Asıl dava; kira alacağı, kira sözleşmesinden kaynaklanan tazminat, gecikme zammı ve cezai şart,birleşen dava; kira sözleşmesinden kaynaklanan cezai şart istemlerine ilişkindir. Mahkemece,asıl davanın kısmen kabulü ile 4.572,17 TL kira alacağı, 794,68 TL gecikme faizi,1.312,72 TL cezai şartın tahsiline, birleşen davanın kısmen kabulü ile 51,24 TL cezai şartın tahsiline karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
TL cezai şartın davalıdan tahsiline karar verilmiştir....
Somut olayda davalı, cezai şartın mahvına sebep olacağını ileri sürmektedir. Mahkemece cezai şartın belirlenmesi amacıyla vergi dairesinden davalının yıllık vergi beyannameleri getirtilmiş, aynı zamanda davalının taşınmaz ve taşınır malvarlığı araştırması yapılmıştır. Talep edilen cezai şartın uygulanması ile davalının ekonomik sarsıntı geçirip geçirmeyeceğinin tespiti için mali müşavir bilirkişiden rapor alınmış, raporda sadece davalının vergi beyannameleri incelenmiş, dosyada davalının başka bir geliri olup olmadığına dair bilgi olmadığı, davalının elde ettiği kazanç dikkate alındığında cezai şartın ifasının davalının ekonomik sarsıntısına neden olacağı belirtilmiş, mahkemece rapor esas alınarak davalının 10.000,00 TL cezai şart ödemesine karar verilmiştir. Cezai şartın indirilmesinde tazmin ve ceza dengesi korunmalıdır....
Somut olayda kira tazminatı ve cezai şartın sözleşmenin devamı ile istenebilecek müspet zarar niteliğinde olduğu dikkate alınarak sonucuna göre hüküm tesisi gerekirken, eksik incelemeye dayalı verilen karar usul ve yasaya aykırı olup, bozma sebebidir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/III-1 maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 21/11/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Bu itibarla hizmet sözleşmelerine işçi aleyhine konulan cezai şartlar geçersiz, işçi lehine konulan cezai şartlar ise geçerli kabul edilmelidir.Cezai şartın işçi ve işveren hakkında ve iki taraflı olarak düzenlenmesi gereği, işçi aleyhine kararlaştırılan cezai şartın işveren aleyhine kararlaştırılandan daha fazla olmaması sonucunu da ortaya koymaktadır. Başka bir anlatımla işçi aleyhine olarak belirlenen cezai şartın, koşulları ve ceza miktarı bakımından işverenin sorumluluğunu aşması düşünülemez. İki taraflı cezai şartta işçi aleyhine bir eşitsizlik durumunda, cezai şart hükmü tümden geçersiz olmamakla birlikte, işçinin yükümlülüğü işverenin sorumlu olduğu miktarı ve halleri aşamaz. İşçiye verilen eğitim karşılığı belli bir süre çalışması koşuluna bağlı olarak kararlaştırılan cezai şart tek taraflı olarak değerlendirilemez. İşçiye verilen eğitim bedeli kadar cezai şartın karşılığı bulunmakla eğitim karşılığı cezai şart hükmü belirtilen ölçüler içinde geçerlidir....
Hizmet sözleşmeleri açısından cezai şartla ilgili olarak 818 sayılı Yasada açık bir hüküm bulunmaz iken, Dairemizin uygulamasına paralel olarak; 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 420. maddesi “Hizmet sözleşmelerine sadece işçi aleyhine konulan ceza koşulu geçersizdir.” hükmünü getirmiştir. Bu itibarla hizmet sözleşmelerine işçi aleyhine konulan cezai şartlar geçersiz, işçi lehine konulan cezai şartlar ise geçerli kabul edilmelidir. Cezai şartın işçi ve işveren hakkında ve iki taraflı olarak düzenlenmesi gereği, işçi aleyhine kararlaştırılan cezai şartın işveren aleyhine kararlaştırılandan daha fazla olmaması sonucunu da ortaya koymaktadır. Başka bir anlatımla işçi aleyhine olarak belirlenen cezai şartın, koşulları ve ceza miktarı bakımından işverenin sorumluluğunu aşması düşünülemez....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, davacı arsa sahibi ile davalı yüklenici arasında düzenleme şeklinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, davalı yüklenicinin sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmediğinden bahisle sözleşme ile kararlaştırılan cezai şartın tahsili amacıyla ... takibi yaptıklarını, davalının itirazı üzerine takibin durduğunu, davalının haksız itirazının iptali ile ... inkâr tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir....
Davalı vekili, 11/06/2010 tarihinde sistem kullanım anlaşması imzalandığını, anlaşmanın 10. maddesinde cezai şartın öngörüldüğünü, ihlallerin süreklilik arzetmesi nedeniyle cezai şartın uygulandığını savunarak davanın reddini istemiştir....
Noterliğince gönderilen 16315 yevmiye numaralı 03.06.2021 tarihli ihtarname ile ifadan vazgeçerek sözleşmeyi feshettiğimiz ihtar edilerek sözleşmedeki cezai şartın taraflarına ödenmesi talep edildiğini, yani sözleşme feshedildikten sonra cezai şartın talep edilmesi gibi bir durum söz konusu olmadığını, ifadan vazgeçilerek cezai şartın talep edildiği davalı tarafa bildirilmiş olması nedeniyle cezai şart muaccel hale geldiğini, sözleşmede düzenlenen cezai şart türü hatalı olarak nitelendirildiğini, yerel mahkeme gerekçeli kararında "bu haliyle cezai şart maddesinde tanımlanan iş bırakma bıraktırma ya da iş yavaşlatma yavaşlattırma ifadelerinin tarafların belirtilen faaliyetlerinin aksamasının önlenmesine yönelik olduğu ve cezai şartın ifaya ekli cezai şart niteliğinde bulunduğu değerlendirilmiştir." denildiğini, seçimlik cezai şartın ise ifayı kuvvetlendirme amacıyla düzenlenmiş olması nedeniyle sözleşmenin feshi halinde istenemeyeceği ifade edildiğini, mahkemenin cezai şartın türü ile ilgili...
Mahkemece, davalının sözleşmeyi haksız feshettiği gerekçesiyle sözleşmede öngörülen cezai şart bedeli ile demirbaş bedelinden davacının hissesine düşen kısmın bedeli yönünden itirazın iptali ve icra inkar tazminatına karar verilmiş, hükmün davalı tarafından temyizi üzerine Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 2012/7969 Esas ve 2013/15034 sayılı kararı ile ''...Davacının istemi cezai şart yanında adi ortaklık katılım payına ilişkin bulunduğundan fesih ve tasfiyeyi de kapsar....
