A R A R Davacı vekili dava dilekçesinde, davalı derneğin 2008 ila 2013 yılları Ekim aylarında yapılması gereken olağan genel kurul toplantılarının üst üste yapılmadığı gerekçesiyle 4721 sayılı Kanunun 87.maddesi gereğince derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesini istemiş; mahkemece, davanın reddine karar verilmesi üzerine; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 87. maddesinin 5. bendinde, olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması derneğin kendiliğinden sona erme nedeni sayılmış, son fıkrasında ise, her ilgilinin sulh hakiminden, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitini isteyebileceğini hükme bağlamıştır....
tesciline karar verilmesi için derneğin hükmi şahsiyetini yitirip yitirmediğinin tespiti ve derneğin tasfiyesine hükmedilmesi gerektiğini, 4721 sayılı TMK’nın kendiliğinden sona erme başlıklı 87....
Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığının 08.10.2014 tarihli davanamesiyle, davalı derneğin uyarılmasına rağmen dernek adındaki "Birlik" ibaresini çıkarmadığı ileri sürülerek derneğin TMK. nın 60/2. maddesi gereği feshine karar verilmesi istenmiş; mahkemece, davanın reddine karar verilmesi üzerine, hüküm Cumhuriyet Savcısı tarafından temyiz edilmiştir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 6. maddesinde, genel yetkili mahkemenin, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi olduğu, yerleşim yerinin, Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre belirleneceği; 14/2....
Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülkî amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması için durumu Cumhuriyet Savcılığına bildirir. Cumhuriyet Savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir." hükmü; aynı kanunun 87. maddesinde ise "Dernekler, aşağıdaki hâllerde kendiliğinden sona erer: -2- 2018/2319 - 3782 1. Amacın gerçekleşmesi, gerçekleşmesinin olanaksız hâle gelmesi veya sürenin sona ermesi, 2. İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması, 3. Borç ödemede acze düşmüş olması, 4. Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız hâle gelmesi, 5. Olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması, hallerinde her ilgili, sulh hâkiminden, derneğin kendiliğinden sonra erdiğinin tespitini isteyebilir." hükmüne yer verilmiştir....
Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülkî amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması için durumu Cumhuriyet Savcılığına bildirir. Cumhuriyet Savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir." hükmü; aynı kanunun 87. maddesinde ise "Dernekler, aşağıdaki hâllerde kendiliğinden sona erer: 1. Amacın gerçekleşmesi, gerçekleşmesinin olanaksız hâle gelmesi veya sürenin sona ermesi, 2. İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması, 3. Borç ödemede acze düşmüş olması, 4. Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız hâle gelmesi, 5. Olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması, hallerinde her ilgili, sulh hâkiminden, derneğin kendiliğinden sonra erdiğinin tespitini isteyebilir." hükmüne yer verilmiştir....
Maddesi aracılığıyla 4721 sayılı TMK ’nun 87/5 maddesi uyarınca Olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamamasından dolayı Genç Parti Gökçebey İlçe Teşkilatının hukuki varlığının sona erdiğinin tespitine ilişkindir. Mahkemenin kararına dayanak yaptığı Yargıtay 18. HD’nin 2016/1787E., 2016/3537 sayılı ilamında , “ TMK 90. maddesi uyarınca davalı derneğin faaliyetten alıkonulması istemiyle ...'de dava açıldığı, davalı derneğin tüzüğünde merkezinin Konya olarak belirtildiği, Derneklerle ilgili mevzuatta düzenlenen dernek ile üyeler arasındaki davaların dernek merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede bakılacağına dair yetki kuralı kesin nitelikte olup kamu düzenine ilişkin olduğundan mahkemece re'sen gözönüne alınması gerekir.”Hemen üstteki Yargıtay ilamında derneğin faaliyetten alıkonulması için dava açılmıştır. Dernekler tabiki tüzüklerine göre hareket ederler....
BROVNİNG MADE IN CZECH REPUPLIG ibareli seri numarası bulunmayan tabanca, 15 adet 7.65 mm çapında mermi elde edilerek muhafaza altına alınması sebebiyle, TMK 'un 89. maddesi gereği derneğin kanuna aykırı hale geldiğinden davalı T3 feshine karar verilmesi talep edilmiş ise de tek eylem, davalı derneğin bu suçun "kaynağı" haline geldiğini göstermeye yetmez. Nitekim, Anayasa Mahkemesi de benzer hüküm taşıyan, Siyasi Partiler Yasasının 103. maddesindeki "kanunsuz siyasi faaliyetlerin mihrakı olmayı suçun kesin şekilde işlenmesi, birden fazla mahkumiyet,..." şeklinde yorumlamıştır. (Anayasa Mahkemesinin 14.7.1993 tarihli, 92/1- 93/1 sayılı kararı) Açıklanan bu olgular gözetildiğinde tek eylem, derneğin kanuna aykırı hale geldiğini göstermeyeceğinden davanın reddine" karar verilmiştir....
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerin özellikle karar defterinin incelenmesinden; derneğin 23.02.2014 tarihinde yönetim kurulunun üye alımı ve derneğin açılış tarihini belirlemek için, 04.01.2015 tarihinde genel kurulun belirlenmesi için, 20.01.2015 tarihinde üye alımı, 23.01.2015 tarihinde yönetim kurulu başkanlığı vb işler için toplandığı ve daha sonraki tarihlerde de yönetim kurulunun karar almak için toplandığı, 18.11.2017 tarihinde ise genel kurul toplantısı içeriğinde toplantı yapıldığı ancak hazırun cetveli, çağrı belgeleri vb dosya içerisinde mevcut olmadığı, 19.11.2014 tarihinde kurulan derneğin ilk genel kurulunu TMK'nın 87-2 ve TMK'nın 62. maddeleri gereği yapmadığı anlaşıldığından; mahkemece, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesi gerekirken, yerinde olmayan gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi, doğru görülmemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, Türk Medeni Kanunu'nun 87/2. maddesi gereğince derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine ve derneğin tasfiyesine karar verilmesi istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı dernek temsilcisi ... tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: ... İl Dernekler Müdürlüğü tarafından, ...'nin ilk genel kurulunu yapıp zorunlu organlarını oluşturmadıkları iddiasıyla derneğin dağıldığının tespiti ve mallarının tasfiyesi istemiyle ... Sulh Hukuk Mahkemesi'ne açılan davada mahkemece, dava konusu derneğin dağıldığının tespitine karar verilmiş, malların tasfiyesi yönünden ise dava dilekçesi görev yönünden reddedilmiştir....
Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Davacı vekili dava dilekçesinde, davacının davalı derneğin üyesi olduğunun tespiti ile davalı ... Derneğinin yönetim kurulunun istifa nedeniyle üyeliğinin düşürülmesine ilişkin kararının iptalini istemiştir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Genel kurul, derneğin en yetkili karar organı olup; derneğe kayıtlı üyelerden oluşur. (TMK.73) Derneğin üyeliğe kabul ve üyelikten çıkarma hallerinde son kararı verir. (TMK.80/1) Ancak dernek genel kurul kararlarının iptali istenebilir. Diğer organlarının kararlarına karşı, dernek içi denetim yolları tüketilmedikçe iptal davası açılamaz....
