Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, dinlenen tanık beyanları ve davalı kooperatif yönetiminin açıklamasına göre anılan sözleşme hükümlerinin bir kısmının yerine gelmediğinin açıkça kabul edildiği, tanık anlatımlarında sözleşmede yer alan ve özellikle davacı beyanında da ifade edildiği üzere sözleşmenin C bendinde kararlaştırılan satış şartları bölümünün 9, 10 ve 11. bentlerine uyulmadığının açıkça anlaşıldığı, bu nedenle F bendinde yer alan taraflardan her hangi birinin bu sözleşme hükümlerinden birine uymadığı takdirde cezai şart ödeyeceğine ilişkin hükmün şartlarının .../... gerçekleştiği, davacının bu sözleşme ile birlikte hükümlerine uyulmadığından dolayı davalı kooperatiften cezai şart talep edebileceği sonucuna varıldığı, cezai şartın TBK'nın 179. maddesinde düzenlendiği, cezai şartın öngörülmesi durumunda cezai şartın fahiş olması durumunun somut olaya göre incelenerek değerlendirileceği, gerekirse hakim tarafından cezai şartın indiriminin söz...
adına tescili ile 6.300 TL cezai şartın tahsilini, mümkün olmadığı takdirde dava konusu bağımsız bölümün rayiç değerinin faiziyle davalılardan alınmasını istemiştir....
Mahkemece, HMK. md. 119 ve HMK md. 31 gereğince talep sonucunun açıklattırılması için davacıya kesin süre verilmesi, sonuca göre değerlendirme yapılıp oluşacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, bu husus göz ardı edilip davacının talep ettiği 20.000,00 TL'nin 10.000,00 TL'sinin 2009 sözleşmesinin 3.1.14 maddesi yönünden verilen cezai şartın, 10.000 TL'sinin de 2009 sözleşmesinin 5.1.12 maddesi yönünden verilen cezai şartın iptali için talep edilen tutarlar olduğu kabul edilerek eksik inceleme ve yanılgılı gerekçe ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir. 2-Bozma nedenine göre davalının sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir....
Somut olayda; mahkemece, talep edilen cezai şartın uygulanması ile davacı-karşı davalının ekonomik sarsıntı geçirip geçirmeyeceğinin tespiti için mali müşavir bilirkişiden rapor alınmış, raporda sadece davacı-karşı davalının 2016 vergi beyannameleri incelenmiş ve cezai şartın ifasının şirketin ekonomik sarsıntısına neden olacağı belirtilmiş, rapor esas alınarak cezai şarttan %30 indirim yapılmasına karar verilmiştir. Yukarıda belirtilen açıklamalar karşısında, yalnızca vergi beyannamelerine dayanılarak belirlenen cezai şartın açıklanan niteliklere uygun olmadığı açıktır....
Dava, devre tatil sözleşmesi kapsamında yerine getirilemeyen ifa nedeni ile ödenen bedel ile cezai şart istemine ilişkindir. Taraflar arasında imzalanan 19.07.2012 tarihli hisseli Gayrimenkul satış sözleşmesi ve eki niteliğindeki 9.08.2012 tarihli Taahhütnamede, satışa ilişkin olarak firmanın bu gayrimenkulü 30.12.2013 tarihinde peşin satın alma değerinin % 30 fazlası ile geri almayı taahüt ettiği düzenlenmiştir. Buna göre, sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi halinde ödenmek üzere cezai şart vaadedilmiş olup davacı ya sözleşmenin ifasını ya da cezai şartın ödenmesini isteyebilir....
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile dava konusu cezai şartın 75.500,00 TL lik kısmının iptaline karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir. Davacı, sözleşme gereğince teslim etmesi gereken 300 adet Çöp konteynerini süresinde teslim edemediğinden, sözleşmeye konulan fahiş cezai şart nedeniyle tüm hakedişinin kesildiğini ileri 2011/10558-18029 sürerek, sözleşmedeki cezai şart hükmünün BK 20 madde uyarınca geçersiz olduğunu beyanla tatbik edilen cezai şartın iptaline ya da mahkemece uygun görülecek oranda tenkisine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Dava, yanlar arasındaki sağlık hizmeti alımına ilişkin sözleşme uyarınca davalı kurum tarafından uygulanan cezai şartın iptali istemine ilişkindir. Davacılar vekili tarafından müvekkili şirketlere bağlı hastanelerde davalı kuruma bağlı hastalara sunulan sağlık hizmeti sebebiyle sözleşmeye aykırılık iddiasıyla hakedişlerden kesilen 80.000 TL ve 12.000TL cezai şart kesintisinin iptali talep edilmiş, davalı kurum vekili ise davanın reddini istemiştir....
Mahkemece davanın kısmen kabülüne karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Davacı, taraflar arasındaki 5.11.2003 tarihli ... komisyonu sözleşmesi uyarınca 3.300.00 YTL ücret ve 5.500.00 YTL cezai şart olmak üzere 8.800.00 YTL alacağın faiziyle tahsili için icra takibi başlatmıştır. Mahkemece 6.000.00 YTL üzerinden itirazın iptaline karar verilmiş olup bunun 3.000.00 YTL lık kısmı cezai şarta ilişkindir. BK. 161/son maddesi hükmüne göre hakim resen cezai şartın fahiş olup olmadığını inceleyip fahiş gördüğü cezaları tenkis ile mükelleftir. Cezai şartın fahiş olup olmadığı üzerinde durulmamış ve kararda tartışılmamıştır....
İki taraflı cezai şartta işçi aleyhine bir eşitsizlik durumunda, cezai şart hükmü tümden geçersiz olmamakla birlikte, işçinin yükümlülüğü işverenin sorumlu olduğu miktarı ve halleri aşamaz.İşçiye verilen eğitim karşılığı belli bir süre çalışması koşuluna bağlı olarak kararlaştırılan cezai şart tek taraflı olarak değerlendirilemez. İşçiye verilen eğitim bedeli kadar cezai şartın karşılığı bulunmakla eğitim karşılığı cezai şart hükmü belirtilen ölçüler içinde geçerlidir. Gerek belirli gerekse belirsiz iş sözleşmelerinde, cezai şart içeren hükümler, karşılıklılık prensibinin bulunması halinde kural olarak geçerlidir. Ancak, sözleşmenin süresinden önce feshi koşuluna bağlı cezai şartın geçerli olabilmesi için, taraflar arasındaki iş sözleşmesinin belirli süreli olması zorunludur....
İş Hukukunda İşçi Yararına Yorum İlkesinin bir sonucu olarak sadece işçi aleyhine yükümlülük öngören cezai şart hükümleri geçersiz sayılmış ve bu yönde yerleşmiş içtihatlar öğretide de benimsenmiştir.Yine, Yeni Borçlar Kanunu Tasarısının 419. maddesinde “Hizmet sözleşmelerine sadece işçi aleyhine konulan ceza koşulu geçersizdir” şekline kurala yer verilmiştir. Cezai şartın işçi ve işveren hakkında ve iki taraflı olarak düzenlenmesi gereği, işçi aleyhine kararlaştırılan cezai şartın işveren aleyhine kararlaştırılandan daha fazla olmaması sonucunu da ortaya koymaktadır. Başka bir anlatımla işçi aleyhine olarak belirlenen cezai şartın, koşulları ve ceza miktarı bakımından işverenin sorumluluğunu aşması düşünülemez. İki taraflı cezai şartta işçi aleyhine bir eşitsizlik durumunda, cezai şart hükmü tümden geçersiz olmamakla birlikte, işçinin yükümlülüğü işverenin sorumlu olduğu miktarı ve halleri aşamaz....
