"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, derneğin kendiliğinden dağıldığının tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava, Türk Medeni Kanunu'nun 87/5 maddesi uyarınca derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir....
Maddesi uyarınca yazılı bildirimin yapılmasından itibaren altı ay içerisinde ilk genel kurul toplantısını yapma ve zorunlu organlarını oluşturması gerektiği halde yapılmadığını, TMK'nın 87. Maddesi gereğince derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespit edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı tarafa usulüne uygun davetiye tebliğ edilmiş, duruşmaya katılmadıkları gibi yazılı bir beyanda da bulunmamıştır. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece yapılan yargılama neticesinde 22/03/2018 tarihinde derneğin kendiliğinden sona ermesi yasal şartlarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Ceza Mahkemesi SUÇ : 5253 Sayılı Kanuna Aykırılık HÜKÜMLER : Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Derneğin Feshi Yerel Mahkemece verilen hükümler temyiz edilmekle; başvurunun süresi, kararın niteliği ve suç tarihine göre dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü: Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan 5560 sayılı Kanun ile değişik 5271 sayılı CMK'nın 231/12. maddesi uyarınca, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararlarına karşı itiraz yasa yolu açık olup, kararın temyizi mümkün bulunmadığı gibi, asıl mahkumiyete bağlı olarak verilen derneğin feshi kararının da müstakilen temyizi mümkün bulunmadığından, sanığın dilekçesinin itiraz merciince değerlendirilmek üzere dosyanın incelenmeksizin iadesi için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 02.05.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Bir derneğin feshedilebilmesi için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiği, süregelen ve birden çok eylemin varlığının tespiti halinde mümkün olup ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir. Dernekte ilk kez yapılan aramada ele geçirilen suç unsurunun varlığı veya dernek başkan ve üyelerinin bireysel nitelikte suç işlemeleri, derneğin feshi için yeterli neden kabul edilemez. Öte yandan bir tüzel kişi olan dernekler, ancak organları olan gerçek kişilerin bu sıfatla yaptıkları işlem ve fiillerden sorumludurlar. Somut olayda ise; davalı dernek lokalinde yapılan denetimde kumar oynatıldığının tespit edildiği anlaşılmaktadır. Dosyadaki bilgi ve belgeler ile suça konu tek eylem davalı derneğin bu suçun "kaynağı" haline geldiğini göstermeye yeterli nitelikte kabul edilemez....
Bir derneğin feshedilebilmesi için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiği, süregelen ve birden çok eylemin varlığının tespiti halinde mümkün olup ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir. Dernekte ilk kez yapılan aramada ele geçirilen suç unsurunun varlığı veya dernek başkan ve üyelerinin bireysel nitelikte suç işlemeleri, derneğin feshi için yeterli neden kabul edilemez. Öte yandan bir tüzel kişi olan dernekler, ancak organları olan gerçek kişilerin bu sıfatla yaptıkları işlem ve fiillerden sorumludurlar. Somut olayda ise; davalı dernek lokalinde yapılan denetimde kumar oynatıldığının tespit edildiği anlaşılmaktadır. Dosyadaki bilgi ve belgeler ile suça konu tek eylem davalı derneğin bu suçun "kaynağı" haline geldiğini göstermeye yeterli nitelikte kabul edilemez....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkemece verilen kararın hukuka aykırı olduğunu, TMK'nın 87. maddesinde açık bir şekilde olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması halinin derneğin kendiliğinden sona erme hallerinden biri olan düzenlendiğini, bu konuda derneğin kendiliğinden sona erdiğine karar verilmesine yönelik Yargıtay kararlarının da bulunduğunu, dernek başkanının beyanından da derneğin varlığını devam ettirmeye yönelik bir ifadenin bulunmadığını belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ GEREKÇE : Açılan dava, 4721 Sayılı TMK'nın 87/5. maddesi gereği davalı dernek olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılmaması sebebi ile derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir....
Dosya incelendi, gereği görüşüldü: Dava, T.M.K 87/5 maddesi uyarınca derneğin sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş ve Çarşamba Kaymakamlığınca temyiz isteminde bulunulmuş ise de varılan sonuç dosya içeriğinde toplanan delillere ve usul hükümlerine uygun düşmemiştir. T.M.K 87. maddesinde düzenlenen koşulların varlığı halinde her ilgilinin sulh hukuk hakiminden derneğin sona erdiğinin tespitini isteyebileceği öngörülmüştür. Dosya içeriğinden ... tarafından Sulh Hukuk Mahkemesine hitaben yazılan dilekçe mahkeme hakimince 14.04.2009 tarihinde havale edilmiş, esas defterine kayıtla yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiştir. ... tarafından Sulh Hukuk Mahkemesine hitaben yazılan dilekçe, H.U.M.K'nda aranılan yöntemine uygun bir dava dilekçesi niteliğinde olmayıp, T.M.K 87/5 maddesi uyarınca işlem yapılıp yapılmaması ve tasfiyenin kim tarafından yapılacağına ilişkin görüş sorulması niteliğindedir....
Türk Medeni Kanununun 87.maddesinde derneğin olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması durumunda kendiliğinden sona ereceği, Dernekler Yönetmeliğinin 89/b maddesinde ise derneğin mahkeme kararı ile feshedilmesi durumunda, derneğin bütün para, mal ve haklarının, mahkeme kararıyla bulunduğu ildeki amacına en yakın ve kapatıldığı tarihteki en fazla üyeye sahip derneğe devredileceği düzenlenmiştir. Dosyadaki bilgi ve belgelerden; Muğla Sulh Hukuk Mahkemesinin 2010/352-1142 sayılı dosyasında olağan genel kurul toplantılarını süresi içerisinde yapmadığı gerekçesiyle davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verildiği, ancak bu kararın kesinleşmediği anlaşılmaktadır....
Asliye Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 27/03/2014 NUMARASI : 2013/632-2014/197 DAVACI : DAVALI : Dava dilekçesinde, derneğin feshine karar verilmesi talep edilmiştir. Mahkemece talebin kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava, 4721 sayılı TMK'nun 89.maddesi gereğince derneğin feshi istemine ilişkindir. Mahkemece, davalı derneğin amacı kanuna ve ahlaka aykırı hale geldiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Bir derneğin feshedilebilmesi; için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiğinin, süregelen ve birden çok eylemin varlığının tespiti halinde mümkün olup ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, derneğin feshi istenilmiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı derneğin amacının kanuna ve ahlaka aykırı olduğunu, aynı adla aynı şehirde iki ayrı dernek kurulamayacağını ileri sürerek Türk Medeni Kanunu'nun 89. maddesi uyarınca derneğin feshine karar verilmesini istemiş, mahkemece davanın reddine karar verilmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 89.maddesinde; "Derneğin amacı, kanuna veya ahlâka aykırı hâle gelirse; Cumhuriyet savcısının veya bir ilgilinin istemi üzerine mahkeme, derneğin feshine karar verir....
