı tahliye ettiğini, yaptırılan tespitte mecurun eski hale getirilmeyip, eski hale getirme maliyetinin 27.726 TL olarak hesaplandığını belirterek fazlaya ilişkin hakkı saklı olmak üzere, taşınmazın projeye uygun olarak eski hale getirilmesi aksi takdirde 27.726 TL eski hale getirme bedelinin tahsilini istemiştir....
Bu nedenle davalı şirketler hakkındaki davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi, 2) Taşınmaza kamulaştırmasız el atılması nedeniyle taşınmazın eski hale getirilmesi talep edilmiş olup , usulüne uygun oluşturulacak bilirkişi kurulu ile mahallinde keşif yapılıp arazi niteliğindeki taşınmaza gelir metodu esas alınarak, kamulaştırmasız el konulan bölümünün bedeli ile taşınmazın eski hale getirme bedelleri ayrı ayrı tespit ettirilerek, eski hale getirme masraflarının, yer bedelinden fazla olması halinde taşınmazın yer bedeline hükmedilip, bu kısımdaki tapu kaydının iptali ile davalı idare adına tesciline; yer bedelinin fazla olması halinde ise, eski hale getirme bedeline ve el atıldığı zaman taşınmaz üzerinde ürün var ise bu ürünün bedeline de hükmedilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, 3) Dava konusu 102 ada 73 parsel nolu taşınmazda davacı paydaş olduğu halde, tam pay sahibi gibi kabul edilmek suretiyle bedele hükmedilmesi...
Müdahaleli durumda olan kayadan oyma yerlerin korunması gereken kültür ve tabiat varlığı olmaması durumunda, öncelikle tespit edilecek eski hale getirme bedeli üzerinden usulüne uygun şekilde tamamlama harcı ikmal edildikten sonra eski hale getirme şekli konusunda Bölge Koruma Kurulu'ndan da görüş alınarak mahkemece gerektiğinde eski hale getirme kararı verilebileceği, korunması gereken kültür ve tabiat varlığı olması durumunda ise eski hale getirme kararı verilemeyeceği değerlendirilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir....
Ne var ki, Nevşehir 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/67 D.İş sayılı Tespit Dosyasında dava tarihindeki eski hale getirme bedelinin 10.257,00 TL olarak tespit edildiği, bu kez eldeki dosyada yapılan ilk uygulamada; tespit zamanındaki arazi yapısı ile keşif sırasındaki arazi yapısının değiştiği, bazı yerlerde çalışma yapılıp düzeltilmesi ve tel örgü çekilmesi nedeniyle tecavüz miktarının dolayısıyla eski hale getirme bedelinin değişerek dava tarihi itibariyle 6.739,00TL olarak tespit edildiği, tarafların bilirkişi raporuna itirazları üzerine alınan ek raporda ise bu bedelin 8.525,00 TL olarak belirlendiği, kararın Dairece usulden bozulmasından sonra yapılan ikinci uygulamada ise bilirkişilerin 2013 yılındaki eski hale getirme bedelini 17.175,44 TL olarak tespit ettikleri, oysa eldeki davanın 26.2.2009 tarihinde açıldığı gözetildiğinde mahkemece ilk bilirkişi raporuna alınan ek rapordaki bilimsel verilere uygun olarak hesaplanan 8.525,00 TL eski hale iade bedeline karar verilmesi gerekirken...
Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Elatmanın Önlenmesi, Yıkım, Eski Hale Getirme Bedeli Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, elatmanın önlenmesi davasının kabulüne, yıkım talebinin reddine ve eski hale getirme bedeli davasının da kısmen kabulüne karar verilmiş olup, hükmün davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. K A R A R Davacı Hazine vekili, mera vasfında olan 134 ada 152 parsel sayılı taşınmazın 1.032,00 m2’lik kısmına davalı tarafından buğday ekilmek suretiyle müdahale edildiğini belirterek müdahalenin önlenmesine, dava konusu taşınmaz üzerindeki buğday dahil her türlü muhdesatın kal’ine ve 147,28 TL eski hale getirme bedelinin tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Davalı, davaya cevap vermemiştir....
Davacının istemi eski hale getirme bedeline ilişkindir. Bu tür davalarda Dairemizin yerleşik uygulamalarına göre eski hale getirme bedeli taşınmazın gerçek bedelinin (rayiç değerinin) üzerinde ise, eski hale getirme bedeli değil, rayiç değer esas alınır, ayrıca mülkiyet hakkı davacı üzerinde kalacağı için rayiç değer üzerinden uygun miktarda indirim yapılır....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki elatmanın önlenmesi, kesilen ağaç bedellerinin tazmini, kal ve eski hale getirme bedeli davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kısmen kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davalı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R - Dava, elatmanın önlenmesi, kesilen ağaç bedellerinin tazmini, kal ve eski hale getirme bedeli istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı idare vekilince temyiz edilmiştir. Dosyadaki kanıt ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre davanın kısmen kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atmanın önlenmesi ve eski hale getirme bedeli davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kısmen kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı idare vekili yönünden verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R - Dava, kamulaştırmasız el atmanın önlenmesi ve eski hale getirme bedeli istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı idare vekilince temyiz edilmiştir. Dosyada bulunan kanıt ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre davanın kısmen kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir....
Şöyle ki; 1)Dava dilekçesinde kamulaştırmasız el atmanın önlenmesi, kal ve eski hale iade talep edildiği gözetilerek dava konusu taşınmazdan geçirilen doğal gaz boru hattı nedeniyle oluşan irtifak hakkı bedeli ile taşınmazın eski hale getirme masrafları ayrı ayrı belirlenerek eski hale getirme masraflarının fazla olması halinde irtifak hakkı bedeline ve bu hakkın davacıların hissesi oranında davalı idare adına tesciline, aksi halde el atmanın önlenmesi, eski hale iade ve kal'e karar verilmesi gerekirken, mahkemece eski hale getirme bedeli hususunda inceleme yapılmadan taşınmazın el atılan kısmının irtifak hakkı bedeline hükmedilmesi, 2)Taşınmazdan geçirilen irtifak hakkı bedelinin belirlenmesi için dava konusu taşınmazın öncelikle niteliğinin tespiti gerekir....
