-2- 2- Dava, davacı lehdar tarafından davalı muhataba verilen teminat mektupları nedeniyle borçlu olmadığının tespiti ve nakde çevrilen teminat mektubu bedelinin iadesi istemlerine ilişkindir. Davacı vekili, davalı ile müvekkili arasında nakliye ve depolama sözleşmesi düzenlendiğini, sözleşmenin fesih protokolü ile sonlandırıldığını ancak davalının malların eksik ve hasarlı olduğunu iddiasıyla elinde bulundurduğu, müvekkilinin lehdarı olduğu teminat mektuplarından birini nakde çevirdiğini ileri sürerek eldeki davayı açmış, mahkemece yapılan yargılama sonunda davacının teminat mektubu lehdarının teminat mektupları nedeniyle davalı muhataba borçlu olmadığının tespiti ile nakde çevrilen teminat mektubu bedelinin davalıdan tahsiline karar verilmiştir....
Şubesinden birçok defa teminat mektubu aldığını ve alınan teminat mektuplarının tamamını 07.08.2008 tarihi itibari ile davalı bankaya iade ettiğini, teminat mektuplarının iadesi ile birlikte davacının banka nezdinde risk oluşturacak hiçbir borcu kalmadığını, bu nedenle davacı tarafından ipoteklerin terkini talebi ile birçok defa Şekerbank Genel Müdürlüğüne ve Bolu Şubesine başvurulduğunu ancak davalı banka tarafından davacının müracaatlarının hiçbirisine cevap dahi verilmediğini, banka ile yapılan şifahi görüşmelerde davacının eşi...'nin ortak bulunduğu ... İnş. A.Ş. ile İstanbul/Üsküdar Şekerbank Şubesi arasında Gayrinakdi kredi sözleşmesi bulunduğunu ve müvekkilinin de yine bu kredi sözleşmesinde müteselsil kefil olarak imzasının bulunduğunun belirtildiğini ve bu nedenle davacının halen banka nezdinde risk teşkil edecek borcunun bulunduğundan bahisle taşınmazlar üzerinde ipotek kaldırma işleminin yapılamayacağının söylendiğini, ......
Şti lehine davalı T5 hitaben verdiği 10/10/2012 tarih 9510- 3908 numaralı 508.680,00 TL bedelli ve 11/10/2013 tarih 9510- 4852 numaralı 51.000,00 TL bedelli teminat mektuplarının tazminine yönelik davalı kurumun talebinin tedbiren durdurulması ile bu teminat mektuplarından dolayı yapılacak yargılama sonucunda müvekkili olan bankanın borçlu olmadığının tespitine karar verilmesi ve davacı banka ile dava dışı Sözmen ... Ltd....
Davacı tarafça banka teminat mektuplarının hükümsüzlüğünün tespiti davasının HMK’nun 150. maddesi uyarınca açılmamış sayılmasına dair verilen karara karşı istinaf yargı yoluna başvurulmadığından, yalnızca davacının teminat mektubu devre komisyonu borcu olmadığının tespiti davası yönünden inceleme yapılmıştır. Müflis ... Bankası A.Ş. ile davacı arasında imzalanan 03/08/2010 tarihli Genel Kredi Sözleşmesine Ek Kontrgaranti Sözleşmesi incelendiğinde, muhatap ve/veya lehtar tarafından söz konusu teminat mektubunun vadesinin uzatılmasının talep edildiği durumlarda, davacı şirketin rızasının alınmasına gerek olmaksızın vadenin Banka tarafından uzatılabileceğinin kabul edildiği, ... Bankası’nın ... Bankası’na verdiği 06/09/2010 tarihli teminat mektubunda işbu stand by L/C vadesinin ......
Nitekim ---çeşitli kararlarında banka teminat mektuplarının kıymetli evrak niteliği bulunmadığını karara bağlamıştır.----- yılındaki kararında özetle; "Teminat mektuplarının kıymetli evrak niteliği bulunmadığı, banka ile muhatap arasında garanti sözleşmesi niteliğinde olan teminat mektubunda lehtarın akit durumda olmadığı, yani, teminat mektubu ile doğmuş ve doğacak bir hak bulunmadığından, lehtarın borcu için teminat mektubunun haczedilmesine yasal imkân olmadığı, teminat mektubu hangi iş için verilmiş ise onun için haczedilip paraya çevrilebileceğine" karar vermiştir. Yukarıda belirtilen hususların birlikte değerlendirilmesi neticesinde, doktrinde banka teminat mektuplarının kıymetli evrak niteliğini haiz olmadığı genel kabulü ile birlikte bu hususun yargı kararları ile teyit edildiği görülmektedir....
Dosya kapsamından, taraflar arasında Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2004/990 Esas sayılı dosyasında, davacı yüklenici tarafından açılan asıl davada, eser sözleşmesi nedeniyle davacının davalıya borçlu bulunmadığının tesbiti ile sözleşme uyarınca verilen teminat mektuplarının iadesi, davacı yüklenici tarafından açılan ve birleşen 2004/1185 Esas sayılı dava ise menfi tesbit istemine ilişkin olup, iş sahibi İller Bankası tarafından açılan birleşen Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2004/765 Esas sayılı davada ise eser sözleşmesi uyarınca yükleniciye yapılan fazla ödemenin davalıdan tahsili istenilmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda yüklenici tarafından açılan asıl ve birleşen 2004/1185 Esas sayılı davanın kabulüne, iş sahibi tarafından açılan birleşen 2004/765 Esas sayılı davanın reddine karar verilmiş, karar iş sahibi tarafından temyiz edilmiştir....
görülmemiş, reddi gerekmiştir. 2-Davacının temyizine gelince; Teminat mektuplarının iadesi istemiyle ilgili olarak, mahkemece karar ve ilam harcının teminat mektupları bedeli üzerinden nispi olarak alınması gerekirken maktu olarak alınması doğru olmadığı gibi, yine bu taleple ilgili olarak davacı taraf yararına nispi yerine maktu vekalet ücretine hükmedilmesi de yanlış olmuştur....
İnşaat'a devir ettiğini, bunun davacı belediyenin onayı ile olduğunu, davacı belediyenin 18/11/2014 tarihinde teminat mektuplarına ilişkin tazmin talebinde bulunduğunu, işlerde eksiklik olduğu yönünde tutanak tutarak delil oluşturma yoluna gidildiğini, teminat mektuplarının içeriği incelendiğinde teminat mektuplarının .... bölgelerinde yapılacak olan spor salonu ve yüzme havuzu inşaatı ile ilgili olarak verildiğini, dava dışı ... İnşaat'ın teminat mektuplarına konu işi 17/04/2014 tarihinde ... İnşaat'a devir ettiğini, bu hususu müvekkil bankaya bildirdiğini, TBK'nun sözleşmeyi devir eden firmanın sorumluluğunun ortadan kalkacağı, böylelikle bankalarının teminat mektuplarına ilişkin sorumluluğununda kalktığı, böylece .......
Bankası'na ait 07/07/2015 tarihli,... numaralı ve 6.700,00 TL bedelli teminat mektuplarının iadesi istemine ilişkindir. Davacı, davalı ile ''... Tarımsal Sulama DM-6 Yapımı ve ENH İrtibatları İşi'' için yüklenici sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşme kapsamında davaya konu teminat mektuplarının davalıya verildiğini, işin sözleşmeye uygun bir şekilde tamamlanmasına ve teminat mektuplarının iade şartlarının oluşmasına rağmen teminat mektuplarının iade edilmediğini iddia etmiş, davalı ise davacı ile yapılan sözleşmler gereğince davacı tarafça çalıştırılan işçilerin Ankara mahkemelerinde alacak davası açtıklarını, teminat mektuplarının iade şartlarının oluşmadığını, buna rağmen iyiniyetli olarak davaya konu 6.700,00 TL bedelli teminat mektubunun iade edildiğini savunarak davanın reddini istemiştir. Davaya konu 6.7000,00 TL bedelli teminat mektubu davalı tarafın da kabulünde olduğu üzere yargılama devam ederken 09/07/2018 tarihinde iade edilmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : Dava hukuki niteliği itibarıyla 'Alacak ve Teminat Mektuplarının İadesi' talebine ilişkindir. Davacı vekili dava dilekçesinde, davacı ile davalı arasında imzalanan sözleşme uyarınca davalıya teminat mektubu verildiğini, davacının edimlerini yerine getirdiğini, teminat mektuplarının iadesi ile teminat mektubu komisyon bedelinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekilinin davanın reddini savunduğu ve ilk derece mahkemesince yapılan açık yargılama neticesinde davanın reddine karar verildiği iş bu karara karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulduğu anlaşılmıştır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık sözleşme kapsamında alınan teminat mektubunun iadesi koşullarının oluşup oluşmadığından kaynaklanmaktadır....
