Bu itibarla hizmet sözleşmelerine işçi aleyhine konulan cezai şartlar geçersiz, işçi lehine konulan cezai şartlar ise geçerli kabul edilmelidir. Cezai şartın işçi ve işveren hakkında ve iki taraflı olarak düzenlenmesi gereği, işçi aleyhine kararlaştırılan cezai şartın işveren aleyhine kararlaştırılandan daha fazla olmaması sonucunu da ortaya koymaktadır. Başka bir anlatımla işçi aleyhine olarak belirlenen cezai şartın, koşulları ve ceza miktarı bakımından işverenin sorumluluğunu aşması düşünülemez. İki taraflı cezai şartta işçi aleyhine bir eşitsizlik durumunda, cezai şart hükmü tümden geçersiz olmamakla birlikte, işçinin yükümlülüğü işverenin sorumlu olduğu miktarı ve halleri aşamaz. Gerek belirli gerekse belirsiz iş sözleşmelerinde, cezai şart içeren hükümler, karşılıklılık prensibinin bulunması halinde kural olarak geçerlidir....

maddesi gereğince reçete arkası imzanın hasta veya yakınına ait olmamasından dolayı verilen uyarı cezası ve reçete bedellerinin toplamı olan 202.117,66 TL'nin 5 katı olan 1.010.588,30 TL tutarındaki cezai şartın 2012 yılı protokolünün 5.3.2.maddesi karşılığında; ".. ancak hastanın ilacı aldığını beyan etmesi durumunda bu madde hükmü uygulanmaz " ancak hastanın ilacı aldığını beyan etmesi durumunda bu madde hükmü uygulanmaz " denildiği için 2012 yılı Protokolü açısından karşılıksız kaldığı hususunun taraflarına 04.09.2012 tarihli yazı ile bildirildiğini, bu madde ile uygulanmış olan uyarı cezası ve cezai şartın 2012 yılı protokolündeki 5.3.2 maddedeki son fıkra ile ortadan kalkmakta olduğunu, bu nedenle uygulanmış olan uyarı cezası ve cezai şartın iptali gerektiğini, yine bu cezai şarta konu reçete bedellerinin ödenmemesinin de hukuka aykırı olduğunu, zira ilaçların hastalarca teslim alındığının kurumun cezai şarta konu soruşturma raporunda da açıkça ifade edildiğini, bu nedenle...

- K A R A R - Davacı vekili; müvekkilinin davalı ile yaptığı 19/08/2008 tarihli sözleşme uyarınca dava dışı Çin firmasına sözleşme konusu malların imali için sipariş verdiğini, davalının sözleşme tarihinden yaklaşık 1 ay sonra ihtarname ile sözleşme konusu malları almaktan vazgeçtiğini bildirdiğini, ancak malların imalatına başlandığından dava dışı Çin firması tarafından tazminat talep edildiğini, taraflar arasında da siparişlerin iptali halinde mal bedelinin %10'u kadar cezai şart ödeneceğinin kararlaştırıldığını belirterek 20.250,00 USD cezai şartın 26/09/2008 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

Bu iki temel amacı dışında, cezai şartın diğer bir amacı da, ifayı engelleyen cezai şartta (dönme cezasında) borçlunun cezai şartı ödemek suretiyle sözleşmeden kolayca dönmesini sağlamaktır (Köksal KOCAAĞA, Türk Özel Hukukunda Cezai Şart (BK. m. 158-161), Ankara 2003, s. 40-42). Hukukumuzda cezai şartın türleri seçimlik cezai şart, ifaya eklenen cezai şart ve ifa yerine cezai şart (dönme cezası) olarak düzenlenmiştir. Seçimlik cezai şart; 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 179/I. maddesinde (818 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 158/I.) hükmüne göre; “Bir sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi durumu için bir ceza kararlaştırılmışsa, aksi sözleşmeden anlaşılmadıkça alacaklı, ya borcun ya da cezanın ifasını isteyebilir”. Bu hükme göre, taraflar, sözleşmede borçlunun ya borcunu sözleşmeye uygun olarak ifa etmesi ya da ceza koşulunun ödenmesini kararlaştırmış olabilirler. Bu durumda, borçlu borca uygun hareketle yükümlüdür....

Davalı vekili, davacı aleyhine başlattıkları takipten sonra davacının bir miktar ödeme yaptığını ancak dosya borcunun bitmediğini, faiz ve cezai şartın sözleşmede kararlaştırıldığını, davacının tacir olduğunu ve sözleşmede kararlaştırılan cezai şartın davacının yıkımına sebebiyet vermeyecek miktarda olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir....

Davalı karşı davacı arsa sahipleri süresinde teslim edilmeyen bağımsız bölümler yönünden sözleşmeye dayalı olarak 01.01.2009 ile ....04.2009 tarihleri arası dönem için toplam ... ay üzerinden sözleşmede kararlaştırılan ifaya ekli cezai şartın tahsilini talep etmişlerdir. Anılan tarihler arasında sözleşme gereğince yapı kullanım izin belgesi alınarak teslim olgusu gerçekleşmediğinden arsa sahiplerinin teslim sırasında ihtirazı kayıt ileri sürmediklerinden bahisle cezai şart talep edemeyeceklerinin ileri sürülmesi yerinde değildir. Ne var ki belirtilen dönem açısından mahkemece arsa sahiplerinin cezai şart alacağının 40.000,00 TL olduğu belirlendiği halde cezai şartın tenkisi suretiyle ....333,00 TL’nin tahsiline karar verilmiş bulunmaktadır....

Davalı vekili, takibe konu edilen 23.954.000.000.TL nin 21.692.450.000.TL. lık kısmının ödendiğini, davacının mükerrer tahsilatı amaçladığını istenilen cezai şartın KDV hariç ödendiğini, KDV’nin cezai şart olarak istenemeyeceğini bildirerek davanın reddi gerektiğini savunmuştur....

Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Dava, tellallık sözleşmesinden doğan cezai şartın tahsili isteğine ilişkindir. Davacı, gösterilen dairenin sözleşmeye aykırı olarak davalının kızı tarafından satın alınması nedeni ile ceza-i şart alacağının tahsili için başlattığı icra takibine vaki itirazın iptalini istemiş, mahkemece cezai şartın fahiş olduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Oysa ki; BK 182/son maddesinde açıkça hakimin aşırı gördüğü ceza koşulunu kendiliğinden indireceği öngörülmüş olup, tamamen ortadan kaldıracağına dair bir hüküm bulunmamaktadır. Diğer yandan kararda cezai şartın tamamen ortadan kaldırılmasını gerektirir bir gerekçe de gösterilmemiştir....

"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, taraflar arasında imzalanan 12.4.2002 tarihli sözleşme uyarınca davalının müvekkilinin ana bayisi olduğu Ak kükürtün pazarlamasını üstlendiğini ancak davalı sözleşmeye aykırı olarak işçisi olan dava dışı ... Ayaztepe vasıtası ile kükürt satışı yaptırdığını bu nedenle sözleşmenin fesh edildiğini, sözleşme uyarınca davalıya cezai şartın ödenmesi hususunda ihtarname keşide edilip takibe geçildiğini itiraz nedeni ile takibin durduğunu belirterek itirazın iptali ile %40 tazminata hükmolunmasını talep ve dava etmiştir....

- KARAR - Davacı-karşı davalı vekili, taraflar arasında düzenlenen asıl ve ek arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri uyarınca işin müvekkil tarafından tamamlanıp teslim edildiğini, ancak müvekkile ait olması gereken son daire tapusunun verilmediğini ileri sürerek, 2 nolu bağımsız bölüm tapusunun davalı adına olan kaydının iptali ile davacı adına adına tesciline ve 50.000,00 TL cezai şartın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı-karşı davacı vekili, davacı yüklenicinin sözleşmeye uygun imalat yapmadığını, kararlaştırılan sürede teslimin gerçekleşmediğini, halen iskan izninin alınamadığını savunarak, asıl davanın reddine ve karşı davalarının kabulüyle 50.000,00 TL cezai şartın davacı-karşı davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....