Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2016/17 Esas sayılı davasında iş sahibine verilen teminat mektuplarının iadesi talep edilmiştir. Kesin teminat mektubunun iadesi ile ilgi ......

Teminat mektubunun amacı, yüklenicinin iş verenden aldığı iş nedeniyle, işveren aleyhine oluşacak maddi zararları karşılamak olup, teminat mektubu ile banka veya finans kuruluşu, başkasının edimi nedeniyle oluşacak rizikoyu taahhüt altına almaktadır. Bu nedenle teminat mektubunun teminat kapsamına aldığı rizikonun gerçekleşip gerçekleşmediği veya gerçekleşme ihtimalinin değerlendirilmesi gerekir. Teminat mektubu özelliği gereği teminat fonksiyonlarının devam ettiği sürece iadesi talep edilemez, ve teminat mektuplarının iadesi şartlarının da sözleşme yazılı hükümlere göre belirlenmesi gerekir....

Somut olayda, davalı tarafça davaya konu lehtarı Halkalı Gümrük Müdürlüğü olan 03/01/2011 tarih, ... nolu ve 128.470,00 TL bedelli kesin ve süresiz teminat mektubu ile 02/12/2010 tarih, ... nolu ve 56.500,00 TL bedelli kesin ve süresiz teminat mektubu 20/05/2022 tarihinde davacı bankaya iade edilmiş olup, banka riski kalmamıştır. Bu haliyle gayri nakdi kredi, nakdi krediye dönmeden teminat mektuplarının bankaya iadesi ile depo talebi yönünden dava konusuz kalmıştır. Davalı, teminat mektuplarını almasına rağmen alacağı çekişmeli hale getirerek hakkında dava açılmasına sebebiyet verdiğinden depo talebi yönünden yargılama masrafı ve vekalet ücretinden sorumludur. Ayrıca davacı banka tarafından, teminat mektupları nedeniyle 4.616,03 TL komisyon alacağı talep edilmiştir. Davacı banka bu alacağını konkordato komiserliğine bildirmiş ancak davalı şirketin borcu kabul etmemesi nedeniyle alacak reddedilmiştir....

banka lehine verilen ipoteklerin fekkini talep ettiğini, ancak müvekkilinin sadece mektup bedellerini faiz getirmeyen bir hesapta bloke etme yükümlülüğü altındayken sanki mektupların tazmin edildiği gibi bir mumameleye tabi tutulduğunu, oysa söz konusu teminat mektuplarının hükümsüz kaldığının aşikar bulunduğunu ileri sürerek ihtilaf konusu teminat mektuplarının hükümsüzlüğüne ve müvekkilinin davalı bankadan olan 30.000 TL alacağının avans faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

Olayda, Maliye Bakanlığınca kur farkının nakden ödenmesi gerekeceği bildirilerek yükümlü banka tarafından T.E.K. lehine düzenlenen teminat mektuplarının kabul edilmemesi üzerine kullanılmayarak bankaya iade edildiği anlaşıldığından, söz konusu teminat mektupları artık bir hususu ispat etme niteliğini kaybetmiştir. Bu durumda yukarıda belirtilen yasa hükmü uyarınca Damga Vergisi yükümlülüğünü doğuran bir belge niteliğinde bulunmayan teminat mektupları için ödenen Damga Vergisinin iadesi gerekirken Vergi mahkemesince iade isteminin reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına, dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine oyçokluğu ile karar verildi....

Madde hükümleri çerçevesinde feshedilmesi halinde yatırımcının davalı tarafından fesih tarihine kadar yapılan hibe tutarını yasal faizi ile birlikte geri ödeyeceği ve sözleşme öncesi verilmiş olan teminat mektubu veya nakdin irat kaydedileceği kararlaştırılmış olup, sözleşmenin genelinden ve 14.3. madde kapsamından teminat mektubunun irat kaydedilebilmesi için öncelikle hibe yardımının yatırımcıya kullandırılması gerektiği anlaşılmaktadır. Verilecek olan hibe yardımına teminat olarak alınan teminat mektubunun, hibenin verilmemesi nedeniyle irat kaydı bu bağlamda mümkün olmadığı gibi, davalı kurumun projenin gerçekleştirilmemesi ve hibe yardımında bulunulmaması nedeniyle zarara uğradığı da iddia ve ispat edilmediğinden teminat mektubunun davacıya iadesi gerektiğinin kabulü zorunludur. Mahkemece değinilen bu yön gözetilerek davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır. Bozmayı gerektirir....

Dosya kapsamından davalı tarafından davacıya gönderilen 20/02/2017 tarihli yazıyla davacının uyarıldığı, buna rağmen en geç 01/05/2017 tarihine kadar usulüne uygun olarak alınmış noter onaylı ibranamelerin ve bu ibranamelerde gösterilen miktarların banka hesabı aracılığı ile ödenmediği, bir kısım işçiler tarafından işçi alacaklarının ödenmediğine ilişkin davalı kurumuna ve Bimer'e yapılan şikayetler de değerlendirildiğinde davacının sözleşmeden kaynaklanan hükümlerinin tamamının yerine getirdiğine dair bilgi ve belgeler bulunmadığından teminat mektuplarının iadesinin de şartlarının oluşmadığı anlaşılmıştır... şeklindeki gerekçeyle teminat mektuplarının iadesi şartlarının oluşmadığı tespiti yapılmıştır....

e teslim edildiğini, murisin 24/12/2021 tarihinde vefat ettiğini, bu nedenle teminat mektuplarının bulunamadığını ve bankanın her ay komisyon kestiğini, icra dosyaları infaz edildiğinden teminat mektubuna konu riskin gerçekleşme ihtimali bulunmadığından bankanın icra müdürlüğü tarafından düzenlenmiş bir ibraname istediğini, icra müdürlüğünün bu talebi yerine getiremediğini, bu sebeple müvekkillerinin haksız olarak her ay komisyon ödediklerini, davalı banka tarafından düzenlenen Bakırköy ... İcra Müdürlüğünün ... ayrı dosyasına sunulan 10/06/2019 tarihli 11 ayrı teminat mektuplarının iptaline karar verilmesini etmiştir....

İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı vekili istinaf dilekçesinde; banka teminat mektuplarının garanti sözleşmesi niteliğinde olduğunu, bu sözleşme ile bankanın, muhatap ile lehtar arasındaki ilişkiden bağımsız olarak borç altına girdiğini, sözleşmelerin müvekkili tarafından haklı nedenle feshedildiğini, bundan dolayı da müvekkilinin davacıdan alacaklarının bulunduğunu, sona ermiş bir sebebe dayalı olarak bir zenginleşme söz konusu olduğunu, davacı şirketin sözleşmeden kaynaklanan taahhüdü bulunduğunu, fakat taahhütlerini yerine getirmediğini, bu alacakların da teminat mektubundan karşılanması durumu söz konusu olduğunu, müvekkilinin zarara uğradığı açık olup mahkemece teminat mektuplarına ihtiyati tedbir konulmasının yerinde olmadığını ileri sürerek yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir....

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonunda; "...Asıl dava, sözleşmenin haksız feshinin iptali ile teminat mektubunun iadesi istemlerine ilişkindir. Taraflar arasında eser sözleşmesi ilişkisi bulunmakta olup ihtilaf sözleşmenin feshinin haklı olup olmadığı ve davacının davalıdan eser sözleşmesinden kaynaklanan alacağı bulunup bulunmadığı hususlarına dayanmaktadır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup davanın çözümlenmesinde uygulanması gereken hükümler 6098 sayılı TBK'nın 470 ve devamı maddeleridir....