"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, davalı derneğin Türk Medeni Kanununun 89. maddesi gereğince feshi istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm dernek temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava derneğin feshi istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Bir derneğin kapatılabilmesi için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiğinin süregelen ve birden çok eylemin varlığının saptanması halinde mümkündür. Ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir....
Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülkî amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması için durumu Cumhuriyet Savcılığına bildirir. Cumhuriyet Savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir." hükmü; aynı kanunun 87. maddesinde ise "Dernekler, aşağıdaki hâllerde kendiliğinden sona erer: 1. Amacın gerçekleşmesi, gerçekleşmesinin olanaksız hâle gelmesi veya sürenin sona ermesi, 2. İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması, 3. Borç ödemede acze düşmüş olması, 4. Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız hâle gelmesi, 5. Olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması, hallerinde her ilgili, sulh hâkiminden, derneğin kendiliğinden sonra erdiğinin tespitini isteyebilir." hükmüne yer verilmiştir....
Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülkî amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması için durumu Cumhuriyet savcılığına bildirir. Cumhuriyet savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir. Kuruluş bildiriminde, tüzükte ve belgelerde kanuna aykırılık veya noksanlık bulunmaz ya da bu aykırılık veya noksanlık belirli sürede giderilmiş bulunursa; keyfiyet derhâl derneğe yazıyla bildirilir ve dernek, dernekler kütüğüne kaydedilir.” Türk Medeni Kanununun 89. maddesi de, “Derneğin amacı, kanuna veya ahlâka aykırı hâle gelirse; Cumhuriyet savcısının veya bir ilgilinin istemi üzerine mahkeme, derneğin feshine karar verir....
(md. 33, 51 ve 68) Bir derneğin feshine karar verilebilmesi için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiğinin süregelen ve birden çok eylemin varlığının saptanması halinde mümkündür. Ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amacının dernek faaliyeti olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir. Dernek başkan ve üyelerinin bireysel nitelikte suç işlemeleri derneğin feshi için yeterli neden kabul edilemez. Öte yandan bir tüzel kişi olan dernekler ancak organları olarak hareket eden gerçek kişilerin fiillerinden sorumlu olurlar....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalılar tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Davacı dava dilekçesinde, davalı derneğin üst üste iki genel kurul toplantısını yapmaması nedeniyle derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitini istemiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Dosya içindeki bilgi ve belgelerin incelenmesinden, davalı derneğin genel kurul toplantısını 31.06.2006 tarihinde yaptığı, derneğin tüzüğüne göre iki yılda bir genel kurul toplantısı yapmak zorunda olduğu ve 22.01.2010 tarihinde olağan genel kurul toplantısını yaptığı anlaşılmaktadır....
Bundan ayrı olarak davada derneğin feshi ve aynı zamanda dernek mallarının tasfiyesi istenilmiştir. 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 15. maddesinde, feshedilen veya münfesih hale düşen derneklerin para, mal ve haklarının tasfiyesi tüzüklerinde gösterilen esaslara göre yapılacağı belirtilerek tasfiye hususunda dernek genel kurulu tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanamamışsa yahut dernek mahkeme kararıyla feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve haklarının mahkeme kararıyla tasfiye edileceği hükme bağlanmış; derneklerin tasfiyesinin nasıl yapılacağı ise Dernekler Yönetmeliğinde ayrıntılı olarak düzenlenmiş olup Yönetmeliğin 89. maddesinde, genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılacağı, derneğin mahkeme kararı ile feshedilmesi halinde, derneğin bütün para, mal ve hakları, mahkeme kararıyla bulunduğu ildeki amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en...
Maddesine göre 6 aylık süre içinde ilk genel kurul toplantısının yapılması ve dernek adına alınacak vergi kimlik numarasının T1 bildirilmesi gerektiğini derneğe bildirdiklerini, T3 ilk genel kurul toplantısını kendisine yapılan yazılı uyarı ve bildirime rağmen 6 için de yapmadığından bahisle TMK.'nın ilgili hükümlerine göre derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir. B)DAVALININ CEVABININ ÖZETİ: Davalı dernek temsilcisi İsmail SAVRAN'ın 03/10/2017 tarihli beyanında; kendisinin davalı derneğin yönetim kurulu üyesi olduğunu, imzaya yetkisinin de olduğunu, dernek başkanı Sedat ÇIRAK'ın yurtdışında yaşadığını ve kendisinin de gelemediği için dernek toplantılarını zamanında yapamadığını ve bu aşamaya gelindiğini. derneğin faaliyetlerine devam etmesini talep etmiştir. C)İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Aydın 1....
Maddesine göre 6 aylık süre içinde ilk genel kurul toplantısının yapılması ve dernek adına alınacak vergi kimlik numarasının T1 bildirilmesi gerektiğini derneğe bildirdiklerini, T3 ilk genel kurul toplantısını kendisine yapılan yazılı uyarı ve bildirime rağmen 6 için de yapmadığından bahisle TMK.'nın ilgili hükümlerine göre derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir. B)DAVALININ CEVABININ ÖZETİ: Davalı dernek temsilcisi İsmail SAVRAN'ın 03/10/2017 tarihli beyanında; kendisinin davalı derneğin yönetim kurulu üyesi olduğunu, imzaya yetkisinin de olduğunu, dernek başkanı Sedat ÇIRAK'ın yurtdışında yaşadığını ve kendisinin de gelemediği için dernek toplantılarını zamanında yapamadığını ve bu aşamaya gelindiğini. derneğin faaliyetlerine devam etmesini talep etmiştir. C)İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Aydın 1....
Asliye Hukuk ile Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü: K A R A R Dava, Cumhuriyet Başsavcılığınca davaname ile 2908 sayılı Dernekler Yasasının 50/2. maddeleri uyarınca açılan derneğin feshine karar verilmesi istemidir. 2908 Sayılı Dernekler Yasasının 10 ve 50. maddelerine göre eksikliklerin giderilmesi için yetkili mercilerce ihtarda bulunulacağı, eksikliklerin 30 gün içinde giderilmemesi halinde dernek merkezinin bulunduğu yerin en büyük mülki amirinin ihtarı ve Cumhuriyet Başsavcılığının açacağı dava ile derneğin feshinin Asliye Hukuk Mahkemesinden isteneceği açıklanmış olup, anılan yasa hükmü uyarınca davanın Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması, T.M.Y.nın 87 maddesine göre "Derneklerin olağan genel kurul toplantısının üst üste iki kez yapılmaması halinde" her ilgilinin Sulh Hakiminden derneğin kendiliğinden sonra erdiğinin tesbitini...
Delillerin Değerlendirilmesi İle Hukuki Sebepler ve Gerekçe: Dava, Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti davasıdır. 4721 sayılı TMK'nın 60. maddesinde, "Kuruluş bildirimi ve belgelerin doğruluğu ile dernek tüzüğü, en büyük mülkî amir tarafından altmış gün içinde dosya üzerinden incelenir. Kuruluş bildiriminde, tüzükte ve kurucuların hukukî durumlarında kanuna aykırılık veya noksanlık tespit edildiği takdirde bunların giderilmesi veya tamamlanması derhâl kuruculardan istenir. Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülkî amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması için durumu Cumhuriyet Savcılığına bildirir....
