Bu itibarla; Mahkemece, konusunda uzman bilirkişi kurulundan alınacak rapor ile öncelikle kiracı tarafından yapılan imalatların hangilerinin zorunlu ve faydalı masraflar olduğu tespit edilmesi, tespit edilecek imalatların imal tarihi itibariyle değerlerinden yıpranma payı düşülmek suretiyle sonucuna göre belirlenecek faydalı ve zorunlu masraf alacağının , davacının muaccel hale gelen alacağından takas ve mahsup edilmek suretiyle sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve mahsup yolu değerlendirilmeksizin karar verilmesinin hatalı olduğu bu defaki incelemeden anlaşılmakla, bozma ilamındaki sebep yanında ayrıca bu nedenle de hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir....
Hukuk Genel Kurulu'nun 12.10.1994 tarih ve 1994/251- 593 sayılı kararında da vurgulandığı üzere, dar yetkili icra mahkemesinin inceleme usulü gözönünde tutulduğunda; takip hukuku bakımından takas ve mahsup iddiasının kural olarak: 1) Takasa konu alacağın, İİK'nun 68. maddesindeki belgelere dayalı bulunması, 2) Bu alacakla ilgili olarak icra takibinin yapılmış ve takibin kesinleşmiş olması, 3) Alacağın ilama bağlanması hallerinde icra mahkemesinde incelenmesi ve istemin sonuçlandırılması mümkündür. Bir başka anlatımla, 6098 Sayılı TBK’nun 139. Maddesinde (mülga 818 Sayılı BK'nun 118. Maddesinde) takas isteminin kabulü için öngörülen koşullar genel mahkemelerde görülmekte olan davalarla ilgili olup, icra mahkemesindeki takas talebi yukarıda yazılı koşullara göre değerlendirilmelidir. Bir alacağın ilama bağlanmış olması halinde, takas ve mahsuba konu edileceği tartışmasız olup, takas ve mahsup yapılabilmesi için ilamın kesinleşmesi de zorunlu değildir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2015/567 Esas KARAR NO : 2018/865 DAVA : İtirazın İptali DAVA TARİHİ : 09/06/2015 KARAR TARİHİ : 27/12/2018 Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacı vekili mahkememize vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında davalı tarafından işletilen otellere ilişkin .../.../... tarihinde protokol imzalandığını, davacı tarafından davalıya 150.000 GBP pound avans ödemesi yapıldığını ve taraflar arasındaki ticari ilişki neticesinde müvekkilinin 381.622,00.-TL tutarındaki alacağını tahsil edemediğini ve davalı hakkında icra takibi başlattığını, davalı tarafça borca itiraz edilmesi nedeniyle takibin durdurulduğunu, davalının itirazlarının haksız ve yersiz olduğunu belirterek, itirazın iptali ile takibin devamına ve alacağın %50si kadar icra inkar tazminatına hükmolunmasını talep ve dava etmiştir....
Borçlu, kendisine karşı açılmış olan bir dava içerisinde takas-mahsup talebinde bulunabilir ve böylesi bir talep, usul hukuku anlamında bir defi niteliği taşır. Davalı karşılık dava açmadan sadece takas savunmasında bulunmakla yetinebilir, ilk itirazlardan, farklı olarak, defilerin esasa cevap süresi içinde bildirilmeleri zorunlu değildir. Dolayısıyla, takas-mahsup defi, esasa cevap süresi geçtikten sonra dahi bildirilebilir. Takas hakkını ileri sürenin alacağı, dava edilebilir bir alacak olmalıdır. Takası ileri süren tarafın alacağının tartışmalı olması, takas ileri sürülmesine engel değildir. Alacağı tartışmasız olan taraf bu takasa itiraz edebilir ve kendi alacağını dava edebilir. Takası ileri süren tarafın bunun için dayandığı alacak, talep ve dava edilebilir bir alacak olması gerekir. Bunu istisnası zaman aşımına uğramış borçlarda görülür. Zaman aşımına uğramış borç talep ve dava edilebilir olamamasına karşın, alacaklı buna takas için dayanabilir....
nin bankanın sorumluluk tutarı olan 1.600,00 TL bedeli kaşesi ve imzası karşılığında müvekkiline ödediğini, Selinsan Ltd Şti.'nin icra takibi sırasında ihtirazı kayıt koymaksızın ödeme taahhüdü vererek borcu kabul ettiğini ve 24.000,00 TL'yi ödediğini, şirketin kayıtsız ve şartsız olarak borcu kabul etmesine rağmen, takibin iptali için dava açmasının TMK'nın 2/2. maddesi uyarınca çelişkili olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini istemiştir. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE : Dava, İİK'nın 170/a. maddesi uyarınca alacaklının yetkili hamil olmadığı iddiasıyla takibin iptali ve İİK'nın 169/a. maddesi uyarınca borca itiraz istemine ilişkindir. TTK'nın 790. maddesinde; "cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir....
Rücuen tazminat isteminde bulunan kasko sigorta şirketine karşı takas ve mahsup isteminde bulunulup bulunulmayacağı konusu ise hukuki bir değerlendirme konusu olup bilirkişi mütalaasını gerektirir bir konu değildir. Mahkemece toplanan delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmmasına ve karar gerekçesinde açıklanan nedenlere göre aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir. 2) ... ... Sigorta A.Ş. vekili, karşı tarafın kendilerinden takas ve mahsup isteminde bulunamayacağını öne sürmüştür. Yukarıda açıklandığı gibi bu husus hukuki bir değerlendirme konusudur. TTK'nun 1301. maddesi gereği sigorta şirketi sigortalısının ödediği tazminat tutarı ve türü nispetinde sigortalısının haklarına halef olur ve onun yerine geçer. Bu durumda sigortalı aracın zarar verdiği araç malikinin uğradığı zararı kasko sigorta şirketinden isteyebilmesi ve mahsup talebinde bulunabilmesi gerekir....
Tüm bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde; davacı kooperatifçe aidat alacağı ve gecikme faizinin ödenmediği iddiası ile davalı şirket aleyhine başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali ve takibin devamı ile icra inkâr tazminatının tahsili istemiyle açılan eldeki davada, davalı şirketin takibe itiraz dilekçesi ile süresi içinde dosyaya sunduğu cevap dilekçesinde davacıya borçlu değil, aksine davacıdan alacaklı olduğunu savunarak takas def’inde bulunduğu görülmektedir. 27. Davalının takas alacağına konu Ankara 13. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2011/443E. sırasında kayıtlı ve bozmadan sonra 2021/331 E. numarasını alarak derdest olan asıl davada davacı kooperatifin, davalı şirket ile düzenledikleri eser sözleşmesi uyarınca fazla ödeme yapıldığından bahisle davalı tarafından aleyhine başlatılan ve itiraz edilmeksizin kesinleşen takip dayanağı senetlerden dolayı borçlu olmadığının tespitini talep ettiği, bu dava ile birleşen Ankara 6....
Tüm bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde; davacı kooperatifçe aidat alacağı ve gecikme faizinin ödenmediği iddiası ile davalı şirket aleyhine başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali ve takibin devamı ile icra inkâr tazminatının tahsili istemiyle açılan eldeki davada, davalı şirketin takibe itiraz dilekçesi ile süresi içinde dosyaya sunduğu cevap dilekçesinde davacıya borçlu değil, aksine davacıdan alacaklı olduğunu savunarak takas def’inde bulunduğu görülmektedir. 27. Davalının takas alacağına konu Ankara 13. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2011/443E. sırasında kayıtlı ve bozmadan sonra 2021/331 E. numarasını alarak derdest olan asıl davada davacı kooperatifin, davalı şirket ile düzenledikleri eser sözleşmesi uyarınca fazla ödeme yapıldığından bahisle davalı tarafından aleyhine başlatılan ve itiraz edilmeksizin kesinleşen takip dayanağı senetlerden dolayı borçlu olmadığının tespitini talep ettiği, bu dava ile birleşen Ankara 6....
konusu faturalar nedeniyle davalıdan alacaklı olduğu kanaatiyle davanın kabulüne ve davalının takas mahsup talebinin reddine karar verilmiş, alacağın likit itirazın haksızlığı gözetilerek davacı lehine icra inkar tazminatına hükmedilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Mahkemece davalı tarafça ileri sürülen bu defi'nin (takas-mahsup defi'inin) değerlendirilip davalı tarafça yapılan masrafların kapsamı ve neye ilişkin olduğu etraflıca araştırılarak, oluşacak sonuca göre davalı tarafın takas ve mahsup defi'i doğrultusunda, bir işlem yapılması gerekip gerekmeyeceği düşünülmeden eksik inceleme ve yetersiz araştırmayla hüküm kurulması doğru görülmemiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine 06/11/2018 günü oy birliği ile karar verildi....
